مرگ دلخراش کوهنوردان نیم رخ خونین "کول جنو" اشترانکوه

صعود به "کول جنو" اشترانکوه فقط هیجان و افتخار فتح قله را برای کوهنوردان به ارمغان نیاورده است بلکه جان باختن به دلیل سقوط‌های جانخراش ومدفون شدن در بهمن و بوران تیغه و دیواره سنگی این کوهستان مرتفع را با خون کوهنوردان بسیاری رنگین کرده است.

در چشم‌اندازی عام اشترانکوه لرستان را با دریاچه فیروزه‌ای گهر می‌شناسند. ارتفاعاتی مملو از تلاءلو رویا، آرامش و لذت بردن از صفای کوهستان که به آلپ ایران و حتی خاورمیانه موسوم است؛ اما مدتی است که سقوط‌های مرگبار نیم‌رخی دیگر ازچهره اشترانکوه نشان می‌دهد؛ نیم‌رخی خونین وخشن از مرگ‌هایی دلخراش که بیشتر ناشی از ناآشنایی کوهنوردان با منطقه و عدم اطلاع دقیق از ابعاد فنی چگونگی صعود به مسیر سخت‌گذری به نام "کول جنو" است.

قله "کول جنو" یا "کول جنون" با ارتفاع 3850 متر از سطح دریا واقع در شرق اشترانکوه جلوه شکوهمند وپرهیمنه‌ای از رشته کوه‌های زاگرس را در پیش چشم می‌نهد؛ مسیری که به خاطر بعد فنی آن سالهاست کوهنوردان بسیاری را به جذبه خود برای عبور از شرایطی صعب‌العبور و سپس گام نهادن بر فراز قله‌اش می‌کشاند ولی این کشش فقط هیجان و افتخار فتح قله را برای کوهنوردان به ارمغان نیاورده است بلکه جانباختن به دلیل سقوط‌های جانخراش و مدفون شدن در بهمن و بوران تیغه و دیواره سنگی این کوهستان مرتفع را با خون کوهنوردان بسیاری رنگین کرده است.

* کول جنو پنجمین قله فنی کشور

رئیس هیئت کوهنوردی وصعود‌های ورزشی لرستان درخصوص اهمیت و جایگاه قله کول جنو اشترانکوه در کوهنوردی کشور به برنا می‌گوید: کول جنو اشترانکوه با ارتفاع 3850 متر نسبت به سطح دریا جزء پنجمین دیواره‌های فنی کشور است که سالهاست مورد توجه کوهنوردان حرفه‌ایی قرار گرفته و این کوهنوردان برای اینکه قابلیت‌های فنی و مهارت‌های تکنیکی خود را نشان دهند به این کوه صعود می‌کنند.

آرش قیاسیان درخصوص تاریخچه صعود حرفه‌ایی به این قله بیان می‌کند: نخستین صعود‌های زمستانه وحرفه‌ای به کول جنو در اوایل دهه 60 توسط کوهنوردانی به نام‌های حسن نجاریان کوهنورد ملایری و مرحوم ناصر خوشه‌چین کوهنورد اراکی انجام گرفت و همچنین نخستین پناهگاه این مسیر توسط ناصر خوشه‌چین در ارتفاع 2200متری احداث شد.

او می‌افزاید: کول جنو در شرایط زمستانی یکی از فنی ترین و تکنیکی ترین کوه‌های کشور با درجه سختی بالا است که صعود در آن نیازمند به مهارت فوق‌العاده ویژه و آموزش‌های خاص از جمله یخ وبرف دارد. ولی متاسفانه با توجه به کوتاه مدت بودن زمان فتح این قله و عدم آشنایی و فقدان تجارب لازم برخی از کوهنوردان با ترکیب‌بندی و ارنج تیمی ناقص به منطقه ورود کرده و دچار حادثه می‌شوند.

به گفته رئیس هیئت کوهنوردی لرستان این عوامل باعث مرگ‌های جانخراش و حوادث دردناکی برای کوهنوردی کشور شده است به طوریکه در سال 96 شاهد مرگ 9 کوهنورد مشهدی در این مسیر بودیم که بازتاب زیادی در سطح کشور وبین‌المللی داشت.

قیاسیان با بیان اینکه تاکنون 16 کوهنورد در مسیر کول‌جنو جان باخته‌اند، یادآور می‌شود: نخستین مرگ کوهنوردان در کول جنو در سال 84 به خاطرسرمازدگی و ریزش بهمن رخ دادکه در این حادثه 4 کوهنورد اراکی و کرمانشاهی جان باختند؛ در آذر ماه سال 96 نیز 9 کوهنورد مشهدی در مسیر فنی و سخت گذر کول‌جنو براثر وقوع بهمن جان خودرا از دست دادندکه در نوع خود از جمله حوادث دلخراش کوهنوردی کشور به حساب می‌آید.

او با بیان اینکه کوهنوردان ضمن توجه به شاخص‌های فنی وایمنی کوهستان در منطقه کول جنو به صورت گروه‌های 2 یا 3یا 4 نفره وارد منطقه شوند، تاکید می‌کند: توصیه ما این است که قبل از صعود به این قله سخت گذر هماهنگی لازم با هیئت کوهنوردی استان صورت گیرد و در شرایط زمستانه ضمن پیش بینی آب وهوای منطقه واستفاده از راهنمایان محلی، مجرب و مورد تایید هیئت استان و همچنین رعایت قانون ساعت 14و با در اختیار داشتن ابزارهای فنی لازم درکنار آمادگی بدنی خوب ضمن داشتن پشتیبانی وارد منطقه شوند.

*شومن‌های کوهنورد به سمت کول جنو نیایند

ظاهرا آسیب فضای مجازی جامعه کوهنوردی را نیز بی‌نصیب نگذاشته است آنچنانکه رییس هیئت کوهنوردی لرستان معتقد است شومن‌های کوهنورد جای کوهنوردهای حرفه‌ایی را گرفته‌اند.

قیاسیان می‌گوید: فضای مجازی خصوصا ایسنتاگرام که حیطه هیجان انگیزتری برای انتشار تصاویراست باعث شده که علاقمندان به کوهنوردی در یک فضای هیجانی دچار وسوسه فتح قله‌های فنی کشور از جمله کول جنو شوند قله‌هایی که صعود آن‌ها نیازمند مهارت‌های تکنیکی بالایی است و همین موضوع خود عاملی است برای وقوع حوادث و مرگ‌های دلخراش کوهنوردان و مصیبت برای خانواده‌ها و جامعه کوهنوردی.

به گفته او در این شرایط برآمده از تاثیر فضای مجازی رسالت حقیقی ورزش رها شده و ما شاهد ورود ورزشکارانی به صورت شومن در حرفه کوهنوردی هستیم که فقط قصد این دسته از کوهنوردان نمایش صعود به قله به هرقیمتی است. این درحالی است که تا پیش از این گروه‌های کوهنوردی حرفه‌ایی ضمن اخلاق‌مداری و احترام به طبیعت و حرمت ورزش با تمکین به تجربه کوهنوردان پیشکسوت و مربیان و گوش به فرمان بودن رهنمودهای آنان اقدام به صعود می‌کردند ولی متاسفانه نزد شومن‌های کوهنورد نگاه علمی وفنی وجودندارد و بیشتر تحت تاثیر فضای مجازی هستند.

قیاسیان براین باور است: در ورزش حرفه‌ایی یک ورزشکار واقعی وکاربلد درفضا پوشش رسانه‌ایی یا لااقل در فضای مجازی امروزی با سند و مدرک و تشریح بعد فنی، صعود خود را نمایش می‌دهد ولی صعودهای شومنی نتیجه‌اش مرگ کوهنوردان به علت شتابزدگی وخودنمایی است.

او ادامه می‌دهد: انتظار است وزارت ورزش وجوانان نسبت به این موضوع که در حال رخ‌نمایی به صورت یک معضل است ورود کند وآن را به عنوان یک آسیب مورد بررسی‌های اجتماعی و روانشناسی قرار دهد همچنین فدراسیون کوهنوردی برای معرفی کوهنوردان زبده وبااخلاق که کوهنوردی تهاجمی را در برنامه خود قرار نمی دهند به صورت سالیانه بهترین کوهنوردان استان‌ها که واجد شاخص‌های فنی وزیست محیطی هستندرا معرفی کندتا حرفه ایی‌ها وغیر حرفه ایی‌ها از هم بازشناخته شوند.

*به کار گیری اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری ازمرگ کوهنوردان درکول جنو

شک نباید کرد اقدامات پیشگیرانه بهترین راهکار برای جلوگیری از وقوع حوادث دلخراشی است که مرگ کوهنوردان را درمناطقی مثل کول‌جنو رقم می‌زند و این اقدامات نیز به بحث استاندارد‌سازی وایمن سازی منطقه و مسیرهای رایج آن مربوط می‌شود.

قیاسیان بیان می‌کند: یک سری اقدامات پیشگیرانه را می‌توانیم انجام دهیم ولی متاسفانه با محدودیت اعتباری در هیئت مواجه هستیم.

او احداث و نصب علایم هشداردهنده، هماهنگی با فرمانداری ازنا برای تامین نیرو جهت ثبت و صدور مجوز صعود به منطقه ضمن همکاری با هیئت کوهنوردی استان و ازنا را از جمله اقدامات پیشگیرانه عنوان می‌کند و می‌گوید:نصب روشنایی در مسیر‌های رایج صعود از جمله مسیرموسوم به "شصت خدا" که یکی از مسیرهای مهم و رایج کول جنو و بعضا مسیری برگشتی محسوب می‌شود می‌تواند از اقداماتی باشد که توسط مسئولان انجام گیرد؛البته ما چندماهی است که برای نصب روشنایی در خواست کمک کرده‌ایم ولی هنوز هیچگونه همکاری با ماصورت نگرفته است.

رئیس هیئت کوهنوردی لرستان با بیان اینکه مسیرقله کول جنو فقط دارای یک پناهگاه است که این پناهگاه نیز به تعمیر و تجهیز نیاز دارد، یادآورمی‌شود: احداث یک قرارگاه در پایین دست نیز یک ضرورت در راستای اقدامات پیشگیرانه در وقوع حوادث ومرگ کوهنوردان است.

*ورود کوهنوردان بدون مجوز ممنوع شود

قیاسیان ورود افراد بدون مجوز جهت صعود به قله را یک اقدام مهم وپیشگیرانه عنوان می‌کند و براین باور است بایدبا هماهنگی فرمانداری، دهیاری و حتی احداث یک پاسگاه انتظامی در منطقه از ورود کوهنوردان بدون مجوز برای صعود به کول‌جنو جلوگیری شود.

او با بیان اینکه این استاندارد‌سازی در بحث ایمنی منطقه به وسیله صدور مجوز بر درآمدزایی دولت نیز موثر است، تاکید می‌کند: می‌توان با گرفتن مبالغی به عنوان هزینه صعود از گروه‌های کوهنوردی برای دولت و هیئت کوهنوردی نیز درآمدزایی کرد و هم به این شیوه صعود به قله را با مدون و برنامه‌ریزی بهتر برای کوهنوردان غیر حرفه‌ایی و مرگ آنان مسدود کرد.

رئیس هیئت کوهنوردی لرستان با بیان اینکه برای استاندارد‌سازی این منطقه نیازمند کمک‌های عمرانی هستیم، اضافه می‌کند: از مسئولین استانی خصوصا استاندار محترم لرستان تقاضا داریم در اقدامات پیشگیرانه واجرای استاندارد‌های لازم در کول جنو تا پایان شهریورماه سال جاری کمک‌های لازم انجام شود تا بتوانیم از وقوع حوادث احتمالی طی زمستان امسال جلوگیری کنیم. اکنون کشف و یافتن جسد هر کوهنورد جانباخته در کول‌جنو هزینه‌های سنگینی برای تیم‌های امداد ونجات در بردارد درحالیکه با صرف بودجه کمتری برای استاندارد‌سازی می‌توان اقدامات پیشگیرانه را در جلوگیری از وقوع حوادث مرگ آفرین به انجام رساند.

*لزوم اقدام سریع مسئولین جهت ایمن سازی کول جنو

درجه سختی و فنی کول‌جنون بسیار بالا و مشکل آفرین است و صعود‌های زمستانه در این کوهستان سخت گذر کار را هم برای کوهنوردان وهم هیئت کوهنوردی استان وحتی تیم‌های امداد ونجات مشکل می‌کند.

قیاسیان با بیان اینکه مرگ کوهنوردان در کول‌جنو اشترانکوه در حال رکوردزدن است پیش‌بینی می‌کند که اگراقدامی از ناحیه مسئولان برای ایمن سازی کول جنو صورت نگیرد در آینده مشکلات مضاعفی برای کوهنوردان ایجاد خواهدشد و شاهدمرگ‌های دلخراشی به مراتب بیشتر و بدتر خواهیم بود و خانواده‌های بیشتری داغدار می‌شوند و علاوه براین برای دولت نیز هزینه برخواهد بود.

به نظر می‌رسد کول جنو درحال تبدیل شدن به یک قتلگاه برای علاقمندان به ورزش پرطرفدار کوهنوردی است هیئتی ورزشی مثل هیئت کوهنوردی لرستان بدون بودجه و حمایت مالی هیئتی با دستان بسته خواهد بود که فقط می‌تواند همراه تیم‌های امداد و نجات پیکر خونین یا مدفون شده دربرف کوهنوردان را از تیغه کول‌جنو به سمت دامنه‌ها پایین بکشد درحالیکه جلوگیری از مرگ‌های دلخراش و در پی آن داغدارشدن خانواده‌ها نیازمند حمایت و اقدام سریع مسئولان برای ایمن‌سازی این منطقه چشمگیر در نظرگاه کوهنوردان است پیش از آنکه چهره دلفریب و آرامش بخش آلپ ایران با سقوط‌های مرگباروخونین در کول جنو رنگین وخشن شود.