آشنایی با کرمانشاه، گهواره تاریخ و تمدن کهن

تندیس هرکول در شهرستان بیستون

      دوره تاریخی: سلوکیان

      زمان ساخت: 153 سال قبل از میلاد

      جنس: سنگ آهک

      ابعاد: طول مجسمه: 1.47 متر؛ طول سکو: 2.20 متر

     کاشف: علی سلمانی؛ سرکارگر

      محل تندیس: بیستون، کرمانشاه

سپهرغرب، گروه گردشگری: تندیس هرکول بیستون واقع در استان کرمانشاه، تندیس عظیمی از سنگ کوه بوده که به‌صورت برجسته تراشیده‎است.

باستان‌شناسان تندیس سنگی هرکول بیستون را متعلق به 153 سال قبل از میلاد مسیح و اواخر دوران حکومت سلوکیان می‌دانند. سلوکیان نام سلسله‌ای یونانی است که پس از مرگ اسکندر پدید آمد و بر محدوده آسیای غربی حکومت می‌کرد. این پادشاهی در حدود 65 سال بخشی از سرزمین ما ایران، به‌خصوص منطقه‌ ایلام، کرمانشاه و لرستان را در اختیار داشت تا آنکه حکومت اشکانیان پدید آمد و درنهایت در زمان مهرداد توانستند از غرب تا شهر بابل و از شرق تا هند پیشروی کنند.

تندیس هرکول مشخصاتی کاملاً یونانی دارد و طبق شواهد در زمان حکومت سلوکیان ساخته شده؛ هرکول، قهرمان اسطوره‌ای یونانی‌ها بوده که اغلب تندیس‌هایش به‌صورت تمام برهنه ساخته می‌شود و نماد قدرت، مردانگی و شجاعت است. تندیس هرکول بیستون که در 20 کیلومتری شهر کرمانشاه قرار دارد، طولی 1.47 متری و صورتی با ریش‌های مجعد دارد که در دست چپ خود جامی را نگه‎داشته و بر روی پوست یک شیر لم داده‌است.

شیری که در زیر تندیس هرکول است حدود دو متر طول دارد و در پشت مجسمه، کتیبه‎ای به ابعاد 43×43 سانتی‎متر و به زبان یونانی به چشم می‌خورد.

در کنار کتیبه نیز نقوشی از درخت زیتون، کماندان و تیردانی آویزان از آن دیده می‌شود و در کنار درخت نیز گرزی مخروطی شکل و نقش‎برجسته توجه را به خود جلب می‌کند. تندیس هرکول در سال 1337 در زمان ساخت‎وساز راهی جدید توسط علی سلمانی، سرکارگر آن پروژه کشف شد. سر این مجسمه دو بار مورد تعرض قرار گرفت و دزدیده شد که مأموران توانستند آن را بازپس بگیرند.

بعد از این اتفاق، سر مجسمه هرکول را به گنجینه میراث فرهنگی منتقل کردند و هنرمندان سری آهکی برای تندیس هرکول بیستون ساختند.