سپهرغرب، گروه خبر: این روزها با سرک کشیدن فصل پاییز در کوچه‌باغات بروجرد، این طبیعت بکر و بهشت‌گونه رنگ‌وبویی خاص گرفته تا میزبانی وسوسه‌انگیز برای علاقه‌مندان به زیبایی‌های پادشاه فصل‌ها باشد.

یکی از ظرفیت‌های مهم گردشگری بروجرد که همواره از دید مدیریت شهری و متولیان مغفول مانده، کوچه‌باغات بروجرد است که خطر نابودی طی سال‌های اخیر این ظرفیت را به دلایل مختلف تهدید می‌کند.

  حصار رنگارنگ «کوچه‌باغات» بروجرد

قسمت وسیعی از محدوده پیرامون شهر بروجرد به‌ویژه بخش‌های شمالی و غربی در گذشته نه‌چندان دور توسط حصار سبز و متراکمی از باغ‌های میوه و درختان متنوع پوشیده شده بود که امروز به دلیل گسترش بی‌رویه شهر و تغییرات غیر متعارف بسیاری از باغات، تخریب و یا به فضای مسکونی تبدیل‌ شده و به‌طور کلی ترکیب گذشته آن دستخوش ناملایمات فراوانی شده است.

این مجموعه باغات به دلیل وجود گذرها و راه‌های عبور بین باغی در میان مردم شهر با عنوان «کوچه‌باغی» خوانده می‌شود. در داخل بسیاری از این باغ‌ها که معمولاً متعلق به افراد متمول شهری بودند، کوشک‌ها و عمارت‌هایی احداث می‌شد.

این عمارت‌های درون‌باغی که در بروجرد آن را «تَکیهَ» takia می‌گویند به لحاظ ساختار، نحوه و موقعیت احداث تفاوت بسیاری با باغ‌های معروف ایرانی نظیر باغ شاهزاده، باغ ارم، باغ خان، باغ عفیف‌آباد و... داشته و به‌صورتی ارگانیک شکل‌ گرفته است.

این تکیه‌‍باغ‌های تاریخی با نگاه به علایق و خواسته‌های مالکان باغ احداث و چند کاربری و مزیت برای آن‌ها درنظر گرفته می‌شد. بهشتی هزاررنگ در قاب چشمان رهگذران

با این تفاسیر باغات و خانه‌باغات بروجرد نمونه‌ای منحصربه‌فرد از باغات ایرانی است که به جذابیت‌های این ظرفیت بهشت‌گونه به‌مراتب افزوده است.

با همه آسیب‌هایی که در طول سال‌های اخیر به کوچه‌باغات بروجرد به‌عنوان یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های زیست‌محیطی و تاریخی بروجرد وارد شده است، بازهم با گذر از بخش‌هایی که هنوز تغییرات ناهمگون به سراغ آن نیامده است، می‌توان صحنه‌های جالبی را به نظاره نشست که برای هر علاقه‌مندی به طبیعت جذابیت خاص خود را دارد.

ازجمله ویژگی‌هایی که توانسته کوچه‌باغات بروجرد را نسبت به دیگر باغات ایرانی متمایز کند، وجود تنوع بالای گیاهی است؛ وجود درختان مثمر و غیر مثمر و گیاهان پیچک که تنها برای زیبایی هرچه بیشتر در این باغات کاشته و موجب شده با فرارسیدن پاییز هرگونه گیاهی رنگ خاصی به خود بگیرد تا بهشتی هزاررنگ را در قاب چشم به نمایش بگذارد.

به اعتقاد کارشناسان گردشگری کوچه‌باغات بروجرد در فصل پاییز ظرفیت ناآشنا و مغفول در حوزه گردشگری این شهر هستند که برای تبلیغ آن در سطح گسترده ضمن فعالیت‌های رسانه‌ای و تبلیغاتی، باید از نابودی این ظرفیت جلوگیری شود.

از طراحی کوچه‌باغات این شهر کاملاً مشهود است که باغات تنها اقتصادمحور نبوده و توجه به زیباسازی بصری در فصول مختلف نیز مدنظر بوده است، به‌طوری‌ که در این باغات درختان غیر بارور فراوانی ازجمله چنار، کاج سرو، بید مجنون، صنوبر و... نیز دیده می‌شود.

     «کوچه‌باغ‌ها» ظرفیتی برای رونق گردشگری

رئیس اداره میراث فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری بروجرد نیز دراین‌باره گفت: با وجود اینکه بخش عمده‌ای از ‌باغات بروجرد از بین رفته است، اما بازهم می‌توان شرایط احیای این ظرفیت گردشگری را فراهم کرد.

حجت‌اله یارمحمدی تصریح کرد: در گذشته کوچه‌باغات بروجرد در شمال شهر یک کمربند سبزی را به‌وجود آورده بودند که امروز شاهد آن هستیم؛ اگرچه بخش مهمی از کوچه‌باغات بروجرد نابود شده، اما ادامه آن باغات در غرب بروجرد که شامل جاده گلدشت و دانشگاه آزاد بروجرد بوده، احیا شده است.

وی با بیان اینکه کوچه‌باغی‌های بروجرد ظرفیتی کم‌نظیر در بحث گردشگری است، تصریح کرد: وجود کوشک‌ها و عمارت‌های تاریخی در دل باغات به ظرفیت‌های گردشگری این مجموعه افزوده است و با بها دادن به آن می‌توان از این سرمایه برای جذب گردشگر و رونق صنعت گردشگری بهره برد.

     جایی دور از هیاهوی شهری

یارمحمدی اظهار کرد: امروز باغاتی که در غرب بروجرد احداث ‌شده است، ادامه روند کوچه‌باغات بروجرد بوده، با این تفاوت که درختان کوچه‌باغی به علت عمر بالای خود بلندمرتبه و باشکوه هستند؛ اما باغات جدید غرب شهر درختان جوان و کم ارتفاعی دارند که در آینده می‌توانند زیبایی دوچندانی داشته باشند.

وی با بیان اینکه بروجرد شهری بوده که چهارفصل به شکل منظم در آن تغییر می‌کند، گفت: در هر فصل بروجرد و باغاتش زیبایی خیره‌کننده‌ای به خود می‌گیرند.

رئیس اداره میراث فرهنگی بروجرد گفت: کم‌تر شهری وجود دارد که در کنارش به این شکل باغات وجود داشته باشد، به‌نحوی‌ که فارغ از هیاهوهای شهری و مشغله‌های فکری که رهاورد شهرنشینی است، بتوان بدون طی کردن مسیر خیلی طولانی، به کوچه‌باغات آن رسید و از طراوت و زیبای بهره برد.

     پایتخت ژئوتوریسم ایران گردشگران را می‌خواند

یارمحمدی گفت: در فصل پاییز تماشای رنگ‌های مختلف در کوچه‌باغات با انبوهی از برگ‌ها در زیر پای علاقه‌مندان به طبیعت، برای هر گردشگری می‌تواند وسوسه‌انگیز باشد.

وی افزود: وجود گذرگاه‌های نفررو از میان باغات که با پرچین مسیر را مشخص می‌کند، آن‌قدر جذاب و دیدنی بوده که وصفش کمی دشوار است.

رئیس اداره میراث فرهنگی بروجرد گفت: به‌هرحال شرایط توسعه گردشگری در کوچه‌باغات بروجرد بسیار مهیا بوده، چراکه باغات در دل شهر قرار گرفته اما خارج از هیاهوهای شهری بوده و زیرساخت‌ها و امکانات مورد نیاز یک شهر به آن نزدیک است.

تنوع جاذبه‌های گردشگری که با تغییر فصل‌ها در طبیعت ظاهر می‌شود، همیشه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین انگیزه‌های علاقه‌مندان به سفر عنوان‌ شده و کوچه‌باغات بروجرد به‌عنوان ظرفیتی گردشگری در پایتخت ژئوتوریسم ایران، پاییز رازآلودی دارد که با جذابیت‌های طبیعی و جغرافیایی خاص خود می‌تواند مقصد اولیه گردشگران پاییزی و دوستداران طبیعت باشد.

به‌هرروی امید می‌رود با توجه به اینکه لرستان پایتخت ژئوتوریسم ایران است و شهرداری بروجرد در دل باغات این شهر اقدام به ایجاد پارک خانواده با حفظ گونه‌های موجود کرده، مدیران استان در راستای توسعه این‌گونه ظرفیت‌ها که موجب رونق گردشگری در لرستان می‌شود، سرمایه‌گذاری‌های مناسبی انجام دهند.