شناسه خبر:166
1397/6/7 00:49:42
عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشکي همدان در گفتوگو با سپهرغرب مطرح کرد

اعلام ولايت اميرالمؤمنين(ع) در غدير خم ابلاغ امري مهمتر از حج بود

سپهرغرب، گروه استانها - سميرا گمار: عضو هيئتعلمي دانشگاه علوم پزشکي همدان گفت: اعلام در غدير خم حامل اين نکته است که با اتمام حج ابلاغ اصل مهمتري از اسلام باقيمانده و حج با آن حجم از ارزش، مقدمهاي براي اين ابلاغ است؛ يعني اينکه شما نخست حاجي شويد، جامه نو به تن کرده و از گناهانتان توبه کنيد آنگاه حجتان که تکميل شد تازه ظرف وجودي شما لايق شنيدن پيام غدير ميشود.

عيدالله اکبر است، اما دنيا حال مساعدي ندارد! تمام رسوم جاهليت در قالبي مدرن بر شرق و غرب عالم سايه افکنده. کجايي پيامبر (ص)، کجايي رسول مهربانيها تا با اعلام ولايت علي (ع) مصطفاي خوبيها شوي؟ خيمهاي برپا کني و در انبوه ميليونها نفريمان دست در دست اميرالمؤمنين (ع) خدا را بر اين «فضلنا علي العالمين» سپاس گويي و سحاب (عمامه) نبوتت را بر سر امامت بگذاري.

اين قافله سخت به مشهورترين جمله غديريات محتاج است که «عقبماندهها برسند و جلو رفتهها بايستند.» هرکه اولاد آدم است ميداند دنيا سخت محتاج علي (ع) است. اين را عمار از چشمهاي نگران مالک هم خوانده بود و ميگفت که تا دنيا دنياست چشم بنيآدم دنبال علي (ع) ميگردد.

پيامبر (ص)، سايه اينهمه بت بر سر خانه کعبه چه ميکند؟ فرزندان ابولهب را چه به کليدداري کعبه! پيامبر (ص)، معاويهها سخت، تشنه نوشيدن قدرتاند! عمروعاصها براي برونرفت از بحران شرط ميگذارند و با دُمشان گردو ميشکنند! ابوموسيها باخدا رابطه نزديک دارند، حکمت لقلقه زبانشان است و حکميت را زنده ميکنند و با تفسير يکسان از علي و معاويه، قربه الي الله جلوي چشم ما فتنهها را ورز ميدهند.

ميليونها نفر زير باد کولر صهيونيستها و مستکبران، با کنيسههاي بي موسي، کليساهاي بي عيسي و مساجد فرزندان ابن تيميه براي تصاحب جهان نقشه ميکشند و صاحب عالم؛ قرآن ناطق را بعد از يک هزاروچند صدسال در هجوم نيزهها محصور کردهاند و يزيد بر مسند خلافت بيتالله نشسته!

شرق و غرب عالم را آتش برداشته؛ کودک يمني زير دست و پاي آلسعود و يهود نفسش بالا نميآيد، دود، زخم، آتش و آوارگي در سوريه، عراق، لبنان، بحرين، نيجريه و ميانمار امان ما را بريده و تمام وجودمان را داغدار کرده، عيد بزرگ امت اسلام کسي شبيه علي (ع) را در امتداد غدير کم دارد «و منهم من ينتظر»

بگذريم... امروز عيد است، عيدالله اکبر، «الحمدلله الذي جعلنا من التمسکين بولايه علي ابن ابيطالب (ع)» گوشم شنيد قصه ايمان و مست شد/ کو قسم چشم صورت ايمانم آرزوست...

ولايت در اسلام، ولايت امتيازخواهي از مسلمانان نيست بلکه ولايت هدايت و عدالت بوده و بايد محور وحدت کلمه ميان مسلمانان قرار گيرد، آنچه در رويکرد به غدير مهم است «زيستن با آن» و بر اساس روح آن است و ميتوان چنين زيستي را بر اساس رفتارشناسي امير مؤمنان علي (ع) و زندگي او دريافت که نقطه مرکزي آن غدير است. در ادامه گفتوگو با دکتر سيدمحمد معصومي عضو هيئتعلمي دانشگاه علوم پزشکي همدان پيرامون غدير و مختصات آن در ابعاد مختلف را ميخوانيد:

     لطفاً بهعنوان نخستين سؤال بفرماييد چرا غدير در آن زمان و مکان اتفاق افتاد؟ يا به عبارتي در عرفات و مکه رخ نداد؟

اگر بخواهم راحت به اين سؤال پاسخ دهم بايد بگويم که غدير خم بهترين زمان و مکان بود. حجاج در مکه به اعمالي که بر آنها واجب است توجه دارند و بايد اين اعمال را در يک زمان خاصي آغاز کرده و به اتمام برسانند. شايد اگر پيامبر (ص) در مکه ولايت اميرالمؤمنين را اعلام ميکرد، در جريان فقهي حج مشکل پيش ميآمد، نکته دوم اينکه اعلام در غدير خم حامل اين نکته است که با اتمام حج ميخواهد بگويد ابلاغ اصل مهمتري از اسلام باقيمانده و حج با آن حجم از ارزش، مقدمهاي براي اين ابلاغ است؛ يعني اينکه شما نخست حاجي شويد، جامه نو به تن کرده و از گناهانتان توبه کنيد آنگاه حجتان که تکميل شد تازه ظرف وجودي شما لايق شنيدن پيام غدير ميشود.

دليل سوم اين است که اين مکان يعني جحفه چهارراهي بود که حجاج در آنجا از يکديگر جدا ميشدند و به عبارتي آخرين نقطهاي بود که باهم بودند، اين چهارراه از شمال به مدينه، از شرق به عراق، از غرب به مصر و از جنوب به يمن منتهي ميشد، پس بهترين زمان و مکان براي ابلاغ مهمترين اصل، بعد از اصل نبوت انتخاب شد.

دليل چهارم آن به استناد نزول آيه 67 سوره مائده در اين مکان بر پيامبر (ص) است که فرمود: «يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْکَ مِنْ رَبِّکَ»؛ اي پيامبر آنچه از سوي پروردگارت نازلشده ابلاغ کن، پس ميتوان گفت ابلاغ ولايت اميرالمؤمنين (ع) نه به اختيار رسولالله (ص) بلکه از جانب خداوند بود.

     علاوه بر آيه 67 سوره مائده که اشاره کرديد، آيا آيات ديگري نيز در مورد غدير وجود دارد و به عبارتي غدير ريشه قرآني دارد؟

بله؛ مفسران شيعه و سني متفقالقول هستند که سه آيه در قرآن کريم بهطور ويژه در مورد غدير است؛ آيه 67 سوره مائده که عرض کردم، آيه سوم از همين سوره نيز در اين مورد است که فرمود: «الْيَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِينَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْکُمْ نِعْمَتي» من امروز دينتان را کامل و نعمت را بر شما تمام کردم و درنهايت آيه يک سوره معراج «سَاَلَ سائلُ بِعَذَاب وَاقِع» تقاضاکنندهاي درخواست عذابى کرد که واقع شد! با اين توضيح که شخصي از اعلام ولايت اميرالمؤمنين (ع) خشمگين شد و از رسولالله (ع) خواست اگر اين موضوع از سوي خداست، عذابي آمده و جان او را بگيرد! اينجا بود که سنگى از آسمان بر سرش فرود آمد و او را کشت و اين آيه درباره او نازل شد، پس اين سه آيه را ميتوان آيات غديريه مصحف شريف برشمرد.

     بسيار خوب، لطفاً بفرماييد جايگاه اميرالمؤمنين (ع) در منابع اهل سنت چگونه است؟

بينظير است! عزيزان اهل سنت چه در تفاسير، چه در کتب روايي و تاريخي خود هر جا به آقا اميرالمؤمنين (ع) رسيدهاند مطالب بلندي در آن باره مطرح کردهاند. دکتر نجارزادگان کتابي دارد با عنوان «شأن و منزلت اميرالمؤمنين عليهالسلام» که به خوانندگان توصيه ميکنم مطالعه اين کتاب را از دست ندهند.

اختلافي که اهل سنت در اين مورد با ما دارند در تبديل معنايي ولايت به محبت است، درحاليکه ما آن را به وصايت و امامت گرفتهايم، بهجز اين اختلاف، قاطبه اهل سنت قائل به حديث غدير هستند، يعني هم به عظمت اميرالمؤمنين (ع) معتقدند و هم محبت علي و اولاد علي عليهماالسلام را بر خود فرض ميدانند.

بنده هم مانند علامه اميني (ره) معتقدم؛ غدير نقطه افتراق شيعه و سني نبوده، بلکه بالعکس نقطه اتحاد شيعه و سني است.

     به علامه اميني اعلياللهمقامه اشاره کرديد، نقش علامه را با تأليف الغدير درباره غدير و ولايت اميرالمؤمنين (ع) چگونه ارزيابي ميکنيد؟

اگر در طول تاريخ، علماي شيعه براي اثبات حقانيت و ولايت اميرالمؤمنين (ع) بهانحاءمختلف تلاشهاي بسياري کردهاند، علامه اميني (ره) اين زحمات را به بهترين شکل جمعآوري کرده و ميتوان ادعا کرد «الغدير» يک دايرهالمعارف کامل در حوزه غدير براي ما فراهم آورده و بهنوعي سلسله افکار انحرافي در حوزه انکار غدير يا ارائه تفاسير ناروا از اين جريان را خشکانده و دست شيعه را در بيان ديني، علمي و روايي در غدير را به بهترين شکل بازگذاشته، پس خدمتي که علامه به اسلام و تشيع کرده بينظير است و غفران الهي بر اين مرد بزرگ.

     استاد، لطفاً پيامدهاي انکار ولايت اميرالمؤمنين (ع) را تبيين کنيد.

واقعه عاشورا، فاطميه و غيبت امام زمان (عج) از نتايج علني انکار غدير است. بعد از رسولالله (ص) اگر اميرالمؤمنين و فرزندان از نسل حضرت زهرا (س) کار را به دست ميگرفتند، مردم بر مدار پيغمبر (ص) تربيتشده و مسلمانان به ابرقدرتي در دنيا ميرسيدند. دشوار است که بخواهيم تمام تاريخ ناشي از عدم درک اميرالمؤمنين (ع) را بشماريم، اما علت تمامي انحرافات، شکستها، وقايع تلخ تاريخي و مسائل مسلمين ريشه در فراموشي حديث غدير داشتهاست.

     آقاي دکتر، طبق نقل منابع تاريخي 80 تا 100 هزار نفر شاهد ماجراي غدير بودند، چرا درحاليکه تنها سه ماه از رحلت پيامبر (ص) گذشته بود، هيچ اقدامي نکردند؟

البته عده قليلي بر اين مسئله صحه گذاشتند، اما اکثريت اين کار را نکردند که دو دليل اصلي داشت؛ نخست سنتها، پيشفرضها و عقايد حاکم بر جامعه عرب و دوم جريان خواص نفوذي در اطراف پيامبر (ص) که از صحابه منافقي بودند و اجازه امامت به اميرالمؤمنين (ع) را ندادند.

23 سال فرصتي که پيامبر (ص) براي کار فرهنگي داشت، نتوانست عادات غلط جامعه آن زمان را از بين ببرد، عرب به سنتهاي پيشين خود ازجمله اعتقاد به شيخوخيت رهبر عمل کرد، اين حرف اسلام نبود بلکه فرهنگ اعراب بود که باروحيه عصبيت جاهلانه و قبيلهاي در ميان عربهاي مسلمان شده وجود داشت.

ذکر اين نکته نيز ضروري است که ابلاغ امامت اميرالمؤمنين (ع) در غدير اتفاق افتاد، اما نصب حضرت در مدينه و «انذر عشيرتک الاقربين» بود و جريان نزديک پيامبر (ص) اين موضوع را ميدانست؛ جرياني که قرآن کريم آن را منافقان ميداند تا جايي که پيامبر (ص) آنها را تهديد ميکند که اگر از ولايت خارج شويد، دينتان ساقط و جايگاهتان تا ابد در جهنم است.

     لطفاً به اين بخش بپردازيم که در حال حاضر تأليفات حوزه و دانشگاه به چه ميزان در بررسي ابعاد غدير مؤثر بودهاست؟

در مورد غدير ميتوان ادعا کرد کارهاي خوبي صورت گرفته و بهنوعي باوجود شيعه پيوند خوردهاست. زحمات زيادي بهويژه در حوزههاي علميه توسط علما کشيده و اثرات مبارکي در گرايش به شيعه، تعميق ايمان و اعتقاد و حفظ اين عطيه الهي داشته که اين مسئله انکارناپذير است. پس وضعيت به لحاظ تأليفي خوب است اما ميتواند بهتر از اين هم باشد بهخصوص در دانشگاهها ميتوان با زبان علمي و توليدات علمي نظير پروژه و پاياننامه زمينه اثرگذاري غدير را فراهم کرد.

     بهعنوان سؤال پاياني بفرماييد در حال حاضر مهمترين وظيفه ما براي گراميداشت و استفاده از غدير چيست؟

طبق روايات، نيکي کردن با جان و مال بهويژه نسبت به نزديکان، با برادران و خواهران مؤمن، محبت همسرها نسبت به يکديگر، پدر و مادر نسبت به فرزندان و بالعکس، از اعمالي است که ميتوان در اين روز آنها را تقويت کرد و هديه دادن از ديگر اعمال موردسفارش اين روز است چنانکه اميرالمؤمنين (ع) فرمودهاند «از نعمات خدا اين است که در اين روز به يکديگر هديه دهيد.»

صدقه دادن، قرباني کردن، آشتي و پيوند با کساني که قطع رابطه شده، صله ارحام، همدردي و مهرورزي با آدمهاي مصيبتديده، دور همنشيني و باهم بودن مردم نيز به جد در اين روز سفارش شده و ديداري که مردم از سادات دارند در اين زمره است. همچنين روزه گرفتن و اطعام دادن در روز عيد غدير، لبخند و شادماني در اين روز مورد تأکيد است و تلاوت دعاهاي وارده بهويژه دعاي ندبه، زيارت غديريه و از همه اينها مهمتر زيارت امينالله و هديه آن به روح مقدس اميرالمؤمنين (ع) ازجمله اعمالي است که ميتوان در اين روز انجام داد.

شناسه خبر 166