ارائه محصولات سالم کشاورزی از مزرعه تا سفره مردم به دست محققان ایرانی

سپهرغرب، گروه علم و فناوری: محققان ایرانی با ارائه یک پلت‌فرم مسیر دسترسی مردم به محصولات سالم کشاورزی را کوتاه کردند.

چند سالی است که اگر از هر ایرانی درباره شرکت‌های دانش بنیان بپرسیم کمتر کسی است که در این باره اطلاعاتی نداشته یا حداقل چندین بار از دستاوردها و محصولات این شرکت‌ها استفاده نکرده باشد.

این روزها دستاوردهای دانش بنیان در خانه هر ایرانی کاربرد دارد و مردم به طور روزمره از این دستاوردها استفاده می‌کنند تا جایی که حتی بعضی اذعان دارند زندگی قبل از ورود این دستاوردها را به یاد ندارند و یادآوری روزهایی که این دستاوردها نبود، برایشان دشوار است.

این مساله به این دلیل است که محققان کشورمان در شرکت‌های دانش بنیان برای ارائه دستاوردها به نیازهای مردم می‌اندیشند و آنچه را که مورد نیاز مردم است برای آن‌ها فراهم می‌کنند.

یکی از این دستاوردها هم پلتفرمی است که برای رساندن سریع تر و مطمئن تر محصولات کشاورزی به دست مردم طراحی شده است.

درباره این پلتفرم با محمودرضا شایسته محقق کشورمان به گفت‌وگو نشستیم که در زیر می‌خوانید:

     طرح «از مزرعه تا سفره» و تحول در زندگی مردم

     شنیدیم شرکت دانش بنیان شما که در حوزه زیست فناوری فعال است طرحی ارائه داده که از طریق آن محصولات کشاورزی به سرعت و با اطمینان به دست مردم می‌رسد، درباره طرح تان توضیح دهید.

بله، ما پلتفرمی را ایجاد کردیم که براساس آن طرح «از مزرعه تا سفره» را بر اساس مدل مدیریتی اجرایی می‌کنیم.

     درباره طرح بیشتر توضیح دهید، مخاطبان ما می‌خواهند بدانند که با اجرای این طرح چه تحولی در زندگی مردم رخ می‌دهد.

اگر بخواهم در یک جمله بگویم باید اینگونه مطرح کنم که از طریق این طرح، مردم با اطمینان به مواد غذایی سالم با گواهی دسترسی می‌یابند.

با توجه به اینکه منشا بسیاری از بیماری‌ها از غذا است، تلاش داریم محصولات سالم را در سریع ترین حالت ممکن و با اطمینان کامل به مردم برسانیم تا بیماری‌ها کاهش یافته و به تبع آن مصرف دارو نیز کاهش پیدا کند.

      محصولات کشاورزی چگونه با سرعت و اطمینان به سر سفره‌های مردم می‌آید

     این کار به چه صورت انجام می‌شود؟

این طرح در 12 بخش از مزرعه تا سفره است به این صورت که در مهم ترین آن شبکه ای وجود دارد که نشان می‌دهد هر کدام از اعضا برای رساندن محصولات به دست مردم در چه جایگاهی قرار می‌گیرند و وظیفه هر کدام چیست، ما بر اساس این پلتفرم این ارتباطات را تعریف می‌کنیم و برای ابزارهای ارتباط سازی نیز سامانه ای داریم که از طریق این سامانه تمام محصولات کدگذاری می‌شوند و تمام محصولات نیز باید برند داشته باشند.

این اعضا و ابزارها در پلتفرم دست به دست هم می‌دهند تا هم افزایی ایجاد می‌شود و محصول سالم گواهی شده به دست مردم کشورمان می‌رسد.

پلتفرمی که ما طراحی کرده‌ایم به گونه ای است که براساس آن مدیریت زنجیره‌ای تامین سبز محصولات کشاورزی از مزرعه تا سر سفره راهبری شود، باید توجه کنیم زنجیره‌های ارزش و تامین به یک سری مشارکت‌کننده لازم دارند که همسو و هم هدف باشند و برای هدف مشترک گام بردارند تا به نتیجه برسند در این پلتفرم هر شخصی حقیقی یا حقوقی در جایگاه خود قرار می‌گیرد تا این زنجیره درست عمل کند.

در این شبکه محصولات بسته بندی می‌شوند و باید برند و کد رهگیری «از مزرعه تا سفره» و گواهینامه‌هایی که رتبه‌بندی آن‌ها مشخص است را داشته باشند.

این شبکه راه اندازی شده، به عنوان یک پلتفرم ملی به دنبال تکمیل زنجیره تامین محصول سالم گواهی شده از مزرعه و ابتدای کشت تا رسیدن محصول نهایی به دست مصرف کننده است.

از جمله مواردی که از طریق این شبکه انجام می‌شود می‌توانم به انجام اصالت سنجی گواهی نامه‌های قبلی، پایش محصول و آزمایش، استقرار کدهای رهگیری از مزرعه تا سفره، هوشمندسازی مزرعه درصورت درخواست، برندینگ و هویت بخشی به محصول، مدیریت لجستیک شامل بسته بندی، حمل و انبار، تسهیلگری برای رفع نیازهای تولید کنندگان، معرفی به فروشگاه‌های عضو شبکه و بازارهای همکار، بازاریابی و فرهنگ سازی برای مصرف کننده نهایی و تبلیغات محصول نهایی اشاره کنم، به طور کلی می‌توانم بگویم انجام هر آنچه که لازم است تا به فروش محصول گواهی شده بینجامد و محصولات مزرعه با سرعت و اطمینان به سر سفره مردم بیاید از طریق این پلتفرم انجام می‌شود.

     با این توصیفات آیا می‌توان گفت این پلتفرم نوعی استانداردسازی و حصول اطمینان در استفاده از مواد غذایی است؟

البته برای استانداردسازی محصولات، سازمان استاندارد مسوول انجام این کار است، طرح ما این است که ما نوعی پلتفرم برای ارائه محصول مناسب به مردم طراحی کردیم.

اجازه دهید مثالی بزنم، به طور مثال تاکسی‌های اینترنتی که مسوولیت و وظیفه ای برای تائید گواهی‌ها ندارد ولی با تشکیل باشگاه مشتریان و مدیریت و راهبری که به وسیله اپلیکیشن ایجاد کرده اند مسافر و راننده را به هم وصل می‌کنند.

سامانه و شبکه همکاری ما نیز به این صورت است که کشاورز، فروشگاه و مردم در یک زنجیره قرار می‌گیرند و ما در اتاق‌های راهبری و مدیریت خودمان سعی می‌کنیم این ارتباط به بهترین شکل صورت بگیرد، در واقع این پلتفرم یک ریشه اعتماد را در بخش ارائه محصولات کشاورزی ایجاد می‌کند.

البته محصولات فقط کشاورزی هم نیست حتی می‌تواند لباس باشد، به طور کلی هر چه که با سلامت مردم در ارتباط باشد در این زنجیره قرار می‌گیرد.

     اعتماد مردم به محصولات به چه صورت تضمین می‌شود؟

این پلتفرم به عنوان یک ستاد می‌تواند اعتمادسازی را در مردم ایجاد کند مانند همان تاکسی‌های اینترنتی؛ البته برای این امر کارهای فرهنگ سازی، بازارسازی، بازاریابی، ساماندهی سیستم فروش، ساماندهی سیستم‌های مدیریت رضایت مشتریان، تشکیل باشگاه مشتریان انجام می‌شود و این‌ها زیرسیستم‌های این شبکه هستند.

      طرح محققان ایرانی تحولی در حوزه اقتصاد و کشاورزی

      بنابراین این پلتفرم می‌تواند به عنوان تحولی در حوزه اقتصاد و کشاورزی هم مطرح شود؟

بله، این سیستم هم اشتغال ایجاد می‌کند و هم در حوزه کشاورزی روابط بین تولید کننده و مصرف کننده، مشتری و خدمات دهندگان این شبکه را ساماندهی و مدیریت می‌کند.

  با توجه به اینکه شرکت دانش بنیان شما در حوزه زیست فناوری فعالیت می‌کند، اگر بخواهیم بین ایران و جهان مقایسه ای در حوزه زیست فناوری داشته باشیم به نظر شما به عنوان محقق این حوزه، کشور ما در کجا قرار دارد.

اجازه دهید بگویم چرا پلتفرم ما اصلا در حوزه زیست فناوری وارد شده است.

زیرا برای این کار نیاز به نهادهای سالم است و نهادهای زیستی نهادهای بسیار سالمی هستند که اگر کشاورزان از آن‌ها استفاده کنند می‌توانند به بهره‌های بسیاری برسند.

شرکت ما در زمینه بازارسازی، بازاریابی و مارکتینگ، سیاست‌های قیمت‌گذاری و زنجیره ارزش فعالیت زیادی انجام می‌دهد و حتی به افراد مشاوره‌های اقتصادی و مدیریتی داده می‌شود و برای تجاری‌سازی محصولات دانش‌بنیان و سبز گواهی شده تلاش می‌شود.

ما ایده‌ها را از استارتاپ‌ها دریافت و آن‌ها را به کار تبدیل می‌کنیم و سپس محصول تجاری‌سازی می‌شود.

ابتدا شبکه با حدود 30 تا 40 شرکت تولیدکننده شامل تولیدکننده کودهای زیستی، معدنی و آلی و فرآوری شده تشکیل شد و حالا با بیش از 200 شرکت و فروشگاه و کشاورزان پیشرو و عرضه کنندگان محصولات سالم و ارگانیک در سطح کشور ادامه دارد.

هم اکنون شرکت‌های تسهیلگر، خدمات دهنده آموزشی ترویجی و گواهی دهنده نیز به شبکه پیوسته اند که در این زنجیره کار می‌کنند تا محصولات سالم گواهی‌شده به دست مردم برسد.

حالا درباره جایگاه زیست فناوری می‌گویم که ما باید در حوزه زیستی بیشتر کار کنیم و اگر بخواهیم در سطح جهان حرف‌های بیشتری برای گفتن داشته باشیم باید در این حوزه پیشرفت بیشتری حتی بیشتر از پیشرفت‌های فعلی داشته باشیم.

البته در حال حاضر هم فعالیت شرکت‌های ما خوب است به طوریکه بیشتر از 60 شرکت در حوزه‌های کشاورزی سلامت محور فعالیت می‌کنند.

      پلتفرم محققان ایرانی؛ دستاوردی که به سر سفره مردم می‌آید

     به نظر شما پیشرفت در این حوزه در زندگی مردم هم نماد پیدا می‌کند؟

قطعا، ما می‌خواهیم محصولات مزرعه را به صورت کاملا تایید شده به سر سفره مردم بیاوریم و محصولاتی در سفره مردم باشد که از سلامت آن اطمینان دارند و این می‌تواند بالاترین دستاورد در این حوزه باشد.

 بنابراین می‌توان گفت پلتفرم شما علاوه بر کشاورزی می‌تواند در بخش سلامت هم موثر باشد.

بله همینطور است، محصولات کشاورزی یا به صورت خام وارد زندگی مردم می‌شوند یا برای رسیدن به دست مردم پروسه ای را طی می‌کنند تا به فراورده دیگری تبدیل شده و دست مردم برسد به طور مثال تبدیل به رب یا سس می‌شوند و سپس به صورت فراورده جدید دست مردم می‌رسند، مردم می‌خواهند این فراورده‌ها دارای گواهینامه معتبر باشند که پلتفرم ما این‌ها را راستی آزمایی می‌کند و برای مشتریان اعتمادسازی می‌کند.

پس این پلتفرم می‌تواند به عنوان یکی از دستاوردهای محققان ایرانی مطرح باشد.

بله، این طرح حاصل دو سال تلاش عملی محققان ایرانی است، 10 سال هم مطالعات میدانی و کتابخانه ای داشتیم تا به این الگو رسیدیم و حالا این الگو نیاز به حمایت دارد تا در سطح ملی اجرایی شود.

      چه نهادهایی باید به شما کمک و از طرحتان حمایت کنند؟

وزارت جهاد کشاورزی، بهداشت و درمان و وزارت صنایع و معادن بیشترین درگیری را با این موضوع دارند، البته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و ستاد زیست فناوری بخصوص شخص سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری عنایت ویژه ای به ما داشته و دارند.

       در حال حاضر طرح در چه مرحله ای است و چه زمانی می‌توانیم به فواید آن دست یابیم.

ما سیستم سلامت محور داریم که بخش زیادی از تولیدکنندگان کشاورزی و مردم با آن درگیر هستند، این طرح در حال حاضر نیاز به زیرساخت‌های بخش فناوری اطلاعات و آموزشی دارد تا در بحث‌های بازاریابی، فرهنگ سازی و آموزشی و تبلیغات بتوانیم موفق شویم.

امید داریم نهادهای دولتی، نیمه‌دولتی و عمومی ما را در شناساندن به کشاورزان و محصولات به مردم از طریق ابزارهای تبلیغاتی و رسانه‌ای کمک کنند چرا که این کار برای این نهادها هزینه‌ آنچنانی ندارد، اما برای ما دارای هزینه بسیار زیادی است.