فودبلاگرها" چگونه سلامت جامعه را به بازی گرفته‌اند؟!

با گسترش شبکه‌‌های اجتماعی در فضای مجازی شاهد فعالیت‌‌ صفحات گوناگونی در زمینه غذا و تغذیه هستیم؛ هرچه صفحات اجتماعی "فودبلاگرها" در جذب مخاطب موفق‌‌تر باشد، ابعاد تأثیرات منفی چنین فعالیت‌هایی بر سلامت مردم گسترده‌‌تر می‌‌شود!

این روزها شاهد گسترش روزافزون استفاده از شبکه‌‌های اجتماعی و افزایش علاقه افراد برای به اشتراک گذاشتن فعالیت‌‌های روزمره هستیم؛ از آن‌‌جا که مطالب مربوط به غذا و تغذیه در سال‌‌های اخیر، مخاطبان زیادی را به خود جلب کرده است، شاهد افزایش صفحات مجازی فعال در زمینه غذاها نیز هستیم.

دسته‌‌ای از این صفحات به ارائه توصیه‌‌های غذایی برای رسیدن به وزن مطلوب می‌‌پردازند؛ گشت‌‌وگذاری در این صفحات و بررسی بسیاری از آن‌‌ها نشان می‌‌دهد بسیاری از افرادی که به ارائه رژیم‌‌های کاهش وزن می‌‌پردازند، کوچکترین تخصصی در زمینه رژیم‌‌درمانی ندارند و با استفاده از برنامه‌‌های غذایی غیراصولی و ارائه رژیم‌‌های غذایی نامتعارف و با محدودیت کالری‌‌های شدید، سلامت بسیاری از مخاطبین خود را به خطر می‌‌اندازند!

دسته دیگر از صفحات مرتبط با غذا و تغذیه که چندان ارتباطی با توصیه‌‌های تغذیه‌‌ای ندارد نیز به "فودبلاگرها" اختصاص پیدا می‌‌کند.

به‌سراغ عادل احمدی‌‌گل؛ کارشناس ارشد تغذیه و مشاور امور اجتماعی انستیتو تحقیقات تغذیه‌‌ای و صنایع غذایی کشور رفتیم تا درباره تأثیر این نوع فعالیت‌‌های مجازی در حوزه غذا و تغذیه‌‌، توضیح دهد.

این کارشناس ارشد تغذیه درباره فعالیت فودبلاگرها گفت: فودبلاگر اصطلاحاً به فردی گفته می‌‌شود که در صفحه خود در شبکه‌‌های اجتماعی، اطلاعاتی درباره غذا را با دیگران که دنبال‌‌کنندگان او هستند به اشتراک می‌‌گذارد؛ این اطلاعات شامل تجربه‌‌های او از خرید محصولات غذایی از رستوران‌‌ها، قنادی‌‌ها، بستنی‌فروشی‌‌ها و حتی شرکت‌‌های تولید‌کننده محصولات غذایی است.

وی افزود: گشت‌‌وگذاری دراین صفحات نشان می‌‌دهد که صاحبان این صفحات عموماً به ارائه اطلاعات از فست‌فودها و غذاهای ناسالم می‌‌پردازند.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا دنبال کردن این صفحات، تأثیر منفی بر سلامتی و رژیم غذایی افراد خواهد داشت یا خیر تصریح کرد: مطالعات اندکی در زمینه تأثیر دنبال کردن این صفحات بر عادات غذایی افراد انجام شده است اما مطالعات موجود نشان داده‌‌اند که تأثیر این صفحات بر الگوهای غذایی افراد می‌‌تواند مضر باشد و سبب دور شدن فرد از عادات غذایی سالم شود؛ در حقیقت تحریک حس بینایی با غذا از طریق تأثیر بر سیستم عصبی می‌‌تواند سبب افزایش اشتها در فرد شود بنابراین تمایل فرد به مصرف این مواد غذایی افزایش پیدا می‌‌کند.

احمدی‌‌گل خاطرنشان کرد: این مواد غذایی عموماً شامل فست‌فودها و غذاهای سرخ‌کردنی سرشار از اسیدهای چرب اشباع و ترانس یا شیرینی‌‌های سرشار از قند ساده هستند؛ مصرف زیاد اسیدهای چرب اشباع و ترانس منجر به بالا رفتن کلسترول LDL و تری‌گلیسیرید خون می‌شود و خطر ابتلا به بیماری‌‌های قلبی و عروقی را افزایش می‌‌دهد.

وی ادامه داد: از طرف دیگر دریافت کالری اضافه، با افزایش خطر چاقی و به‌خصوص چاقی شکمی در ارتباط است که خود سبب افزایش خطر بیماری‌‌های مزمن مرتبط با تغذیه ناسالم همچون دیابت و بیماری‌‌های قلبی عروقی می‌‌شود.

این کارشناس ارشد تغذیه اضافه کرد: تأثیر این تبلیغات بر گروه‌‌های سنی مختلف، متفاوت است؛ این مسئله در گروه سنی کودکان خطرناک‌‌تر است زیرا این گروه سنی تأثیرپذیری بالاتری دارند و افزون بر این، افزایش مصرف مواد غذایی آسیب‌‌رسان و فست‌فودها در کودکان که در نهایت به چاقی منجر شود، خطر ابتلای کودک به بیماری‌‌های مزمن مرتبط با رژیم غذایی همچون دیابت و بیماری‌‌های قلبی عروقی در آینده را افزایش می‌‌دهد و بنابراین نه‌تنها سبب کاهش کیفیت زندگی و ناکارآمدی نیروی کار جامعه در آینده می‌‌شود بلکه نظام سلامت کشور را متحمل هزینه‌‌های درمان سنگینی می‌‌کند.

عضو انجمن تغذیه ایران در پاسخ به این سؤال که علت افزایش علاقه افراد به دنبال کردن این صفحات چیست، تصریح کرد: استفاده از روش‌‌های جدید و خلاقانه در این زمینه به‌خصوص اگر جمعیت هدف خاصی را نشانه بگیرد، با استقبال بالاتری مواجه خواهد شد؛ استفاده از جلوه‌‌های بصری زیبایی‌شناختی، به اشتراک گذاشتن مسائل زندگی شخصی یا برگزاری مسابقات در این صفحات همگی برای رسیدن به فالورهای بالاتر است؛ سودی که خود این صفحات از طریق تبلیغات می‌‌برند، دلیل محکمی برای تلاش‌‌شان در جهت افزایش جذب مخاطب است؛ هرچه صفحات اجتماعی فودبلاگرها در جذب مخاطب موفق‌‌تر باشد، ابعاد تأثیرات ناسالمی که ذکر شد گسترده‌‌تر می‌‌شود.

احمدی‌‌گل در پاسخ به این سؤال که چه‌انگیزه‌‌ای پشت‌‌پرده ایجاد صفحات فودبلاگینگ وجود دارد، ابراز کرد: در اکثر این صفحات، تولیدکنندگان محصولات غذایی تحت عنوان اسپانسر وارد عمل می‌‌شوند و از این طریق به تبلیغ محصول خود می‌‌پردازند حتی افراد مشهور در جامعه که اصطلاحاً به آنها سلبریتی گفته می‌‌شود یا افرادی که در صفحات اجتماعی نقش پررنگی پیدا کرده‌‌اند و به اینفلوئنسر تبدیل شده‌‌اند می‌‌توانند به ابزاری برای تبلیغ محصولات مدنظر تولیدکنندگان محصولات غذایی مبدل شوند.

مشاور امور اجتماعی انستیتو تحقیقات تغذیه‌‌ای و صنایع غذایی کشور در پایان با هشدار نسبت به این‌‌که هرچه تماس افراد با این صفحات بیشتر باشد، تمایل آن‌‌ها به غذاهای تبلیغ‌شده بیشتر می‌‌شود و در نتیجه خطر چاقی و بیماری‌‌های مرتبط با تغذیه ناسالم بیشتر می‌‌شود، به همه افراد توصیه کرد از دنبال کردن این صفحات خودداری کنند همچنین اطلاعات تغذیه‌‌ای را از صفحات معتبری دریافت کنند که نویسندگان آن‌‌ها، دانش‌‌آموختگان رشته تغذیه هستند.