دورریز مواد غـذایی در ایران معادل نیمی از صادارات مواد نفتی است

سپهرغرب، گروه اجتماعی: رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه دورریز مواد غذایی در ایران هفت برابر فرانسه است، گفت: دورریز مواد غذایی در کشور ما 35 میلیون تن در سال؛ یعنی معادل 50 تا 60 درصد صادرات مواد نفتی است.

سورنا ستاری، در مراسم افتتاح فاز سوم مرکز رشد و نوآوری انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی با اشاره به اهمیت توسعه مراکز رشد و شرکت‌های فناورانه در کاهش وابستگی به واردات در کشور، بیان کرد: نمی‌توان با تفکر سایر دولت‌ها در حوزه تولید و واردات، کشور را اداره کنیم،؛چراکه اقلیم و شرایط آب و هوایی متفاوت است، باید به پتانسیل موجود در صنعت غذا توجه و شرکت‌های قوی راه اندازی کنیم.

وی ادامه داد: خط تولید شرکت‌های فناورانه باید بومی سازی شود و تمام طراحی‌های آن در داخل کشور صورت گیرد. مهم این است مغز سیستم دست ما باشد و تمام تغییرات را با تصمیمات خود اعمال کنیم.

ستاری با اشاره به لزوم حضور شرکت‌هایی با طرح و ایده داخلی در پارک‌های علم و فناوری، تصریح کرد: تولید و تجاری سازی باید در بخش خصوصی صورت گیرد. هزینه کردن بخش خصوصی در حوزه R&D (تحقیق و توسعه)، کلید تجاری سازی است و سرمایه گذاری روی ایده پردازان جوان و اندیشمند و حمایت از پروژه‌های تحقیقاتی بسیار کمک کننده خواهد بود.

معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری صنعت غذا را بعد از صنعت نفت، گاز و پتروشیمی، بزرگترین صنعت در کشور خواند و گفت: در این صنعت یک دنیا کار روی زمین مانده داریم و بخش خصوصی باید ورود کند، این بخش است که تجارت را درک می‌کند.

وی بر ضرورت استفاده از پتانسیل موجود در دانشکده‌های مهندسی و اهمیت ایجاد ارتباط بین رشته‌ای در حوزه صنایع غذایی تاکید کرد.

 سهم 10 درصدی صنایع غذایی در اقتصاد صنعتی کشور

علیرضا زالی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این مراسم با اشاره به اینکه مرکز رشد و نوآوری می‌تواند حلقه وصل صنایع غذایی و بخش خصوصی و کریدوری برای پردازش ایده‌های فناورانه و سرمایه گذاران باشد، گفت: راه اندازی مرکز رشد در انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور، به پیشنهاد و حمایت معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری صورت گرفت.

وی ارزش صنایع غذایی در اقتصاد مقاومتی را بسیار بالا دانست و افزود: 10 درصد اقتصاد صنعتی، 15 درصد وجه اشتغالی و 12 الی 15 درصد ارزش افزوده استحصالی، سهم صنعت غذایی کشور است. همچنین 2 هزار و 500 کارگاه از مجموع 13 هزار کارگاه متوسط تولیدی در همین حوزه فعالیت می‌کنند.

زالی در خصوص آسیب‌های این صنعت تصریح کرد: استفاده بهینه از ظرفیت تولید50 میلیون تنی در داخل کشور صورت نمی‌گیرد و نیاز به توسعه کمی و کیفی در این زمینه به شدت حس می‌شود. همچنین باید از فرصت صادرات جهانی که ناشی از بروز چالش بحران کرونا و تحریم‌ها ایجاد شده، استفاده کرد.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: پیش بینی می‌شود در سال آتی، برنج، غلات و حبوبات سهم گرانتری در بازار جهانی داشته باشد. در سال اخیر استراتژی اقتصادی کشور چین مبتنی بر ذخیره این محصولات بوده است تا نیاز آینده کشورها را تامین کند. اگرچه در طول سالیان اخیر صادرات مواد غذایی در کشور رشد شتابانی را تجربه کرده اما این رشد در تناظر با تمام استعدادهای بالقوه و بالفعل داخلی، به ویژه با توجه به شرایط اقلیمی حاکم در کشور نیست.

زالی بیان کرد: استفاده از فناوری‌های نوین در صنعت غذایی که بن مایه اصلی شکل گیری مرکز رشد و نوآوری است، بسیار اهمیت دارد. این مهم با هدف بالابردن کمیت و کیفیت تولید، توجه به فرآیندهای تولید و پردازش با رویکرد حفظ کیفیت و افزایش ماندگاری مواد غذایی باید حاصل شود.

وی صنایع غذایی را یکی از پررقابت ترین عرصه‌های صنعتی در کشور دانست و افزود: وجه غالب کشورهای صنعتی در این زمینه، امتزاج فناوری‌های نوین با صنعت غذاست؛ بهره گیری از فناوری‌هایی همچون نانو، لیپوزوم‌ها، پلاسمای سرد و پالس‌های الکتریکی.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی عنوان کرد: از فرآیند تولید تا بسته بندی باید در مراکز رشد صنایع غذایی موردت وجه قرار گیرد. نکته بسیار مهم این است که بخش عمده دورریز محصولات غذایی، پیش از رسیدن به دست مصرف کننده صورت می‌گیرد. در حالی که در کشورهای توسعه یافته، اینگونه نیست و محصولات پس از رسیدن به دست مصرف کننده، دورریز دارند.

وی ادامه داد: سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) بارها اعلام کرده است هر شهروند ایرانی، بالغ بر 134 کیلوکالری در روز، محصولات غذایی را هدر می‌دهد. اگر فرض کنیم از 90 میلیارد متر مکعب مصرف سالیانه آب، 80 میلیارد متر مکعب سهم صنعت کشاورزی است، میزان اهمیت این هدررفت را درک می‌کنیم. این آمار با کیفیت مواد غذایی ارتباطی مستقیم دارد.

زالی، دورریز مواد غذایی در ایران را هفت برابر فرانسه اعلام کرد و گفت: دورریز مواد غذایی در مجموع 27 کشور اروپایی، 90 میلیون تن در سال گزارش شده که این آمار در کشور ما 35 میلیون تن در سال، یعنی معادل 50 تا 60 درصد صادرات مواد نفتی است. استفاده بهینه از فناوری‌های نوین در مراکز رشد می‌تواند در این حوزه بسیار کمک کننده باشد.

به گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی باید به سهم صنایع غذایی در صادرات، اشتغال زایی، تحریم زدایی و تجلی اقتصاد مقاومتی و لزوم ایجاد شرایط تسهیل یافته برای وجود تنوع غذایی توجه ویژه شود.

وی با اشاره به لزوم حمایت از نسل جوان دانشجویی و نگاه‌های مبتکرانه و خلاقانه در مرکز، عنوان کرد: مرکز رشد محل تجلی تمام خلاقیت‌های صنعت غذایی است. توجه به بازار داخلی و خارجی، توجه به سبد غذایی مطلوب و مورد تقاضای ایرانیان، توجه به ریزمغذی‌ها، استفاده از سبد غذایی متنوع در پاسخ به رژیم‌های غذایی متداول در کشور، افزایش سطح ایمنی در مواد غذایی و حرکت به سمت تولید مواد غذایی فراسودمند باید اولویت مرکز رشد قرار گیرد.

وی عنوان کرد: انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور باید برای تبدیل این مرکز رشد به کریدوری مطمئن برای ایده پردازی و تجاری سازی تلاش کند. بی شک فعالیت در سایه همکاری‌های معاونت علمی و فناوری، مسئولیت اجتماعی این انستیتو را چندین برابر خواهد کرد.