سپهرغرب، گروه استان - طاهره ترابی مهوش :در پی اعمال محدودیت‌های کرونایی تأمین معاش برای دست‌فروشان همدانی و به‌ویژه شب‌بازاری‌ها سخت‌تر شده است.

درحالی ‌که برخی از مسئولان و کارشناسان اجتماعی دست‌فروشی را معضل جوامع شهری عنوان می‌کنند، این‌روزها دست‌فروشی در شهر همدان رونق بالایی پیدا کرده است.

شهر همدان که دارای جمعیتی در حدود 550 هزار نفر است، از گذشته با مشکل اشتغال مواجه بوده و دست‌فروشی در این شهر به‌علت صنعتی نبودن و بالا بودن حاشیه‌نشینی، یکی از شغل‌های پُررونق به حساب می‌آید.

به‌طوری که در سایه اقتصاد مریض، این‌روزها تعداد دست‌فروشان بیش‌ازپیش به چشم می‌آید که اگر در سال‌های گذشته علاوه‌بر روزبازارها دست‌فروشان تنها در خیابان بوعلی بساط‌گستری می‌کردند، امروز در اطراف پیاده‌راه امام خمینی (ره) و خیابان‌های شریعتی، شهدا و باباطاهر این شهر نیز بساط کسب‌وکار خود را پهن می‌کنند.

اما دراین‌بین داستان گلایه دست‌فروش‌ها، داستانی طولانی است؛ کشمکش دائمی میان آن‌ها و مسئولانی که می‌خواهند به شغلشان سروسامانی بدهند. مسئولان می‌گویند بهتر است در جای مناسبی دست‌فروشی کنند تا همه معابر شهر اشغال نشود؛ اما دست‌فروشان می‌گویند فضایی که مسئولان برای آن‌ها درنظر می‌گیرند نه شرایط مناسب دارد و نه به قول خودشان پاخور مناسبی!

اما حالا با شیوع ویروس کرونا مشکلات این قشر هرروز بیشتر و بیشتر می‌شود؛ به‌طوری که اخیراً با الزام به تعطیلی مغازه‌ها از ساعت 18 به بعد، رونق شب‌بازار بوعلی دچار مشکل شده و بخش اعظمی از معیشت این قشر ضعیف اقتصادی را با بحران مواجه کرده است. مردم با تعطیل شدن مغازه بهانه‌ای برای حضور در معابر و به‌ویژه پیاده‌راه بوعلی ندارند، این درحالی بوده که دست‌فروشی تنها منبع درآمد این قبیل افراد است.

دردناک‌تر اینکه دست‌فروش‌ها بیمه، تعاونی و تشکلی هم ندارند تا از آن‌ها دفاع کند؛ تنها سرمایه‌ای که دارند، همان کالایی است که می‌فروشند و با بروز کرونا و اعمال محدودیت‌ها، کلی جنس روی دستشان مانده و نگران‌اند در این وضعیت چه بلایی سرشان می‌آید. بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع بر آن شدیم تا دراین‌باره گفت‌وگویی را با حسین افشاری، فرماندار همدان و نیز وحید علی‌ضیر، معاون خدمات شهری شهرداری همدان ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

فرماندار همدان با بیان اینکه در ستاد کرونای استان محدودیتی برای فعالیت دست‌فروشان درنظر گرفته نشده است و همچنان امکان برقراری روزبازار و شب‌بازار در پیاده‌راه بوعلی طبق ساعات تعریف‌شده فراهم است، اذعان کرد: اینکه مردم در پی شیوع گسترده ویروس کرونا از حضور در اجتماعات دوری می‌کنند، ستودنی و قابل ستایش است.

حسین افشاری با اشاره به اینکه درصورت تداوم شرایط بحرانی و تداوم روند قرمز شهرستان از ابتدای آذرماه از فعالیت این‌قبیل افراد همچون دیگر کسبه ممانعت به‌عمل می‌آید، گفت: طبق محدودیت‌های تعریف‌شده از ابتدای آذرماه در شهرهای قرمز کرونایی تنها مشاغل درجه یک همچون داروخانه‌ها، نانوایی‌ها و درعین‌حال مراکز توزیع مواد خام خوراکی امکان ادامه فعالیت خواهند داشت.

وی با بیان اینکه درحال حاضر با توجه به شیوع بیماری می‌بایست اولویت ما حفظ سلامت و سپس تأمین معاش باشد، افزود: درخصوص بسته‌های حمایتی در قالب‌های مختلف تصمیم‌سازی‌ها در سطح ملی بوده؛ بنابراین بحث‌هایی دراین‌باره در ستاد ملی انجام شده، اما هنوز اطلاعاتی یا خبری دراین‌باره به ما ابلاغ نشده است.

افشاری بیان کرد: ابلاغ چنین حمایت‌هایی از سوی دولت و مجلس و منابع تأمین اعتبار در سطح ملی درنظر گرفته می‌شود و سپس به استان‌ها و به تبع آن شهرستان‌ها ابلاغ خواهد شد.

وی با تأکید بر اینکه آسیب کرونا بر برخی از مشاغل همچون مشاغل مرتبط با حوزه گردشگری دوچندان بوده است، گفت: بازهم تأکید می‌کنم درحال حاضر حفظ سلامت می‌بایست در اولویت قرار گیرد.

معاون خدمات شهری شهرداری همدان نیز در ادامه با اشاره به اینکه با وجود محدودیت‌های صنفی مبنی بر تعطیلی مغازه‌ها و کسبه پس از ساعت 18 عصر با اجماع و هم‌فکری مدیران اجرایی شهرستانی و استانی با تداوم فعالیت دست‌فروشان به شرط رعایت پروتکل‌ها موافقت شد، اذعان کرد: درحال حاضر علاوه‌بر 9 بازارروز، شب بازار پیاده‌راه نیز دایر است.

وحید علی‌ضمیر با تأکید بر اینکه هم‌گام با این فضا معاونت خدمات شهری نیز در راستای رعایت پروتکل‌ها برخی اقدامات همچون افزایش اکیپ‌های نظارتی و نیز توزیع ماسک و دیگر اقلام بهداشتی و همچنین نصب بنر حاوی هشدار را در دستور کار خود قرار داده است، گفت: مسئله این است که سامان‌دهی و تکرار فعالیت این‌قبیل افراد در یک نقطه از شهر خواسته آن‌ها نیست.

وی با بیان اینکه طبیعت کار دست‌فروشان بر مبنای جابه‌جایی از یک نقطه به دیگر نقطه شهر است، تصریح کرد: برخی از این افراد در محل‌های خاص خود حساب دفتری و حتی مشتری ثابت دارند.

این مدیر شهری با بیان اینکه حتی در مقابل جابه‌جایی روزبازار نیز از سوی دست‌فروشان با مقاومت مواجهیم، اذعان کرد: بااین‌وجود استقرار بازارچه‌های محلی در دستور کار شهردار بوده و هست.

وی با اشاره به اینکه علاوه‌بر آماده‌سازی بلوار مطهری برای حضور دست‌فروشان تا دو هفته دیگر عملیات اجرایی روزبازار شهرک مدرس کلنگ‌زنی خواهد شد، عنوان کرد: علاوه‌بر استقرار چند روزبازار دیگر اخیراً نشستی با اتحادیه تعاونی روستایی داشتیم تا هم در استقرار روزبازارها و هم در سامان‌دهی آن‌ها همکاری مشترک داشته باشیم.

این مقام مسئول با بیان اینکه متأسفانه هرروز شاهد افزایش تعداد دست‌فروشان در پس نابه‌سامانی اقتصادی هستیم، تشریح کرد: درحال حاضر 700 دست‌فروش شناسایی‌شده و شناسنامه‌دار در شب‌بازار و روزبازارهای همدان به‌صورت کلی فعالیت دارند.

معاون خدمات شهری شهرداری همدان ادامه داد: علاوه‌بر این همچنان با مشکل دست‌فروشان غیر بومی نیز دست‌وپنجه نرم می‌کنیم؛ به‌طوری که اخیراً با یک اکیپ 20 نفری دست‌فروش غیر بومی به‌جد برخورد کردیم و مانع ادامه فعالیت آن‌ها شدیم.

وی با تأکید بر اینکه ما نیز در پی بازدید میدانی از پیاده‌راه بوعلی شاهد کاهش رونق فعالیت دست‌فروشان در شب‌بازار در پی محدودیت‌ (تعطیلی مغازه‌ها از ساعت 18) بوده و هستیم، گفت: این قشر نیز همچون دیگر اقشار متأثر از کرونا در تأمین معاش خود دچار مشکل شده‌اند، اما درحال حاضر چاره‌ای دیگر وجود ندارد.

مع‌الوصف؛ همان‌طور که عنوان شد، شیوع کرونا از یک‌طرف و رسمی ‌نبودن شغل دست‌فروشان از طرفی دیگر، وضعیت معاش دست‌فروشان را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده است و دراین‌بین دستشان هم به جایی بند نیست. اما آنچه مسلم است اینکه بالاخره کرونا روزی از جامعه رخت خواهد بربست، اما آثار اقتصادی آن تا مدت‌ها با ما همراه خواهد بود. کوچک‌ شدن سفره کوچک دست‌فروشان، امری است که می‌تواند آثار نامطلوبی را در شهر بگذارد و هزینه‌های بیشتری را برای متولیان دربرداشته باشد که نمود آن را در افزایش بزه‌های اجتماعی می‌توان به‌وضوح مشاهده کرد! بنابراین می‌بایست برای این روند چاره‌ای اندیشید.

کرونا و مشقت تأمین معاش برای دست‌فروشان