کاهش 64 درصدی پوشش بیمه کشاورزی

مطالبات بیمه‌شدگان پرداخت نشد

سپهرغرب، گروه خبر: پوشش بیمه محصولات زراعی در کردستان طی سال زراعی جاری 64 درصد کاهش یافته و به نظر می‌رسد تغییر نگرش کشاورزان نسبت به بیمه و عدم اعتماد به مسئولان، از مهم‌ترین دغدغه‌های مردم است.

فعالیت در بخش کشاورزی یکی از پرمخاطره‌ترین فعالیت‌های اقتصادی است، زیرا در فعالیت‌های کشاورزی انواع مخاطرات طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و عمدی دست‌به‌دست هم داده و مجموعه شکننده و آسیب‌پذیری را برای تولیدکنندگان در این بخش فراهم می‌آورند. عوامل کنترل‌ناپذیر نظیر مسائل جوی ازجمله سیل، تگرگ، باران‌های تند، خشک‌سالی، گرما، سرما، باد و طوفان از یک‌سو و هجوم آفات و بیماری‌ها و آتش‌سوزی از سوی دیگر، همواره محصولات کشاورزی را با خطر مواجه می‌کند.

بیمه کشاورزی به‌عنوان یکی از مؤثرترین روش‌های مدیریت خطر در بخش کشاورزی و زیر پوشش حمایتی قرار دادن تولیدکنندگان این بخش توسط کلیه کشورهای جهان (اعم از کشورهای پیشرفته و در حال پیشرفت) پذیرفته شده و بر همین اساس کمتر کشوری است که نوعی از بیمه کشاورزی را ارائه نکرده باشد.

بیمه کشاورزی در ایران همانند بسیاری از کشورهای جهان با موانع و مشکلاتی روبه‌رو است که توسعه و گسترش فراگیر آن را محدود می‌کند و چنانچه با بهره‌گیری از تجربه‌های جهانی راهکارهای مناسب برای آن‌ها اندیشیده نشود، در آینده نه‌چندان دور چالش‌های جدی در رابطه با پایداری بیمه کشاورزی در کشور را فرا روی صندوق بیمه و بخش کشاورزی قرار خواهد داد.

بحث کشاورزی در کردستان یکی از فرصت‌های بسیار مهم در حوزه اشتغال و درآمدزایی استان است، بر اساس آمارهای موجود ما در چند محصول باغی و زراعی در سطح کشور رتبه‌های نخست را داریم، اما متأسفانه بعضی مواقع این مسئله دچار مشکلاتی ‌شده و کشاورزان و باغداران با ضررهای بسیاری مواجه می‌شوند.

بحث بیمه محصولات کشاورزی موضوع جدیدی نیست و سال‌های سال است که در استان کردستان به این مورد توجه می‌شود، اما هنوز هم مسئولان نتوانسته‌اند کشاورزان را آن‌گونه که باید در راستای بیمه محصولات خود ترغیب کنند تا در زمان‌های بحران بتوان خسارت ناشی از عوامل طبیعی و غیر طبیعی را برای آنان جبران کرد.

     فرآیند بررسی و پرداخت خسارت زمان‌بر است

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان درخصوص میزان مشارکت و رغبت کشاورزان و باغداران به بیمه محصولات کشاورزی گفت: طی دو سال اخیر بیمه محصولات کشاورزی تا حدودی کاهش یافته که البته این قضیه تنها مختص استان کردستان نبوده و در کل کشور این‌گونه است؛ یکی از مهم‌ترین دلایلی که در این خصوص می‌توان به آن اشاره کرد، بحث پرداخت به‌موقع حق بیمه است.

فرید سپری افزود: کشاورزان و باغداران ما انتظار دارند اگر خسارتی به آن‌ها وارد می‌شود، صندوق بیمه استان کردستان به‌موقع وارد بحث کارشناسی شده و فرآیند دریافت خسارت که مقداری زمان‌بر است را کوتاه کنند و همین مسئله برای کشاورزان دغدغه‌ ایجاد کرده است.

وی اظهار کرد: برای ترویج فرهنگ بیمه در سازمان جهاد کشاورزی اقدامات خوبی طی چند سال گذشته انجام گرفته و خوشبختانه 44 مرکز کشاورزی در مراکز دهستان‌های سطح استان فعال است؛ کارشناسان کشاورزی در این حوزه حضور دارند و به کشاورزان آموزش‌های لازم را ارائه می‌دهند.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان یادآور شد: بیمه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای بخش کشاورزی، می‌تواند کشاورزان را به تولید دلگرم و امیدوار کند، چراکه حوزه کشاورزی به دلیل قرار گرفتن در معرض حوادث طبیعی و تنش‌های محیطی، بسیار پرخطر است و هر لحظه ممکن است آسیب جدی به باغات، مزارع و تولید وارد شود.

با وجود آنکه جلوگیری از ورود خسارت به بخش کشاورزی از لحاظ کمیت و کیفیت قابل کنترل است و تنها نمی‌توان جلوی وقوع آن را گرفت، بنابراین کشاورزان برای کاهش زیان خود باید اقدام به بیمه محصولات کشاورزی کنند.

ناگفته نماند که جبران خسارت اندک و تأخیر در پرداخت غرامت باغداران موجب شده تا صندوق بیمه محصولات کشاورزی کارایی لازم را نداشته باشد و بخش غالب فعالان این بخش را از بیمه کردن باغات و مزارع خود در برابر خسارت احتمالی منصرف کند.

این در حالی است که صندوق بیمه محصولات کشاورزی می‌تواند خسارات در مراحل مختلف تولید ناشی از خشک‌سالی و وقوع بلایای طبیعی را به حداقل برساند و کشاورزان را نسبت به آینده کشت و کار امیدوار کند، اما در سال‌های اخیر به سبب عملکرد ضعیف، پاسخگوی نیاز کشاورزان نبوده است.

     کشاورزان با ما قهر کرده‌اند

معاون امور بیمه‌ای بانک کشاورزی استان کردستان درخصوص عدم رغبت کشاورزان به بیمه محصولات کشاورزی بیان کرد: متأسفانه کشاورزان با ما قهر کرده‌اند، آنان که از 550 هزار هکتار اراضی زیر کشت خود 470 هزار هکتار آن را بیمه می‌کردند، امروز تنها 80 هزار هکتار بیمه کرده‌اند.

اسماعیل حیدری با بیان اینکه نحوه پرداخت غرامت و مخاطرات مالی دولت ازجمله عوامل کاهش بیمه کشاورزی و عدم استقبال کشاورزان بوده است، ادامه داد: آسیب‌شناسی و عوامل مختلف کاهش مذکور بررسی شده که بخشی از این کار به نگرش نادرست کشاورزان نسبت به بیمه بازمی‌گردد و بخشی نیز به عملکرد خود بیمه و ساختار مالی بیمه مربوط است.

وی در ادامه گفت: نگرش کشاورزان به بیمه انتفاعی است، آنان انتظار دارند چون بابت بیمه پول داده‌اند، از صندوق در زمان عدم خسارت نیز حتماً پول دریافت کنند! اما باید این را بدانند که تعریف بیمه یعنی توزیع خطر و نه توزیع پول؛ همین مسئله یکی از عوامل استقبال کم کشاورزان از بیمه طی چند سال گذشته بوده است.

معاون امور بیمه‌ای بانک کشاورزی استان کردستان افزود: بیمه وظیفه دارد حق بیمه را بفروشد و در قبال آن بخشی را از مشتری و بخشی را از دولت دریافت و به تعدادی که واقعاً خسارت دیده‌اند، غرامت پرداخت کند.

حیدری اظهار کرد: بحث دیگری که کشاورزان را بی‌رغبت کرده، عملکرد مالی است؛ برای مثال کشاورزی 10 هکتار از اراضی خود را بیمه کرده و در زمان سرمازدگی و تگرگ به بخشی کوچکی و یا یک هکتار از اراضی‌اش خسارت وارد شده، اما او درخواست غرامت خسارت 10 هکتار را دارد! درواقع نباید این‌گونه باشد و همین مسئله باعث شده کشاورزان دیدگاهشان نسبت به بیمه تغییر کند.

     مشارکت کشاورزان توان دولت برای پرداخت بیمه را افزایش می‌دهد

وی یادآور شد: 70 درصد منابع مالی بیمه از طریق دولت تأمین می‌شود و تنها 30 درصد این منابع توسط کشاورزان آورده می‌شود؛ اگر دولت وضع مالی خوبی داشته باشد، ممکن است بتواند این کار را انجام دهد، اما عملاً با توجه به شرایط اقتصادی کشور این کار عملی نیست.

معاون امور بیمه‌ای بانک کشاورزی استان کردستان بیان کرد: کشاورزان باید این مسئله را بدانند که با بیمه نکردن محصولات خود تنها خودزنی کرده‌اند؛ سال گذشته دولت یک‌هزار و 100 میلیارد تومان به صندوق بیمه کشاورزی کشور کمک کرد و بودجه سال آینده نیز یک‌هزار و 150 میلیارد تومان برآورد شده است.

حیدری ادامه داد: سهمی که ما می‌توانیم برای کشاورزان سطح استان کردستان از این میزان دریافت کنیم، تنها یک راه دارد و آن اینکه بیمه‌نامه صادر شود؛ هرچه میزان صدور بیمه‌نامه بیشتر باشد، سهم ما نیز افزایش می‌یابد.

وی گفت: ضریب نفوذ بیمه وقتی پایین می‌آید، طبیعتاً پولی که دولت می‌دهد را نیز با کاهش مواجه می‌کند و ما نیز طبیعتاً کمتر می‌توانیم جوابگوی کشاورزان باشیم.

معاون امور بیمه‌ای بانک کشاورزی استان کردستان اظهار کرد: کشاورز بیمه‌شده انتظار دارد در پایان سال زراعی اگر خسارتی نداشته، پول بیمه را به وی بازگردانیم! در هیچ شرکت بیمه‌ای این مسئله قابل قبول نیست و همین مسئله نیز نگرش کشاورزان را نسبت به بیمه تغییر داده است.

     کشاورزان و باغداران روزبه‌روز نسبت به بیمه محصولات خود بی‌رغبت‌تر می‌شوند

یکی از باغداران کردستانی با گلایه از وضعیت پرداخت‌های نامناسب صندوق بیمه کشاورزی، گفت: پولی که بیمه کشاورزی به ما می‌دهد، به درد حال‌وروزمان نمی‌خورد؛ صندوق بیمه کشاورزی نه پرداخت‌هایش به‌موقع است و نه رقمی که برای جبران خسارت به کشاورزان و باغداران پرداخت می‌کند، متناسب با میزان خسارت وارده است.

وی افزود: کشاورزان باید بیمه کشاورزی را به‌عنوان ضمانت تولید خود درنظر بگیرند، چراکه بیمه کشاورزی در زمینه‌های مختلف و در برابر حوادث غیر مترقبه می‌تواند منبع آرامشی برای کشاورزان و باغداران باشد، اما در حال حاضر با این‌گونه رفتارها کشاورزان و باغداران روزبه‌روز نسبت به بیمه محصولات خود بی‌رغبت‌تر می‌شوند.

     پرداخت نشدن به‌موقع غرامت و پرداخت کم باعث نارضایتی کشاورزان شده است

یک کشاورز دیگر بیان کرد: پرداخت نشدن به‌موقع غرامت، بالا بودن حق بیمه، برآورد پایین و پرداخت کم غرامت ازجمله دلایلی است که باعث نارضایتی کشاورزان شده و این قشر تمایلی به بیمه محصولات خود در سال زراعی جاری ندارند.

این کشاورز کردستانی اظهار کرد: صندوق بیمه باید به‌نوعی عمل کند که کشاورزان راغب باشند محصول خود را بیمه کنند و نیاز است که از بخش کشاورزی حمایت مؤثر و اصولی صورت بگیرد وگرنه در شرایط خشک‌سالی و ریزش درآمد و حجم بالای خسارت‌های ناشی از بلاهای طبیعی، کشاورزی نابود می‌شود.

باید تأکید کرد نقشی که بیمه‌های کشاورزی برعهده دارند، یکی از مهم‌ترین بازیگران اصلی سناریوی غم‌انگیز سرمازدگی تولیدات کشاورزی و باغی است و بیمه ‌کشاورزی باید همان نقطه امیدی باشد که بعد از وقوع حوادث غیر مترقبه وارد صحنه می‌شود، اما مدتی است که چنین اتفاقی نیفتاده، با وجود اینکه بیمه کشاورزی و باغداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، اما متأسفانه برخی کشاورزان به‌طور جدی به فکر بیمه کردن محصولات کشاورزی و باغی خود در برابر سرمازدگی نیستند.

قطعاً یکی از دلایل اصلی این بی‌رغبتی موضوع بدعهدی و تأخیرهای طولانی مسئولان مربوطه در پرداخت غرامت‌ها است و این مسئله بسیاری از کشاورزان و باغداران را دچار دلسردی کرده، به همین دلیل یکی از نیازهای اصلی برنامه‌ریزی در راستای حل این مشکل جدی است.