خانه‌های نیمه‌کاره روی دست مردم

آوارگی مستأجران دیار زلزله‌زده

سپهرغرب، گروه خبر: بعد از گذشت یک سال از زلزله 21 آبان‌ماه 96، هنوز برخی‌ در تلاش برای ساخت یک سقف هستند؛ بعضی آهنگ کوچ کرده و بعضی دیگر مانده‌اند با خانه‌های نیمه‌کاره‌ای که روی دستشان است.

زلزله جانکاه 21 آبان‌ماه سال 96 یکی از پرآلام‌ترین اتفاقات اخیر استان کرمانشاه بوده که هنوز و در آستانه یک سالگی این رویداد ناگوار، شاهد تبعات ناشی از آن هستیم.

با توجه به اینکه در این واقعه بسیاری از بناهای مسکونی در شهرستان‌های زلزله‌زده تخریب شد، تعداد زیادی از جمعیت این شهرستان‌ها چادرنشین و کانکس‌نشین شدند و یک سال گذشته را در فقدان امکانات رفاهی (که در یک منزل مسکونی وجود دارد) و با رنج و مشقت سپری کردند.

مشکلاتی چون گرما و سرما در فصول مختلف، وجود جانوران موذی در محل اسکان زلزله‌زدگان و تبعات ناشی از آن، پایان نیافتن ساخت‌وسازها و نداشتن سرمایه کافی برای بازسازی، ازجمله دلایلی است که به گفته برخی از ساکنان شهرستان‌های زلزله‌زده، باعث مهاجرت آن‌ها به سایر نقاط استان به‌ویژه شهرستان کرمانشاه شده است.

  تسهیلات پرداختی برای بازسازی کافی نیست

یکی از ساکنان شهرستان‌ زلزله‌زده سرپل ذهاب که به دلیل مشکلات و به‌ناچار ملک خود را فروخته و به کرمانشاه مهاجرت کرده است، اظهار کرد: اوایل فصل تابستان بود که از شهر سرپل ذهاب مهاجرت کردیم و اکنون در کرمانشاه زندگی می‌کنیم.

نصوری افزود: تعداد زیادی از مردم شهرستان به‌خاطر زلزله شغل خود را از دست دادند و تا سرپا شدن کامل شهر، دیگر قادر به فعالیت شغلی نیستند؛ لذا توان مشارکت در بازسازی مساکن خود را ندارند.

این شهروند زلزله‌زده سرپل ذهابی ادامه داد: درصورت تمایل برای بازسازی دولت مبلغی را به‌عنوان تسهیلات در اختیار ما قرار می‌داد، اما حقیقتاً این مبلغ جوابگوی ساخت‌وساز نبود؛ به علاوه اینکه تا زمان ساخت منازل، ما باید حداقل یک مکان یا سرپناه مناسب می‌داشتیم و تعدادی از مردم بخشی از این پول را صرف اجاره مکانی در نقاط دیگر استان می‌کنند.

وی گفت: مبلغی را دولت در زمان اسکان موقت برای خرید کانکس تعیین کرده بود که چنانچه زلزله‌زدگان از آن استفاده نمی‌کردند و در چادر به سر می‌بردند، این مبلغ نیز به هزینه ساخت مسکن آن‌ها اضافه می‌شد، اما حقیقتاً با سرما و گرمای فصول مختلف این شهرستان نمی‌شد در چادر زندگی کرد و حتی کانکس‌ها نیز مانع مقاومی برای سرما و گرما به حساب نمی‌آمدند.

  افزایش قیمت مصالح ساختمانی و نبود سرمایه برای ساخت‌وساز

نصوری ادامه داد: به‌خاطر شرایط به‌وجود آمده در اثر زلزله، جانوران موذی زیادی در محل اسکان مردم به چشم می‌خورد که جدای از مشکلات بهداشتی که می‌توانست به‌وجود آورد، باعث ترس و وحشت زن‌ها و کودکان می‌شد.

وی گفت: افزایش یک‌باره قیمت مصالح ساختمانی از دیگر دلایل مهمی بود که باعث شد ما از سرپل ذهاب کوچ کرده و به کرمانشاه بیاییم، چراکه اولاً تسهیلات پرداختی دولت برای ساخت‌وساز کافی نبود و ثانیاً سرمایه‌ای برای بازپرداخت تسهیلات فوق نداشتیم و حتی شغل خود را از دست داده بودیم و درآمدی به این منظور وجود نداشت.

این زلزله‌زده سرپل ذهابی تصریح کرد: تسهیلات وعده داده‌شده 40 میلیون تومان بوده که به‌صورت قسطی به افراد تعلق می‌گیرد و مبلغی نیز برای معیشت به مردم پرداخت می‌شود که با توجه به اینکه تنها فندانسیون مساکن حدود 20 میلیون تومان هزینه می‌برد و تسهیلات معیشتی نیز طبیعتاً باید صرف معیشت شود، تسهیلات فوق برای ساخت مسکن کافی نیست و ساخت‌وسازها در مراحل اولیه متوقف می‌شود.

نصوری همچنین گفت که بسیاری از هم‌ولایتی‌هایش تمام تسهیلات معیشتی را صرف ساختن منزلشان کرده‌اند، اما به دلیل افزایش قیمت مصالح، هنوز نتوانسته‌اند به‌طور کامل خانه‌هایشان را بسازند و بلاتکلیف مانده‌اند.

 مستأجران امیدی برای ماندن در نقاط زلزله‌زده ندارند

یکی دیگر از ساکنان نقاط زلزله‌زده که وی نیز به سایر مناطق استان کوچ کرده، گفت: ما پیش از زلزله در شهرستان سرپل ذهاب مستأجر بودیم و پس از زلزله نیز به دلیل نداشتن ملک، تسهیلاتی به ما تعلق نمی‌گرفت؛ لذا امیدی برای ماندن در نقاط زلزله‌زده نداشتیم.

صفدر مرادی افزود: گرما و سرما و مشکلات متعددی که پس از زلزله گریبان‌گیر ما شده بود هم مزید بر علت شد تا از این شهرستان کوچ کنیم و به کرمانشاه بیاییم.

مرادی تأکید کرد: همه دلایل و مشکلات را می‌شد تحمل کرد، اما مهم‌ترین مشکلی که با آن مواجه بودیم، این بود که ما مالک ساختمانی نبودیم و هیچ تسهیلاتی را نیز به ما ‌پرداخت نمی‌کردند تا بتوانیم برای خود و خانواده‌مان سرپناهی بسازیم.

وی تصریح کرد: البته صحبت‌هایی در این مورد وجود داشت، اما تا زمانی که ما در شهرستان بودیم، هیچ امتیازی به ما تعلق نگرفت و جزء کسانی که ازنظر مسئولین شرایط لازم برای دریافت زمین و تسهیلات را داشته باشند، نبودیم و به‌ناچار خانه‌به‌دوش شده و به کرمانشاه مهاجرت کردیم.

با توجه به اظهارات زلزله‌زده‌هایی که مهاجرت کرده‌اند، درخصوص دلایل مهاجرتشان به سراغ فرماندار شهرستان زلزله‌زده سرپل ذهاب رفتیم تا در این خصوص توضیحات لازم را ارائه کند، اما اظهارات محبت جمالی‌نیا کاملاً متفاوت از مهاجران زلزله‌زده بود.

فرماندار شهرستان سرپل ذهاب در این‌ خصوص گفت: حوزه ستاد بازسازی که در شهرستان تشکیل شد، بیش از هشت استان به همراه بنیاد مسکن‌های آن در این منطقه مستقر شدند و کار بازسازی را انجام می‌دهند.

محبت جمالی‌نیا افزود: روند بازسازی از آغاز اجرای عملیات بازسازی چه در روستاها و چه در شهر خوب و قابل توجه بوده است.

  پایان بازسازی 6500 واحد زلزله‌زده تخریبی در سرپل ذهاب

وی خاطرنشان کرد: در پی زلزله آبان‌ماه سال 96 ما حدود 34 هزار واحد آسیب‌دیده اعم از تخریبی و تعمیری در شهرستان سرپل ذهاب داریم که هم‌اکنون عملاً روند بازسازی بیش از شش هزار و 500 واحد تخریبی در شهر و روستا به پایان رسیده است.

این مقام مسئول افزود: همچنین روند بازسازی بیش از 10 هزار و 500 واحد تعمیری نیز در شهر سرپل ذهاب به پایان رسیده است.

وی از انجام عملیات بازسازی بیش از پنج هزار واحد تعمیری روستایی نیز طی مدت سپری‌شده از زلزله خبر داد و گفت: بنابراین از مجموع 34 هزار واحد آسیب‌دیده، درصد قابل توجهی را چه در حوزه تخریبی و چه در حوزه تعمیری (در شهر و روستا) بازسازی کرده‌ایم و قابل بهره‌برداری شده است.

فرماندار شهرستان سرپل ذهاب در پاسخ به اینکه پایان عملیات بازسازی نقاط زلزله‌زده بر اساس برنامه چه زمانی است، گفت: هیچ‌کس پیش‌بینی نمی‌کرده که زلزله‌ای در سرپل ذهاب حادث شده و اتفاق بیفتد و این حجم از آسیب‌دیدگی و خسارت به همراه داشته باشد؛ لذا با این حجم از آسیب‌دیدگی و خسارت که زلزله مذکور به بار آورد، شهرستان سه ماه درگیر اسکان موقت مردم در چادر و کانکس، مشکل تأسیسات آب و برق، خدمات بهداشتی و... شد.

وی افزود: ما در فصل تابستان از مهم‌ترین مسئله که موضوع اپیدمی سالک بود، عبور کردیم و برنامه‌های خاصی در منطقه اجرا شد که همه آن‌ها موضوع سلامت اجتماعی، سلامت بهداشتی و خدمات رفاهی مردم را در اولویت قرار داده بودند.

این مقام مسئول ادامه داد: موضوع بازسازی نیز از دیگر اولویت‌های ما بود که پس از اقدامات فوق، عملیات بازسازی نیز آغاز شد و هم‌اکنون در حوزه واحدهای تخریبی و تعمیری پیشرفت خوبی داریم.

     زمان پایان ساخت‌وساز منازل شخصی بستگی به خود مردم دارد

جمالی‌نیا گفت: به دلیل اینکه دولت تسهیلات و امکانات را مستقیم به مردم می‌دهد و البته خود دولت کار آواربرداری و پی‌کنی را نیز انجام می‌دهد، مردم طرف قرار پیمانکاران هستند و برنامه زمانی روند ساخت‌وساز منازل شخصی به خود مردم بستگی دارد.

وی تصریح کرد: دولت برای بازسازی منازل زلزله‌زده پنج میلیون تومان جهت اسکان موقت به زلزله‌زدگان می‌پردازد و 10 میلیون تومان نیز به‌عنوان تسهیلات معیشتی و 40 میلیون تومان دیگر تسهیلات بانکی است که در اختیار مردم قرار می‌گیرد.

فرماندار سرپل ذهاب افزود: کسانی که زودتر پای کار آمدند و با بنیاد مسکن‌ها در روند بازسازی منازلشان (به‌ویژه در حوزه روستایی) همکاری کردند، کار بازسازی آن‌ها خوب پیش رفت و زودتر به پایان رسید و جشن بازسازی نیز برگزار شد؛ اما برخی‌ در شهر به دلیل اینکه قصد تغییر در حوزه ساختمان خود را داشتند، عملیات ساخت‌وساز را دیر آغاز کردند.

وی گفت: این آغاز دیرهنگام روند ساخت‌وساز توسط افراد مذکور در حالی است که بنیاد مسکن به دلیل وضع موجود، نقشه ساختمانی را به‌صورت رایگان در اختیار آن‌ها قرار می‌داد و پروانه ساخت نیز از سوی شهرداری رایگان صادر می‌شد.

 تداوم ساخت‌وساز مساکن زلزله‌زده تا سال 98

جمالی‌نیا تصریح کرد: آغاز دیرهنگام عملیات بازسازی توسط افراد فوق باعث شد که عملیات ساخت تداوم داشته باشد و بر اساس اقدامات انجام‌شده روند ساخت‌وساز حتی تا نیمه اول سال 98 نیز ادامه می‌یابد.

وی یادآور شد: شهر سرپل ذهاب قبل از 21 آبان‌ماه 96 تعداد شش هزار و 700 پروانه شهرداری صادرشده برای واحدهای تخریبی داشت، اما اکنون نزدیک به 10 هزار واحد پروانه ساخت دریافت کردند و به آن معناست که حدود سه هزار و 300 واحد به شهرستان اضافه شده است.

این مقام مسئول گفت: طی جریان ارزیابی‌های ستاد بازسازی در داخل شهر و اعلام شهرداری ما که شش هزار و 700 واحد مسکونی پروانه داشته و تخریب شده است، اکنون بیش از سه هزار پروانه ساخت بیشتر درخواست شده و به حدود 10 هزار درخواست پروانه ساخت و نقشه رسیده است.

*افزایش جمعیت شهرستان زلزله‌زده سرپل ذهاب پس از زلزله آبان‌ماه 96

وی گفت: این اتفاق به آن معناست که شهرستان از این نظر دگرگون ‌شده و تغییر یافته است و به جمعیتی بالاتر از 85 هزار و 616 نفر جمعیت خود می‌رسد.

جمالی‌نیا تصریح کرد: به نظر آقای استاندار و درخواست وی و همچنین درخواست معاون اول رئیس‌جمهور در هیئت دولت، مصوب شد از خردادماه به بعد علاوه بر کمک‌های بلاعوض و تسهیلات ذکرشده، 10 میلیون تومان دیگر نیز به‌عنوان تسهیلات معیشتی و پنج میلیون تومان بلاعوض به سرفصل تسهیلات و ساخت‌وساز شهرستان اضافه شود و درمجموع تسهیلات چشمگیری از سوی دولت در اختیار زلزله‌زدگان قرار گرفت.

  افزایش تسهیلات بازسازی برای جبران تورم قیمت مصالح ساختمانی

وی درخصوص اظهارات زلزله‌زدگان در زمینه تورم قیمت مصالح ساختمانی نیز گفت: درخصوص تورم قیمت مصالح ساختمانی طی تیر و مرداد و شهریورماه نیز همان‌طور که گفته شد، دولت افزایش تسهیلات را در قالب 10 میلیون تومان معیشتی و پنج میلیون تومان بلاعوض در هیئت دولت به تصویب رساند.

این مقام مسئول افزود: علاوه بر موارد فوق، دولت تدابیر دیگری را نیز برای کمک به زلزله‌زدگان در جریان تورم قیمت مصالح ساختمانی دید که از آن جمله می‌توان به اعطای 160 کیسه سیمان رایگان و آهن تعادلی (به دلیل افزایش قیمت آهن) زیر قیمت بازار (بر اساس نیاز واحدهای تخریبی) از سوی بنیاد مسکن اشاره کرد.

  مهاجری از شهرستان سرپل ذهاب به سایر نقاط استان نداشته‌ایم

وی تأکید و خاطرنشان کرد: روند بازسازی در شهرستان سرپل ذهاب روند رو به رشدی است و با توجه به فرضیه‌ای که ذکر شد و اینکه اکنون دولت قصد دارد تدابیری بیندیشد و امتیازاتی بدهد که مستأجرانی شهرستان نیز صاحب واحد مسکونی شوند، ما مهاجرتی از شهرستان به سایر نقاط نداشته‌ایم.

فرماندار سرپل ذهاب افزود: البته ممکن است مستاجرین به دلایلی چون از بین رفتن امکانات اولیه و زیرساخت‌ها در روزهای اول زلزله و ملاک قرار دادن مستأجر بودن خود، تصمیم گرفته باشند به جای سرپل ذهاب در نقطه دیگری مستأجر شوند؛ اما بومی‌های شهرستان همان‌طور که در آمارها ذکر شد، پروانه دریافت کرده و به دنبال ساخت‌وساز هستند و روند بازسازی نیز روند خوبی است.

وی اشاره‌ای نیز به بازسازی واحدهای صنفی شهرستان داشت و گفت: هم‌اکنون سه هزار و 150 واحد صنفی در سرپل ذهاب داریم و اکنون بازار این شهرستان و واحدهای صنفی آن فعال است.

این مقام مسئول گفت: همچنین فعالیت‌های اجتماعی در سرپل ذهاب از سر گرفته شده و حتی فضاهای سبز شهرستان نیز که پیش‌ازاین برای اسکان زلزله‌زدگان مورد استفاده قرار می‌گرفت و سکونتگاه موقت بود، به کاربرد پیشین خود بازگشته و مردم از آن‌ها برای تفرج استفاده می‌کنند.

وی افزود: معابر شهرستان نیز که پوشیده از چادر و کانکس بود، اکنون خالی شده و مردم از شهربازی شهرستان هم که پیش‌تر مملو از چادر و کانکس بود، برای بازی بچه‌ها استفاده می‌کنند.

  تغییر چهره سرپل ذهاب پس از بازسازی مناطق زلزله‌زده

جمالی‌نیا گفت: با بازسازی صورت‌گرفته در شهرستان می‌توان به این نتیجه رسید که چهره شهرستان در حال تغییر است و قطعاً مردم دارند به خانه‌هایشان بازمی‌گردند و اینکه بخواهیم این موضوع را انکار کنیم، غیر واقعی است.

وی تأکید کرد: هیچ‌کس در روند بازسازی نمی‌تواند تسهیلات دریافت کند، مگر اینکه کار بازسازی را آغاز کرده باشد و این تسهیلات تا زمان آغاز عملیات اجرایی برای وی آزاد نمی‌شود.

     کوچ مستأجران ملاک مهاجرت مردم زلزله‌زده نیست

این مقام مسئول خاطرنشان کرد: مهاجرت مستأجران نمی‌تواند ملاک باشد، چراکه مستأجر می‌تواند در طول زمان در مکان‌های مختلف اسکان یافته و اقدام به اجاره ملک کند.

وی همچنین اشاره‌ای به برنامه زمان‌بندی تعیین‌شده برای پایان ساخت‌وساز مساکن مهر شهرستان داشت و گفت: برنامه زمان‌بندی برای شش بلوک 24 واحدی مساکن مهر شهید شیرودی بر اساس اطلاع‌رسانی مسکن و شهرسازی، پایان دی‌ماه امسال تعیین شده است.

فرماندار سرپل ذهاب افزود: 15 بلوک دیگر نیز طبق اعلام صورت‌گرفته در سه‌ماهه ابتدایی سال 98 و سه بلوک باقی مانده نیز تا پایان شهریورماه سال 98 به پایان می‌رسد و تحویل مردم خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: کار بازسازی واحدهای شخصی نیز با کارفرمایی خود مردم انجام خواهد شد و مردم اگر بر اساس نظر بنیاد مسکن‌ها و نظام مهندسی حرکت کنند، قطعاً در عملیات بازسازی تسریع خواهد شد.

  کوتاهی وزارت راه و شهرسازی در تأمین زمین مستأجران زلزله‌زده

اظهارات فرماندار سرپل ذهاب در حالی است که استاندار کرمانشاه در ستاد هماهنگی بازسازی مناطق زلزله‌زده استان که 9 آبان‌ماه امسال در استانداری کرمانشاه برگزار شد، از کوتاهی وزارت راه و شهرسازی در تأمین زمین مستأجران نقاط زلزله‌زده انتقاد کرد.

هوشنگ بازوند، استاندار کرمانشاه عدم تأمین زمین برای مستاجرین زلزله‌زده و مسکن مهر را ناشی از کوتاهی وزارت راه و شهرسازی دانست و خواستار تسریع در انجام آن شد.

  هنوز به چهار هزار واحد مستأجر زلزله‌زده زمین تخصیص داده نشده است

رضا خواجه‌ای، رئیس ستاد بازسازی مناطق زلزله‌زده استان کرمانشاه نیز در همین جلسه درخصوص وضعیت مستأجران زلزله‌زده گفت: هنوز به چهار هزار واحد مستأجر زلزله‌زده زمین تخصیص نشده است.

نگاهی به مشکلات مطرح‌شده از سوی زلزله‌زده‌ها تا حدی مهاجرت آن‌ها را توجیه می‌کند و البته اظهارات اخیر رئیس ستاد بازسازی مناطق زلزله‌زده استان و استاندار کرمانشاه نیز می‌تواند مهر تأییدی بر بخشی از این ادعا باشد؛ لذا انتظار می‌رود مسئولین مربوطه هرچه سریع‌تر تدبیری کنند تا بیش از این شاهد مهاجرت زلزله‌زدگان به سایر نقاط استان و تبعات ناشی از آن نباشیم.