چشمه پُرآب غرب ایران را بشناسیم؛

سراب گیان نهاوند

سپهرغرب، گروه گردشگری: نهاوند در فاصله 112 کیلومتری همدان، شهر سراب‌های ایران بوده، کافی است یک‌ونیم ساعت از همدان ‌که خودش قدیمی‌ترین شهر ایران بوده، دور شوید تا به نهاوند برسید. بعد از نیم ساعت کنار یکی از چشمه‌های این شهر هستید و زیر سایه درخت‌هایش، می‌توانید خستگی راه را به در کنید؛ مثلاً کدامشان؟ سراب گیان.

      سراب گیان کجاست؟

سراب گیان زیاد از همدان دور نیست. یک‌ونیم ساعت در راه هستید و بعد گذشتن از چند روستا، به نهاوند می‌روید. اما وقتی به نهاوند رسیدید، معنایش این نیست که رسیده‌اید، چون باید 18 کیلومتر دیگر به طرف جنوب غربی‌اش بروید تا به محل مورد نظر برسید. سوغات نهاوند گردو، حلوا گردویی،‌ نقل و کلوا و گز آردی‌ است؛ پس بد نیست قبل از رفتن به سمت سراب، در نهاوند کمی بچرخید و خودتان را از سوغاتش بی‌نصیب نگذارید.

می‌پرسید سراب اصلاً چیست و چرا باید برای دیدنش یک ساعتی را در راه باشیم؟ سراب از دو بخش سر و آب تشکیل شده و به معنی سرچشمه آب است. محلی‌ها به این منطقه سراب گیون می‌گویند، گیون در لکی به معنی جان است و یکی از پُرآب‌ترین چشمه‌های غرب کشور به حساب می‌آید. این سراب که به ثبت ملی هم رسیده، از جنوب به کوه‌های گرین و از غرب به روستاهای مظفرآباد و میهن آباد می‌رسد و از رود گیان سرچشمه می‌گیرد؛ تپه باستانی گیان هم در دو کیلومتری‌اش قرار گرفته است.

چشمه گیان در ثانیه یک مترمکعب آبدهی دارد و آبدهی سالانه‌اش در حدود دو هزار و 500 لیتر در ثانیه است؛ پس با چشمه‌ای بسیار پُرآب روبه‌رو هستیم. آب چشمه مصارف آشامیدنی و کشاورزی دارد و مازادش به رودخانه گاماسیاب می‌ریزد.

اگر بخواهید چند ساعتی در جای خوش‌آب‌وهوایی باشید که رودخانه دارد و کلی درخت که از گرمای وسط شهر خلاصتان کند، باید به این منطقه بروید؛ چون متوسط آبش پنج درجه سانتی‌گراد است. جاده‌ای که به سراب می‌رسد و به‌تازگی دارای روشنایی شده، خیلی باصفاست؛ دو طرفش درخت‌های بلوط دارد و جوری این درخت‌ها روی جاده را پوشانده‌اند که فکر می‌کنید در گیسوم هستید و یا جاده دو هزار. برخی می‌گویند این درخت‌ها بقایای جنگل‌های قدیم زاگرس‌اند و وجود درخت‌های چنار 300-400 ساله را هم گواهی بر قدمت این منطقه می‌دانند.

شما در مسیرتان نزدیک 100 کیلومتر پارک جنگلی در پیش دارید که بید، چنار، زالزالک و چنار دارد. آب چشمه از دل کوه و بین سنگ‌ها بیرون می‌آید و در حاشیه این محوطه سکوهایی برای برپا کردن بساط کباب و پیک‌نیک هم وجود دارد؛ در بعضی قسمت‌ها تخت‌هایی بین رودخانه گذاشته‌اند، آن‌هایی که به این منطقه رفته‌اند، می‌گویند کل مسیر جنگلی این منطقه را می‌توان در نیم ساعت طی کرد.

      بهترین فصل سفر

بهترین وقت رفتن به این منطقه، از اردیبهشت‌ماه تا اوایل آبان‌ماه است. در پاییز برگ‌های درخت‌ها زرد و نارنجی شده‌اند و زمین اطراف سراب را می‌پوشانند.

      جاذبه‌های نزدیک

انتهای سراب به قله گاچال می‌رسد. نهاوند فقط یک سراب ندارد، کمی که از سراب گیان فاصله بگیرید، به سراب دیگری به اسم گاماسیاب می‌رسید. گامسیاب بزرگ‌ترین چشمه ‌ایران است که رودخانه‌ای به همین نام را هم تشکیل می‌دهد و آبش باغ‌های اطراف را سیراب می‌کند. کمی بالاتر از این منطقه که خودش یکی از تفرجگاه‌های نهاوند است، دهانه غاری نیز وجود دارد. سراب فارسیان در 32 کیلومتری جنوب غربی نهاوند و سراب کنگاور کهنه در 45 کیلومتری جنوب نهاوند، از دیگر جاهایی است که حال‌وهوایی مثل سراب گیان دارند.

      مسیر دسترسی

فاصله تهران تا نهاوند 411 کیلومتر و چیزی حدود پنج ساعت است. برای رفتن به سراب گیان میدان عارف نهاوند را به سمت روستای دهنو بروید، در ادامه مسیر برای دسترسی به سراب از روستای گیان به نزدیکی‌های دامنه کوه‌ها می‌رسید.