جراحی زیبایی، رنجی برای حیوان ‌بی‌زبان

مدتی است با پدیده‌ جراحی زیبایی حیوانات مواجه هستیم که به اعتقاد کارشناسان مصداق حیوان‌آزاری است، زیرا حرکات بدن حیوانات در واقع زبان آن‌هاست که درصورت جراحی، این توانایی از حیوان گرفته می‌شود.

انسان و حیوان از گذشته تاکنون همواره در کنار هم بوده‌اند و نیازهای یکدیگر را رفع می‌کردند، البته این انسان بود که همیشه از حیوانات برای رفع نیازهای خود استفاده می‌کرد، از شخم‌زدن زمین گرفته تا نگهبانی از اموال، به‌مرور حیوانات همدم انسان‌ها شدند و در دنیای غرب، حتی در برخی موارد جای خانواده را گرفت، به‌طوری که بعد از گذشت چندسال این رویه وارد ایران نیز شد و به‌مرور داشتن یک حیوان خانگی، به نشانه‌ای از تمول تبدیل شد.

نمی‌خواهم فلسفی برخورد کنم و از روی احساسات سخن بگویم، اما می‌دانم که حیوانات به‌علت ندانم‌کاری برخی انسان‌ها، زجر و عذاب زیادی می‌کشند که حقشان نیست، حیوانات برای خوردن، پوشیدن، آزمایش‌کردن، سرگرمی و سوءاستفاده ما نیستند. دین مقدس اسلام نیز در بسیاری از روایات و حتی کتاب آسمانی قرآن، به حیوان‌دوستی تأکید کرده و محترم شمردن حقوق آنان را برای همه واجب دانسته است.

اما شاهد احداث دلفیناریوم‌ها، سیرک‌ها، باغ‌وحش‌ها، انجام انواع آزمایش‌ها بر روی حیوانات و هر آنچه که در آن حیوانات به اسارت گرفته می‌شوند، هستیم تا مورداستفاده ابزاری قرار گیرند که می‌توان آن را به برده‌داری در تاریخ باستان تشبیه کرد، در حالیکه تمامی موجودات حق حیات و زندگی آزادانه دارند.

البته کار به همین جا ختم نشد، به‌طوری که انسان پا را فراتر گذاشت و برای دلخوشی و ارضای غریضه زیاده‌خواه خود، به جراحی زیبایی حیوانات روی آورد که بسیار جای تأمل دارد. این کار چنددهه گذشته در اروپا آغاز شد که امروزه با اعتراض دوستداران حیات وحش بسیار کم‌رنگ شده، اما متأسفانه این رسم غلط وارد کشور ما شده و شاهد همه‌گیری آن هستیم که امیدوارم با تکیه بر فرهنگ غنی ایرانی، بتوانیم مسیر صحیح را در قبال حیوانات طی کنیم.

عبدالرضا باقری فردی که بیش از 20 سال است، در زمینه حقوق حیوانات فعالیت می‌کند، درباره جراحی زیبایی حیوانات گفت: جراحی زیبایی حیوانات دقیقاً مصداق حیوان‌آزاری است، به‌دلیل اینکه هم به سلامت حیوان ضربه می‌زند و هم اینکه هیچ نفع و سودی برای حیوان ندارد، جز اینکه حیوان عذاب می‌کشد.

وی افزود: مدتی است که در حال بررسی این موضوع هستم و در این مسیر به اتفاق جالبی برخوردم، اینکه کسانی هستند که روی خودشان جراحی کردند و تصمیم گرفتند که این کار را روی حیوانات خود نیز انجام دهند که قطعاً چنین روشی جای تأمل و تحقیق بیشتری دارد.

این فعال در زمینه حقوق حیوانات، درباره اینکه آیا چنین کاری ریشه در گذشته دارد یا نه؟ گفت: در کشور از قدیم چوپان‌ها گوش و دم سگ‌های گله را می‌بریدند، به‌دلیل اینکه نخستین سگ‌های گله، وقتی با گرگ‌ها درگیر می‌شوند، نخستین جایی که می‌تواند گاز بگیرد، دم و گوش سگ است که در این حالت حیوان آسیب می‌بیند. بنابراین چوپان‌ها با هدف مراقبت از گوسفندهای خود به‌محض اینکه سگ گله از حالت تولگی خارج می‌شد، گوش و دمش را می‌بریدند تا درصورت درگیری با گرگ آسیب نبینند، اما قطعاً این داستان از داستان جراحی با هدف زیبایی جدا است.

باقری اظهار کرد: اما امروزه شاهد انجام این روش به طریقی کاملاً تحریف شده در قالب جراحی زیبایی هستیم که دیگر هدف، نجات حیوان از جراحت نیست، بلکه تغییر ظاهر حیوان به آن صورتی که فرد به‌عنوان صاحب آن می‌خواهد است، مثلاً دوست دارد مثل گوش سگ‌های ژرمن‌شپرد، صاف بایستد و افتاده نباشد، در گذشته یک سری روش جراحی بود که در داخل گوش حیوان، فنر می‌گذاشتند که یک حالت پروتز بود و در این شرایط گوش حیوان به‌طور دائم راست بود که کاملاً حیوان‌آزاری است، چون در این حالت حرکت گوش حیوان محدود شده و مدام به‌صورت ایستاده می‌ماند.

وی ادامه داد: حرکات گوش، زبان بدن حیوانات است؛ یعنی وقتی حیوانی می‌خواهد حمله کند یا به هم‌نوع خود علامت بدهد، گوش‌ها را صاف می‌کند، یا زمانی که بترسد گوش را می‌خواباند، اما وقتی که در گوش فنر کار گذاشته شود، همواره در یک حالت می‌ایستد و حیوان دیگر نمی‌تواند علامت را به هم‌نوع خود بدهد، حتی سیخ ایستادن گوش سگ‌ها به انسان هم یک حالت علامت دارد، وقتی که گوش را سیخ می‌کند؛ یعنی نزدیک‌تر نیا، بنابراین وقتی گوش مدام در یک حالت است، دیگر نمی توان حس حیوان را فهمید.

این فعال حقوق حیوانات درباره اینکه در گذشته تصور می‌کردند که اگر گوش سگی را ببرند، آن حیوان دردنده‌خوتر می‌شود، گفت: این تصور غلطی است، یک‌سری از این داستان‌ها که از طریق افرادی که حیوان نگه می‌دارند و می‌فروشند، مرسوم بوده و شاید هم برای فروش حیوانات خود، این تصورات را شایع می‌کردند.

وی به خاطره‌ای در این زمینه اشاره کرد و افزود: یادم می‌آید در گذشته فردی بود که سگ می‌فروخت و با حیوانات هم بسیار بد رفتار می‌کرد، مثلاً دم و گوش حیوان را با قیچی باغبانی بدون بی‌حسی می‌برید و برای جلوگیری از خونریزی آن، قسمت بریده‌شده را داغ می‌کرد یا می‌سوزاند، درصورتی که دم استخوان دارد و قطعاً قطع کردن آن درد زیادی دارد، به مرور این آدم از راه خرید و فروش حیوانات، بسیار پولدار شد و بعد از مدتی دارایی خود را فروخت تا برای زندگی به خارج از کشور برود، ازاین‌رو برای خداحافظی با مادرش به شهرستان سفر کرد که در مسیر تصادف بسیار بدی کرد و تمام بدنش فلج شد و تا چهار سال پیش که اطلاع دارم، همچنان در بستر بیماری بود و تمام ثروت خود را هزینه درمان کرد. شاید این مصداق همان ضرب‌المثل معروف «چوب خدا صدا ندارد.» باشد. به هر حال این تصویر در ذهن نقش می‌بندد که آه حیوانات بی‌گناه دامن او را گرفت، چون قطعاً کاری که می‌کرد، کاملاً حیوان‌آزاری بود، پس مراقب رفتار خود باشیم.

باقری تأکید کرد: یکی از راه‌ها و به‌نظر مهم‌ترین راه برون‌رفت از این ناهنجاری‌ها، داشتن دستورالعمل از سوی نظام و سازمان دامپزشکی است تا این اعمال جراحی را ممنوع کنند و اگر فردی انجام داد، با او برخورد شود. در کنار آن هم باید فرهنگ‌سازی الزام تمام حرکت‌ها و فعالیت‌ها باشد که به صاحب حیوانات اطلاع داده شود تا بفهمد، این کار حیوان‌آزاری بوده و موجب ناراحتی حیوان می‌شود، از طرف دیگر هم باید یک عامل بازدارنده داشته باشیم.

وی گفت: انجام این اعمال جراحی در اروپا و آمریکا تقریباً منسوخ شده، چون فعالان حقوق حیوانات فشار آوردند و امروزه زیاد باب نیست یا حداقل به‌صورت علنی انجام نمی‌شود.