در پی بی‌توجهی مسئولان سامان‌دهی متکدیان و کودکان کار در همدان؛

کودکان کار از سروکول شهر بالا می‌روند

سپهرغرب، گروه خبر - طاهره ترابی‌مهوش: پیاده‌راه‌های همدان این‌روزها میزبان گروهی از کودکان کار است که در قالب جوراب‌فروشی اجباری اقدام به تکدی‌گری می‌کنند.

موضوع جمع‌آوری و سامان‌دهی کودکان کار به دیروز و امروز بر‌نمی‌گردد، سال‌ها است که نهادهای متولی در این راستا طرح‌ها داده‌اند و سخنان تند و تیزی مطرح کرده‌اند و حتی از آن هم فراتر، یکدیگر را متهم به اهمال‌کاری کرده‌‌اند.

تأمل‌برانگیزتر اینکه اخیراً کودکان خیابانی در رنج سنی هفت تا 15 در شهری همچون همدان به‌صورت گروهی در نقاطی همچون پیاده‌راه بوعلی و میدان امام (ع) در لوای کار کردن به تکدی‌گری و فروش اجباری اجناسی همچون جوراب می‌پردازند.

به‌طوری که اگر این‌روزها سری به پیاده‌راه بوعلی بزنی، حتماً با این صحنه مواجه می‌شوی که پسر بچه‌ای جلویت سبز می‌شود و با نگاه و حرکات التماس‌گونه‌ای می‌گوید: «خاله جوراب می‌خری؟ توروخدا»...

قدوقواره کوتاهی دارد، احتمالاً یا هنوز مدرسه نمی‌رود و یا اینکه نهایتاً کلاس اول و یا دوم ابتدایی است.

سعی کردم سر صحبت را باز کنم، پرسیدم مدرسه میری؟ چند سالته؟ با نگاهی خسته و صدایی کودکانه‌ گفت: مدرسه نمیرم.

خیلی کوچک است، با چهره‌ای گندم‌گون کوله‌پشتی بر دوش انداخته و آن‌قدر التماست می‌کند که مجبور می‌شوی به‌جای یک جفت جوراب، دو جفت بخری.

- اهل همدانی؟

- آره (اما از لهجه‌ای که دارد مشخص است که همدانی نیست)

- چرا کار می‌کنی؟

- خرج خانه می‌دهم.

- درس می‌خوانی؟

- نه

این صحنه مدام برایتان در پیاده‌راه بوعلی و حتی خیابان بوعلی بالا تکرار می‌شود، به‌طوری که کمی ‌جلوتر که می‌روی، جلوی درب شهرداری ستاد دو کودک جوراب‌فروش دیگر جلوی پایت سبز می‌شوند؛ یکی از آن‌ها سن‌بالاتر است و به نظر می‌رسد سرکارگر بچه‌ها بوده و کار سامان‌دهی آن‌ها را برعهده دارد. یکدیگر را که صدا می‌زنند، دیگر حجت تمام می‌شود که همدانی نیستند، زیرا لهجه و گویششان نزدیک به لهجه‌ جنوبی‌ها است.

بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع بر آن شدیم تا دراین‌باره گفت‌وگوهایی را با شجاع احسانی، معاون امور فرهنگی و پیشگیری اداره کل بهزیستی استان همدان و نیز کامران گردان، رئیس کمیسیون خدمات شهری، حمل‌ونقل و ترافیک و محیط‌زیست شورای اسلامی شهر همدان ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

معاون امور فرهنگی و پیشگیری اداره کل بهزیستی استان همدان با بیان اینکه براساس قانون سامان‌دهی متکدیان و ابلاغ آن در سال 78 می‌بایست مجتمع‌های اردوگاهی در مراکز استان‌ها ایجاد شود، گفت: مسئول این اردوگاه توسط فرماندار مرکز استان مشخص می‌شود.

شجاع احسانی با تأکید بر آنکه راه‌اندازی این اردوگاه برعهده شهرداری‌ها است، عنوان کرد: البته در کارگروه مربوطه بحث سامان‌دهی متکدیان یک‌سری دستگاه همچون قوه قضائیه، نیروی انتظامی، بهزیستی، اداره کار و رفاه اجتماعی،کمیته امداد امام، سازمان فنی و حرفه‌ای و غیره نیز علاوه‌بر شهرداری‌ها عضویت دارند تا با همکاری یکدیگر این معضل اجتماعی را مدیریت و درعین‌حال کنترل کنند.

وی با بیان آنکه متأسفانه درحال حاضر بار این معضل و آسیب اجتماعی را تنها شهرداری و بهزیستی در شهر بر دوش می‌کشند و دیگر دستگاه‌ها همراهی لازم را ندارند، ابراز کرد: درصورت همراهی و همکاری دستگاه‌های وظیفه‌مند در بحث جمع‌آوری و سامان‌دهی در بستر ایجاد مجتمع ‌اردوگاهی، این‌قبیل افراد می‌بایست توسط قوه قضائیه و ضابطین آن یعنی نیروی انتظامی جمع‌آوری به اردوگاه منتقل و سپس براساس شرح وظایف تعریف‌شده برای هریک از دستگاه‌های فوق‌الذکر، به دستگاه مربوطه پس از احصا ‌و شناسایی معرفی شوند، اما متأسفانه درحال حاضر این‌گونه نیست.

احسانی تأکید کرد: بهزیستی نیز به‌عنوان یک عضو در بحث جمع‌آوری متکدیان تنها وظیفه‌مند است که نسبت به سامان‌دهی متکدیان معلول، سالمند و معتادین اقدام کند.

معاون امور فرهنگی و پیشگیری اداره کل بهزیستی استان همدان با بیان اینکه اعتبارات لازم برای سامان‌دهی متکدیان از محل اعتبارات شهرداری و مشارکت‌های مردمی تأمین می‌شود، گفت: استاندار به‌عنوان مدیر ارشد استان مشخص‌کننده تخصیص این اعتبارات است.

احسانی با بیان اینکه درحال حاضر مراکز ماده 16 بحث سامان‌دهی متکدیان معتاد را هم‌زمان با جمع‌آوری آن‌ها توسط نیروی انتظامی از سطح شهر انجام می‌دهد، گفت: راه‌اندازی دو مرکز شلتر و مراکز گذری کاهش آسیب یا «دی.آی.سی»، راهکاری است که در روند درمان معتادان و کاهش آسیب‌های اجتماعی برآمده از اعتیاد کمک شایانی می‌کند.

وی درخصوص فعالیت گروهی کودکان جوراب‌فروش در پیاده‌راه ‌بوعلی که بیشتر حالت تکدی‌گری را به ذهن متبادر می‌کنند، افزود: بهزیستی پاک‌کن آسیب ‌اجتماعی است و نه تولیدکننده آن، پس دستگاه‌هایی که متولی جلوگیری از بروز این آسیب‌ها هستند، باید پای کار بیایند.

معاون امور فرهنگی و پیشگیری اداره کل بهزیستی استان همدان با بیان آنکه این آسیب‌ها درواقع برآیند عدم عمل به تکالیف از سوی دستگاه‌های متولی در حوزه اجتماعی است، اذعان کرد: باید درنظر گرفت که توان بهزیستی در برابر این حجم از آسیب محدود بوده و از طرفی ما در بحث اجتماعی کردن این افراد و پذیرش آن‌ها در اجتماع نیز با مشکل مواجه هستیم.

وی افزود: درحال حاضر نیز به دلایل مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی شاهد بازتولید آسیب‌های اجتماعی هستیم که این امر خود نیازمند واکاوی روان‌شناختی و جامعه‌شناختی است.

رئیس کمیسیون خدمات شهری، حمل‌ونقل، ترافیک و محیط‌زیست شورای اسلامی شهر همدان نیز با تأکید بر اینکه برابر دستورالعمل‌ها و شرح وظایفی که برای معاونت خدمات شهری شهرداری تعریف شده برخورد و جمع‌آوری افرادی که به هر طریق اقدام به تکدی‌گری می‌کنند برعهده این معاونت است، گفت: علاوه‌بر این در بحث سامان‌دهی دست‌فروشان (فعالیت این کودکان جوراب‌فروش نیز در قالب مذکور مصداق پیدا می‌کند) هم باید بگویم طبق مصوبات و تصمیم‌سازی‌های صورت‌گرفته دست‌فروشان در طول روز اجازه حضور در سطح معابر را ندارند و تنها در ساعات مشخص‌شده می‌توانند اقدام به این کار کنند؛ بنابراین در این باب نیز امکان پیگیری وجود دارد.

کامران‌ گردان با تأکید بر آنکه حضور این‌قبیل افراد در معابر شهری خلاف قانون است، اذعان کرد: بر این اساس در کوتاه‌ترین زمان ممکن با توجه به پیش رو بودن روزهای پایانی سال، پیگیر مسئله خواهم شد.

وی با بیان اینکه مدیر پیاده‌راه‌ها می‌بایست درخصوص بروز و ظهور این معضلات و مباحث در پیاده‌راه‌ها از آنجایی که زیبنده شهر همدان و شهروندان همدانی نیست پاسخگو باشد، گفت: لزوم جمع‌آوری این‌قبیل افراد با توجه به شیوع و بروز بیماری کرونا دوچندان است.

مع‌الوصف؛ با توجه به آنچه گفته شد، معضل نوظهور تکدی‎‌گری در قالب فروش اجناس از سوی کودکان کار در سطح معابر شهر همدان این‌روزها در نبود متولی خاص و پای ‌کار، منجر به آن شده است که کودکان کار از سروکول شهر بالا بروند، بنابراین انتظار می‌رود پیش از حادتر شدن اوضاع متولیان امر به‌صورت جدی پای کار بیایند.