"غربالگری دوران بارداری"

مراقبت از جنین یا تسهیل مسیر سقط جنین!

سپهرغرب، گروه سلامت: به‌دلیل تهاجمی‌بودن پروسه آمنیوسنتز، یک‌درصد احتمال سقط جنین وجود دارد یا حتی برای نمونه‌گیری از پرزهای جفت این خطر به 3درصد افزایش می‌یابد! در حالی که در ریسک غربالگری یک به 250 احتمال خطر وجود داشته اما خطر "آمنیوسنتز" یک به 100 است.

دکتر مریم مشهدی، متخصص طب ایرانی در برنامه "انارستان" درباره مراقبت‌های دوران بارداری اظهار کرد: مدت بارداری معمولاً 40 هفته است و برای خانم‌هایی که تمایل به زایمان طبیعی دارند و مشکل خاصی ندارند با مراقبت‌های ویژه که به‌صورت روزانه انجام می‌گیرد می‌تواند تا 42 هفته هم ادامه داشته باشد.

مشهدی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از مراقبت‌های روتین که در کشور ما برای هر بارداری انجام می‌شود بحث "غربالگریهای" متوالی، غربالگری اول و دوم است که این تستها علاوه بر تشخیص احتمال ناهنجاری در جنین، دوران شیرین بارداری را همراه با استرس می‌کند؛ غربالگری اول در سن 11 تا 13 هفته بارداری صورت می‌گیرد و خودش از دو قسمت تشکیل می‌شود؛ یک آزمایش خونی که یک‌سری فاکتورهای خون مادر اندازه‌گیری می‌شود و سن مادر در نظر گرفته می‌شود و دوم سونوگرافی که اصطلاحاً به آن NT گفته می‌شود؛که از برآورد نتیجه آزمایش، سونوگرافی NT و سن مادر، به خانواده گفته می‌شود که شما با چه احتمالی ریسک برای بیماریها را در جنین دارید.

وی افزود: در این آزمایش سه بیماری تریزومی 13، تریزومی 18 و تریزومی 21 بررسی می‌شوند که از بین آنها تریزومی 18 و 13 امکان حیات ندارند یا اینکه در بدو تولد از بین می‌رود اما تریزومی 21 معمولاً زنده می‌ماند و حتی یک‌سری توانمندی‌ها کسب می‌کند و به‌لحاظ احساسی، قوی هست همچنین یک‌سری مهارت‌ها از جمله ورزش و موسیقی را می‌تواند کسب کند بنابراین در غربالگری اول تنها ریسک ابتلا به این سه سندروم ارزیابی می‌شود.

دکتر مشهدی تصریح کرد: در واقع این‌طور نیست که غربالگری بحث درمانی داشته باشد، بسیاری از خانم‌ها مراجعه می‌کنند و بیان می‌دارند که غربالگری را به این دلیل انجام می‌دهند که اگر جنین ناهنجاری دارد، آن را پیش از تولد درمان کنند اما زمانی که پروسه غربالگری ادامه‌دار می‌شود مثلاً در غربالگری دوم با نمونه‌گیری از مایع آمنیوتیک و پرزهای جفتی، اگر ناهنجاری در جنین تشخیص داده شود، نهایتاً اجازه سقط به‌لحاظ قانونی و نه شرعی داده می‌شود.

این متخصص طب سنتی متذکر شد: متأسفانه افراد با ریسک بالا و متوسط به غربالگری دوم ارجاع داده می‌شوند و اجازه سقط، زمانی داده می‌شود که هنوز روح انسانی در جنین دمیده نشده باشد و اگر به خانواده اجازه سقط قانونی هم داده شود الزاماً نباید جنین را سقط کنند.

وی تصریح کرد: عقل حکم می‌کند که تمام اقدامات لازم برای کاهش خطر در دوران بارداری را انجام دهیم اما در جاهایی هم، دوره بارداری به‌جای تبدیل شدن به آرام‌ترین دوران زندگی یک خانم، تبدیل به یکی از پراسترس‌ترین دوران زندگی او می‌شود.

این متخصص طب سنتی اظهار کرد: در جامعه ما تمام خانم‌های باردار غربالگری اول را انجام می‌دهند و تمام خانم‌های بالای 35 سال آمنیوسنتز را هم انجام و جنین را به‌لحاظ ژنتیکی مورد بررسی قرار می‌دهند؛ این در حالی است که در کشورهای اروپایی و آمریکایی 30 تا 35 درصد از خانم‌های باردار که در مرحله ریسک بالا قرار دارند، غربالگری برایشان انجام می‌شود؛ در واقع این غربالگری برای افرادی با سن بالا یا افرادی با سابقه ژنتیکی خاص در خانواده‌ها انجام می‌شود.

وی گفت: بعد از غربالگری اول فرض بر این قرار می‌گیرد که بچه سالم است و های‌ریسک گزارش نمی‌شود اما وقتی برای غربالگری مرحله دوم ارجاع داده می‌شود با توجه به زمانی که می‌گذرد، مادر متحمل استرس زیادی می‌شود؛ در این حالت نه‌تنها به‌لحاظ مالی بلکه به‌لحاظ روانی نیز فشار زیادی بر خانواده وارد می‌‌شود.

مشهدی افزود: غربالگری دوم در هفته 14 تا 17 صورت می‌گیرد که از دو قسمت، یکی آزمایش خون و دوم سونوگرافی که اصطلاحاً به آن "آنومالی اسکن" گفته می‌شود، تشکیل می‌شود؛ خانم‌ها اگر غربالگری اول را انجام نداده‌ باشند، می‌توانند آنومالی اسکن و آزمایش خون مربوط به غربالگری دوم را انجام دهند اما نکته مهم اینجاست که بعد از غربالگری دوم هم یک ریسک مجدد برای مادر در نظر گرفته می‌شود که در این آزمایش حالت ریسک بالا یک به 250 و ریسک متوسط از یک به 250 تا یک به 1500 است و خانم‌هایی که در این محدوده قرار دارند به‌منظور گرفتن آزمایش دیگر ــ که کاملاً تشخیصی و تکمیلی است و برای بررسی DNA از مایع آمنیوتیک یا پرزهای جنین، نمونه‌برداری می‌شود ــ ارجاع داده می‌شوند.

وی تصریح کرد: نکته اینجاست که وقتی ریسک یک به 250 را در نظر می‌گیریم باید توجه داشته باشیم به‌دلیل تهاجمی بودن پروسه آمنیوسنتز، یک درصد احتمال سقط جنین وجود دارد یا حتی برای نمونه‌گیری از پرزهای جفت این خطر به 3 درصد افزایش می‌یابد! در حالی که در ریسک غربالگری یک به 250 احتمال خطر وجود داشته اما خطر "آمنیوسنتز" یک به 100 است و همین‌طور که می‌بینید احتمال خطر بالاتر می‌رود.

دکتر مشهدی یادآور شد: به‌دلیل افزایش سن ازدواج در کشور و این‌که تعداد خانم‌هایی که در سن 35 به بالا بارداری اول را تجربه می‌کنند، زیاد است، بارداری‌ها در سن بالا افزایش یافته است بنابراین باید احتمال آسیب یک درصد در آمنیوسنتز و 3درصدی در نمونه‌گیری از پرزهای جفتی را در نظر گرفت.

در زمان حاضر فصل سوم "انارستان" روزهای زوج از شبکه افق در حال پخش است؛ این برنامه در حوزه سلامت مسائل را از منظر طب سنتی به بحث و گفت‌وگو می‌نشیند.