دیدگاه علمای اهل سنت در مورد روزه‌داری در شرایط کرونایی

سپهرغرب، گروه خبر: روزه یکی از واجبات الهی است که بر هر مسلمانی تکلیف شده تا 30 روزه ماه رمضان را روزه بگیرند. اما آیا در این شرایط کرونایی، مردم باید روزه بگیرند یا نه؟ دیدگاه‌های علمای اهل سنت را در این باره جویا شده‌ایم.

کرونا مرزهای اکثر کشورهای دنیا را درنوردیده است، ویروسی که از اوایل دی‌ماه در ووهان واقع در استان هوبی چین نخستین‌بار مشاهده شد و تاکنون علاوه‌بر کشورهای جنوب شرق آسیا، خاورمیانه، اروپا، قاره‌های آفریقا، اروپا و اقیانوسیه و آمریکا را هم تحت تأثیر قرار داده است.

با درگیرشدن ایران به ویروس کرونا، تمهیدات مختلف در راستای جلوگیری از شیب تند ابتلا به این ویروس، در همان روزهای اول اتخاذ شد.

طرح‌های مختلف از جمله تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها، مساجد و طرح فاصله‌گذاری اجتماعی و فاصله‌گذاری هوشمند در این مدت اجرا شد که از اقدامات اولیه برای مقابله با کرونا ویروس بود.

قطع زنجیره کروناویروس تنها از طریق فاصله‌گذاری‌ها و رعایت اصول بهداشتی و مراقبتی ممکن بود و به همین دلیل هشتک‌های «در خانه می‌مانیم تا کرونا را شکست دهیم» به موجی در سراسر کشور تبدیل شد.

درهای مساجد و اماکن متبرکه نیز برای قطع زنجیره کرونا و حفظ سلامت جامعه بسته شد، موضوعی که در برخی استان‌ها مانند کردستان و سنندج که به شهر مسجد و مناره مشهور است، به‌سختی مورد قبول قرار گرفت اما بالاخره با توجه به شرایط و براساس حکم علمای دینی منطقه، ‌این اقدام عملیاتی شد.

در حالی که فقط چند روز به آغاز ماه مبارک رمضان باقی مانده است، ویروس کرونا همچنان در مناطق مختلف جهان در حال تاخت‌وتاز است. برخی از پزشکان برای کاهش احتمال ابتلا به این ویروس خطرناک، نوشیدن آب را در فاصله‌های نزدیک توصیه کرده‌اند. زیرا کمبود آب موجب کاهش سیستم ایمنی و دفاعی بدن می‌شود و در صورت رسیدن ویروس به گلوی خشک، شرایط مساعدی برای انتقال آن به دستگاه تنفسی فراهم می‌شود.

در حالی که احتمال می‌دهند؛ نوشیدن مکرر مایعات به انتقال ویروس به معده و از بین‌بردن آن کمک می‌کند. این موضوع موجب‌شد، عده‌ای که حتی در شرایط عادی هم کمتر در صف روزه‌داران قرار می‌گیرند، مردم را به روزه‌خواری تشویق کنند. موضوعی که به‌شدت جامعه روحانیون و علمای اهل سنت در کردستان را نگران کرده و سؤالات زیادی را از سوی مردم به سمت آن‌ها سوق داده است.

      بخشی از فتوای رهبری درباره روزه ماه رمضان در شرایط کرونایی

روزه به‌عنوان یک تکلیف الهی در حقیقت نعمت خاص خداوند بر بندگان است و از پایه‌های تکامل و اعتلا روحی انسان به‌شمار می‌رود و بر امت‌های پیشین نیز واجب بوده است.

روزه از ضروریات دین و ارکان شریعت اسلام است و ترک روزه ماه مبارک رمضان جایز نیست مگر آنکه فرد، گمان عقلایی پیدا کند که روزه‌گرفتن موجب ایجاد بیماری یا تشدید بیماری یا افزایش طول بیماری و تأخیر در سلامتی می‌شود. در این موارد روزه ساقط، ولی قضای آن لازم است.

     با صرف‌نظر یک پزشک روزه ساقط نمی‌شود

ماموستا اشرف ایل‌بیگی دبیر شورای عالی افتا استان کردستان دراین‌باره می‌گوید: روزه برای تمام کسانی که توانایی دارند و به سن تکلیف رسیده‌اند، واجب بوده و هیچ عذر و بهانه‌ای برای خودداری از آن وجود ندارد.

وی خاطرنشان کرد: اگر کارشناسان حوزه سلامت اتفاق‌نظر داشته باشند که روزه‌داری برای شخصی ضرر دارد و امکان ابتلا به کرونا را در او تقویت یا سیستم ایمنی بدنش را تضعیف می‌کند و مستعد ابتلا به این بیماری می‌شود، روزه جایز نیست.

دبیر شورای عالی افتا استان کردستان افزود: این دسته و گروه از افراد براساس دستور دین اسلام نیز اجازه دارند تا بعد از دفع این بلا، روزه نگیرند و بعد از آن روزه خود را قضا کنند.

ایل‌بیگی تصریح کرد: براساس دیدگاه امام‌شافعی ما نمی‌توانیم؛ تنها به استناد توصیه یک‌ پزشک، یکی از احکام الهی را که واجب دینی است، تعطیل کنیم. روزه با نظر تنها یک پزشک از انسان ساقط نمی‌شود.

وی گفت: اما اگر پزشکان این حوزه شبهه اتفاقی و رأی اکثریتی روی این مسئله داشته باشند که روزه‌داری در این ایام زیان‌بار است و امکان افزایش در شیوع را داریم. این شرایط را برای ما ممکن می‌کند که روزه نگیریم.

      هیچ‌کس حق ندارد به بهانه احتمال ابتلا به کرونا، واجب دین را ساقط کند

امام‌جمعه مریوان هم در مورد حکم روزه‌داری در این روزهای کرونایی اظهار کرد: در آستانه ماه رمضان قرار داریم. این سؤال برای خیلی‌ها پیش آمده که آیا روزه برای انسان در این شرایط ضرر دارد یا اینکه موجب افزایش شیوع کرونا می‌شود؟

ماموستا شیرزادی اضافه کرد: براساس آیات قرآن و احادیث پیامبر، روزه برای انسان‌های بیمار جایز نیست.

وی تصریح کرد: اگر مریض بهبود یافت و مسافر به محل سکونت خود بازگشت، باید روزه‌اش را قضا کند. چرا که روزه‌داری فواید زیادی برای روح و جسم انسان‌ها دارد.

امام‌جمعه مریوان عنوان کرد: روزه‌داری تقوا را در وجود انسان را افزایش می‌دهد. کسانی که روزه بر آن‌ها واجب است، نباید هیچ ترسی به‌خاطر شرایط کرونایی به دل خود، راه دهند. زیرا روزه نه‌تنها زیانی برای جسم و روح انسان ندارد، بلکه به سلامت جسمی و روحی انسان هم کمک می‌کند.

ماموستا شیرزادی گفت: وحدت در آغاز رمضان و برگزاری عید فطر پایه‌های جهان اسلام را محکم می‌کند.

امام‌جمعه مریوان اضافه کرد: روزه‌داری موجب می‌شود تا انسان درک بیشتری از وضعیت افراد نیازمند و محروم جامعه پیدا کند. در نتیجه عزم برای کمک به این قشر بیشتر می‌شود.

ماموستا شیرزادی افزود: بر اساس تحقیقات علمی، روزه‌داری معده انسان را از رسوبات پاک کرده و با استراحتی که در طول این ماه به دستگاه گوارش می‌دهیم، زمینه افزایش میزان سلامت جسمی فراهم می‌شود.

وی گفت: نقش مهم روزه‌داری در ارتقای سلامت جسمی و روحی انسان، موجب‌ شده که خداوند در قرآن بارها پیامبر و امتش را به انجام این واجب دینی هدایت کرده و پیامبر مکرم اسلام نیز امتش را به روزه‌داری در برخی ایام مانند روزهای دوشنبه و پنج‌شنبه و روزه در ماه رجب و شعبان دعوت فرموده است.

امام‌جمعه مریوان عنوان کرد: روزه‌داری چربی‌های زائد بدن انسان را آب کرده و این کار موجب افزایش سطح سلامتی جسمی انسان و برطرف‌شدن برخی بیماری‌ها خواهد شد.

ماموستا شیرزادی از مردم متدین استان کردستان درخواست کرد تا از همین الان اراده خود را برای ادای این واجب دینی قوی کنند.

وی اظهار کرد: هیچ‌کدام از امامان جمعه و جماعت نمی‌توانند فتوایی مبنی بر اینکه روزه‌داری موجب بیماری کرونا می‌شود، صادر کنند.

      احتمال ابتلا به کرونا به‌خاطر روزه‌داری علمی نیست

ماموستا عبدالسلام محمدی، امام‌جمعه دهگلان هم اظهار کرد: دشمنان اسلام از آغاز تاکنون به شیوه‌های گوناگون به مبارزه با این دین مقدس پرداخته‌اند و امروز نیز گروهی به بهانه ضعیف‌شدن جسم انسان در مقابل بیماری کرونا، می‌خواهند مانع روزه‏‌گرفتن مسلمانان شوند.

وی گفت: ماه رمضان همانند طبیبی است که تمام مواد زاید و شیمایی را از بدن دفع می‌کند.

محمدی تصریح کرد: اهمیت و عظمت ماه مبارک رمضان و روزه‌داری به‌عنوان یکی از ستون‌های پنجگانه دین مقدس اسلام از دستورات دین اسلام و تأکیدات پیامبر مکرم اسلام است. البته خداوند متعال آن را بر امت‌های پیش از ما نیز در ایام مخصوص به خودشان، واجب کرده است.

وی گفت: اکنون متأسفانه در شرایطی که توجه به مسائل دینی می‌تواند زمینه آرامش روحی برای جامعه اسلامی باشد، برخی‌ها در فضای حقیقی و مجازی با طرح سؤالاتی که آیا روزه‌داری موجب ضعف جسمی و افزایش شیوع ویروس کرونا می‌شود؟ می‌خواهند روزه‌خواری را در جامعه ترویج دهند.

محمدی افزود: مجمع عالی متشکل از اطبا و پزشکان و شاخه‌های علوم‌پزشکی و بزرگان شریعت اسلامی به این نتیجه رسیده‌اند که هیچ ارتباطی بین روزه‌گرفتن و مبتلاشدن انسان به بیماری کرونا وجود ندارد و با توجه به احکام و شریعت اسلامی بر هر انسان مسلمانی، روزه ماه رمضان واجب است. مگر کسانی که عذر شرعی داشته باشند و طبق دستورات شریعت اسلامی قادر به گرفتن روزه نباشند.

امام‌جمعه دهگلان با بیان اینکه پیامبر مکرم اسلام در ایام نزدیک به ماه رمضان، همیشه دعا می‌فرمود که خدایا ما را به ماه رمضان برسان، اذعان کرد: پیامبر (ص) فرموده‌اند: روزه بگیرید تا سلامت باشید. زیرا روزه باعث سلامت روح و جسم می‌شود و باعث می‌شود که بیشتر به فکر نیازمندان بیفتیم و با احسان کردن عدالت اجتماعی را بالا ببریم.

      دشمنان دنبال کم‌رنگ کردن ایمان و اعتقادات مردم در لوای کرونا هستند

امام‌جمعه مسجد جامع بهاران سنندج هم در این‌باره می‌گوید: متأسفانه طی روزهای اخیر مباحثی مبنی بر اینکه کرونا موجب می‌شود، افراد نتوانند روزه بگیرند در محافل متعدد، به‌ویژه در فضای مجازی مطرح است که هیچ پایه و اساسی ندارد.

ماموستا سیداحسن حسینی افزود: کروناویروس آزمایش الهی است. لذا نباید اجازه دهیم با این دست تبلیغات رفته‌رفته مسائل دینی را به بهانه ابتلا به بیماری در بین مردم کم‌رنگ و خاموش کنند.

وی گفت: مردم باید با رعایت بهداشت و حفظ فاصله اجتماعی، زندگی خود را به روال همیشه ادامه دهند. چراکه زندگی در جریان است و امیدواریم با رحم و کرم الهی، شر این ویروس از سر جامعه بشریت کنده شود. همه باید به خداوند متعال پناه ببریم و در انجام واجبات دینی ثابت‌قدم باشیم.

      دشمنان دنبال ایجاد تضاد بین علم و دین هستند

رئیس مرکز بزرگ اسلامی شهرستان سنندج هم در این‌باره گفت: با توجه به اینکه در یک مقطع و شرایط خاص به‌خاطر شیوع ویروس کرونا قرار داریم، همین امر موجب تعطیل‌شدن مساجد، مدارس، دانشگاه‌ها و مراجع تحقیقات علمی شده است و در چنین شرایطی، یک سری افراد در فضای مجازی تبلیغات منفی دارند که دلالت بر مضربودن روزه در روزهای کرونایی با هدف ایجاد تضاد بین علم و دین دارد.

ماموستا اقبال بهمنی با بیان اینکه وجود بیماری یکی از شرایطی است که براساس دستور قرآن انسان اجازه دارد روزه نگیرد، گفت: روزه‌گرفتن بر امت مسلمان واجب است. لذا پیغمبر اسلام (ص) فرمودند روزه مقاومت بدن انسان در برابر بیماری را بیشتر می‌کند و به لحاظ جسمی و روحی موجب تقویت انسان می‌شود.

وی افزود: الان نیز با توجه به اینکه مردم در قرنطینه خانگی هستند، از همه می‌خواهیم با انجام این واجب دینی و انجام سایر برنامه‌های ویژه ایام ماه مبارک رمضان، زمینه نزول رحمت الهی را بیش از پیش فراهم کنیم تا به امید خدا شاهد ریشه‌کنی این ویروس منحوس در کشور و جهان باشیم.

و اما....

علمای اهل سنت کردستان معتقدند: آنچه پزشکان در مورد نوشیدن مکرر آب در فاصله زمانی نزدیک به هم برای جلوگیری از کمبود آب بدن و خشکی حلق توصیه می‌کنند، به این دلیل که احتمال ابتلای به ویروس کرونا را برطرف کند، مانع وجوب روزه نمی‌شود و بر اساس حکم امام‌شافعی بجز افرادی که احتمال بروز بیماری و بالابودن ریسک خطرپذیر شدن بدنشان با روزه‌داری، از سوی دو پزشک متخصص تأیید شود، سایر افراد مکلف جامعه، باید روزه بگیرند.