بازگشت تحریم‌ها پیروزی است یا پنج سال تأخیر در لغو تحریم تسلیحاتی؟

روزنامه همشهری ذیل تیتر «5 پیروزی بزرگ برجام‌» نوشت: برجام درحالی‌که در پنجمین‌سال حیاتش به سر می‌برد و امیدها برای بقای آن به حداقل رسیده، در 2 ماه اخیر 5 بار آمریکا را شکست داده است؛ اتفاقی که رئیس‌جمهور ایران آن را شکستی مفتضحانه و محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه آن را یک هدیه از طرف دستگاه دیپلماسی به مردم ایران توصیف کرده‌اند.

وزارت خارجه آمریکا از آبان 2سال قبل روزشماری را به حرکت درآورده که نقطه پایان آن موعد برچیده‌شدن تحریم تسلیحاتی ایران در 27مهرماه سال‌99 بود. آمریکایی‌ها در آن زمان یکی از خطرات پایان تحریم تسلیحاتی ایران را سفرهای آزادانه سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه ایران عنوان کرده بودند اما حالا این روزشمار درحالی‌که آمریکا سردار سلیمانی را 10‌ماه قبل در عراق ترور کرده است، هنوز ادامه دارد و فقط 44روز دیگر ایران قادر خواهد بود براساس قطعنامه‌2231 شورای امنیت تجهیزات متعارف نظامی خرید و فروش کند.

آمریکایی‌ها از 3‌ماه قبل تلاشی را آغاز کردند تا شورای امنیت را برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران متقاعد کنند اما پس از رأی منفی شورا به این درخواست، درحالی‌که 2سال قبل از برجام خارج شده‌اند، با ادعای عضویت در برجام به این توافق استناد کردند تا مکانیسم حل اختلاف که ممکن است به مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران منجر شود را فعال کنند؛ البته آمریکا تا امروز در رسیدن به این خواسته ناکام مانده است.

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا 10روز قبل گفته بود روندی 30‌روزه را برای بازگردانی تمام تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران تحت عنوان اسنپ‌بک(مکانیسم بازگردانی سریع تحریم‌ها) را از طریق شکایت به شورا و متهم‌کردن ایران به نقض توافق هسته‌ای آغاز کرده است. اما سفیر اندونزی به‌عنوان رئیس‌وقت شورای امنیت و سپس سفیر نیجر به‌عنوان رئیس‌فعلی شورای امنیت یک‌بار دیگر آب پاکی را روی دست آمریکا ریختند.

رفتار عجیب روزنامه همشهری- و برخی نشریات مشابه در بزک کردن برجام- در حالی است که برای این طیف نشریات زنجیره‌ای، اصلاً لغو تحریم تسلیحاتی موضوعیت نداشته است. نشان به آن نشان که همین طیف از برجام 2 و 3 سخن می‌گفتند که موضوع آن، واگذاری اقتدار نظامی و خلع سلاح ایران بود.

از سوی دیگر، مسئله مهم در این زمینه، تأخیر عجیب پنج ساله در لغو تحریم‌های تسلیحاتی است چه اینکه بنابر اعلام دیپلمات‌های روسیه و چین، این دو کشور خواستار لغو تحریم‌های تسلیحاتی در همان سال 94 بودند اما طرف مذاکره‌کننده ایرانی، با تعجب مطالعه طرف غربی برای تعویق پنج‌ساله لغو این تحریم‌ها را پذیرفت.

و از همه مهم‌تر اینکه، هدف اصلی و اعلام شده دولت و وزارت خارجه برای توجیه برجام (و امتیازات واگذار شده در آن)، لغو تحریم‌های مالی و بانکی و نفتی بود، و نه لغو تحریم‌های تسلیحاتی یا عدم موفقیت آمریکا در اجرای مکانیسم ماشه برجام، در حالی که از آن خارج شده و همه تحریم‌ها را برگردانده و ضمن تقسیم کار با اروپا، ایران را وادار به اجرای یکطرفه برجام کرده است.

منبع: کیهان