چرا روغن دولتی سر از بازار آزاد درآورد؟

سپهرغرب، گروه اقتصادی: چرا روغن‌های دولتی که باید به نرخ دولتی در فروشگاه‌ها به فروش برسد، سر از بازار بازار آزاد درمی‌آورد؟ و جالب است که هیچ مسئولی هم بر عملکرد فروشگاه‌ها نظارت ندارد.

ماجرای خرید روغن از اواخر پاییز امسال دغدغه جدی مردم شده، به‌نحوی‌که در نقاط مختلف کشور صف‌های طولانی برای خرید روغن مایع و جامد خودنمایی می‌کند اما در این 6 ماه کمتر مسئولی وجود بحران در بخش توزیع و تولید روغن را قبول کرد و مدام از رفتارهای هیجانی مردم در خرید روغن صحبت می‌کنند.

از آن طرف اما مردم باید با کارت ملی برای گرفتن یک عدد روغن در صف بایستند و برخی از فروشگاه‌ها هم درحال فروش روغن سهمیه‌ای باشند و حتی برای مشتریان خود شرط بگذارند که اگر روغن می‌خواهید باید حتماً تن ماهی، کیک یا رب گوجه هم بخرید! این فروشندگان مدعی هستند که شرکت‌های روغن به شرط فروش برخی کالاها به ما سهمیه می‌دهند!

جالب این است فروش روغن با کارت ملی و حتی فروش اجباری کالا هم با تکذیب مسئولین روبه‌رو می‌شود و با مصاحبه‌های مختلف اعلام می‌کنند این‌گونه رفتارها جرم بوده و با متخلفین برخورد لازم صورت می‌گیرد.

البته با تشدید بحران روغن در بازار مسئولان وزارت صمت علت کمبود عرضه روغن را تحریم‌های ظالمانه، مشکلات ارزی و انتقال آن و عدم تخصیص ارز برای واردات روغن خام توسط بانک مرکزی اعلام کردند. علاوه بر این تأکید کردند که به دلیل جو ایجاد شده در بازار برخی روغن می‌خرند و در خانه انبار می‌کنند و همین موضوع تقاضا را بالا برده است.

در این شرایط شرکت بازرگانی دولتی از تزریق 70 هزار تن روغن برای خانوار و صنف و صنعت خبر داد و دبیر انجمن صنفی روغن نباتی نیز اعلام کرد که این مقدار روغن بین کارخانه‌ها توزیع و پس از آن وارد بازار خواهد شد و آرامش به بازار بازخواهد گشت. هر چند بعد از این وضعیت عرضه روغن مایع در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و بعد از آن در خرده‌فروشی‌ها بهتر شد و بازار به ثبات نسبی رسید اما با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال کمبود روغن در بازار باز خودنمایی می‌کند و مردم نگران تهیه آن هستند.

عباس قبادی دبیر ستاد تنظیم بازار اعلام کرده است: میانگین مصرف ماهانه روغن در کشور حدود 150 هزار تن است که در ماه گذشته بین 170 تا 180 هزار تن تولید روغن داشتیم، اما به جهت فضای روانی که در کشور ایجاد شد و برخی به آن اخبار در خصوص احتمال تغییر نرخ ارز و... دامن زدند که موجب هجوم مردم به فروشگاه‌ها و افزایش تقاضا و شکل‌گیری احتکار خانگی شد و وقفه‌هایی در تولید و توزیع به وجود آمد.

 چرا مردم باید تاوان بی‌تدبیری مسئولین را بدهند؟

عباس تابش، رئیس سازمان حمایت هم خبر می‌دهد که "حداقل 4 میلیون تن کالا ظرف چند روز آینده از گمرک ترخیص می‌شود تا نیاز مردم کشور تأمین شود، در طول سال هم شاهد بودیم که علی‌رغم شیوع ویروس کرونا و خالی شدن قفسه‌های فروشگاهی در سراسر دنیا هیچ کمبودی در کشور ما ایجاد نشد، برای ماه مبارک رمضان هم تدارک لازم دیده شده است و مشکلی ایجاد نخواهد شد.:

رئیس سازمان حمایت گفته است "از مردم هم تقاضا داریم از احتکارهای خانگی اجتناب کنند، اگر هر کس 2 برابر نیاز خود کالا خریداری کند با تقاضای دوبرابری مواجه خواهیم شد".

وعده‌های تکراری مسئولین درباره حل مشکلات مردم در خرید کالاهای اساسی از جمله روغن در حالی هر روز در قالب خبرهای متعدد منتشر می‌شود که هنوز مردم برای خرید روغن باید ساعت‌ها در صف بایستند تا شاید شانس به آنها رو کرده و بتوانند روغن مورد نیاز خود را خریداری کنند.

اما نکته مهم در اظهارات مسئولین احتکار خانگی روغن است براستی در شرایطی که هر روز کالاهای اساسی با رشد قیمت روبه رو است و سبد درآمدی خانواده‌ها هم مدام در حال کاهش است مردم با کدام درآمد، روغن در خانه‌ها احتکار می‌کنند چرا مردم باید تاوان بی‌تدبیری مسئولین را بدهند و در نهایت متهم ردیف اول نابسامانی بازار روغن باشند؟

چرا مسئولین به جای حل مشکلات در بدنه تولید و توزیع روغن مدام مردم را عامل اصلی التهابات بازار می‌دانند!

 فروش اجباری کالا با روغن همچنان ادامه دارد

مشاهدات میدانی از وضعیت بازار روغن نشان از آن دارد که نه تنها برخوردی با تولیدکنندگان متخلف در فروش اجباری کالا به همراه روغن انجام نشده بلکه نکته قابل تأمل این است برخی از فروشگاه‌ها به جای آنکه کالاهای خود را در فروشگاه عرضه کنند آنها را راهی بازار کرده و با قیمت‌های بالا به فروش می‌رسانند.

به عنوان نمونه روغن‌های دولتی که باید برای فروش در فروشگاه‌ها باشند بار زده شده و راهی بازار آزاد می‌شوند و جالب این است هیچ‌کسی هم بر عملکرد فروشگاه‌ها نظارت ندارد و آنها به‌راحتی روغن‌های دولتی را در بازار گران‌تر می‌فروشند. حتی تعدادی روغن‌ها را در انبارها احتکار کرده تا شاید در روزهای آینده با قیمت‌های بالاتری در بازار بفروشند.

علاوه بر این بر خلاف صحبت‌های مسئولین در تأمین حلب مورد نیاز روغن‌های جامد این کالا با قیمت‌های بسیار بالا در بازار به فروش می‌رسد البته اگر کسی بتواند آنها را تهیه کند چراکه سوداگران بیشتر به احتکار روغن جامد تمایل دارند تا فروش آن در بازار. به عنوان نمونه روغن 5 کیلویی جامد به جای 72 هزار تومان در بازار 140 هزار تومان و روغن سرخ کردنی 1.5 لیتری به جای 16 هزار تومان در بازار 25 هزار تومان فروخته می‌شود. نکته مهم اینجاست فروش اجباری کالا هم برقرار است و هنوز متوقف نشده است.

در مجموع باید گفت چرا با وجود گزارشات متعدد در فروش اجباری کالاها به همراه روغن هنوز این فروش غلط در بازار انجام شده و فقط مسئولین آن را جرم دانسته و برخوردی با متخلفین نمی‌کنند. به‌طور حتم اگر برخوردی می‌شد در روز روشن تولیدکننده اجباری به خرید سایر کالاها را به خریدار عنوان نمی‌کرد.

همچنین چرا با وجود تمام وعده‌ها در مدیریت عرضه روغن بازار احتکار این کالا داغ بوده و همه برای سود بیشتر به جای فروش روغن در صدد احتکار آن هستند! اگر بنا به گفته مسئولین تولید روغن نسبت به سال گذشته افزایش هم یافته پس روغن‌ها راهی کدام بازار می‌شوند که مردم دستشان به آنها نمی‌رسد!

در حال حاضر کمتر از 20 روز به پایان سال جاری مانده و مدیریت بازار کالاهای اساسی امری مهم برای دولت است اما مگر می‌شود با وعده بازار را ساماندهی کرد. مگر بازار روغن در طول این چند ماه رنگ آرامش به خود دیده است! به نظر می‌رسد مسئولین به جای خط نشان سری به بازار زده و از نزدیک در روند تولید و عرضه روغن قرار گیرند تا شاید در تصمیمات خود تجدیدنظر کرده و چاره‌ای برای مردم بلاتکلیف در بازار کنند.