«بیشه دالان» و «تنور در» آب رفتند

مرگ تدریجی تالاب‌های لرستان/ صدور سند کشاورزی برای تالاب!

سپهرغرب، گروه خبر: تالاب‌های لرستان روزگار چندان خوبی ندارد، تغییر کاربری‌ها و احداث زهکش‌ها موجب از بین رفتن بخش اعظمی از آن‌ها شده است.

حیات در روی زمین وابسته به آب است و تالاب‌ها، شریان‌های حیاتی زیست‌کره محسوب می‌شوند، همچنین تالاب‌ها جزو پر تولید‌ترین محیط‌های طبیعی هستند به‌طوری‌که این مناطق دارای فواید اقتصادی فراوانی ازجمله تولید محصولات شیلاتی، حفظ سطح آب برای مناطق کشاورزی، تولید چوب، ذخیره آب و کاهش بلایای طبیعی و به‌ویژه سیلاب هستند.

تثبیت خطوط ساحلی، از بین رفتن مواد زائد و تصفیه آب، برخورداری از چشم‌اندازهای زیبای طبیعی و ایجاد بستر مناسب برای حیات بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی از ویژگی‌های ارزشمند تالاب‌ها هستند.

     همه مصائب تالاب‌های لرستان

این در حالی است که تالاب‌ها جزو تهدید شونده‌ترین زیستگاه‌ها به شمار می‌روند که این موضوع به‌طور عمده ناشی از خشکاندن و تغییر کاربری، ایجاد آلودگی و برداشت بی‌رویه از گونه‌های زیستی تالاب‌هاست.

مصارف آب تالاب برای کشاورزی، وارد شدن سموم کشاورزی و مواد زائد به تالاب‌ها، خشک‌سالی، صید و شکار بی‌رویه و فعالیت‌های کشاورزی در حریم تالاب‌ها از دیگر عواملی هستند که در نابودی این اکوسیستم‌های کم‌نظیر تأثیر دارند.

     تالاب‌هایی که اراضی کشاورزی شدند

مدیرکل حفاظت از محیط زیست لرستان در این رابطه اظهار کرد: موضوع تالاب‌ها یکی از با اهمیت‌ترین مباحثی است که در دستور کار سازمان حفاظت از محیط‌زیست است و با توجه به اینکه مهم‌ترین تالاب‌های کوهستانی غرب کشور در لرستان قرار دارند، استان اقداماتی را برای احیای تالاب‌ها در دستور کار قرار داده است.

مهرداد فتحی‌بیرانوند عنوان کرد: متأسفانه در دهه‌های 60 و 70 و با توجه به شرایط خاصی که در آن زمان ایجاد شده، بخش زیادی از تالاب‌های لرستان تغییر کاربری پیدا کردند و از وضعیت تالابی به اراضی کشاورزی تبدیل شدند.

     تالاب‌هایی که آب رفتند!

وی در ادامه سخنان خود با اشاره به تالاب «بیشه دالان» بروجرد بیان کرد: مساحت این تالاب در آن زمان حدود 913 هکتار بوده که متأسفانه الان به 80 هکتار کاهش یافته است.

مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست لرستان ادامه داد: همچنین تالاب «تنور در» دورود هزار هکتار بوده که الآن به 126 هکتار کاهش پیدا کرده است.

فتحی‌بیرانوند همچنین با اشاره به تالاب «گوری بلمک» پلدختر افزود: این تالاب هم زمانی 600 هکتار بوده و الآن بین 50 تا 114 هکتار متناسب با شرایط آبی در نوسان است.

     صدور سند کشاورزی برای تالاب!

وی با تأکید بر اینکه یکی از دغدغه‌های ما بحث احیای این تالاب‌ها است گفت: در مجموع حدود 9 تالاب در سطح کشور مشمول اجرای طرح مدیریت زیست‌بوم شدند، با پیگیری‌های صورت‌گرفته ما توانستیم تالاب «بیشه دالان» بروجرد و همچنین تالاب‌های پلدختر را مشمول این طرح کنیم.

مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست لرستان ادامه داد: کارهای مطالعاتی در این رابطه انجام شده و در حال حاضر در فاز اجرایی این امر هستیم.

فتحی‌بیرانوند با بیان اینکه بخشی از احیای تالاب بر عهده محیط‌زیست است چرا‌که این امر یک موضوع چند وجهی است عنوان کرد: وظیفه‌ای که بر عهده ما بوده بحث کارهای مطالعاتی و آموزش جوامع محلی است.

وی تأکید کرد: متأسفانه بخشی از تالاب‌ها که تغییر کاربری یافته و به اراضی کشاورزی تبدیل شده‌اند، سند اراضی کشاورزی و مالکیت برای کشاورزان در این رابطه صادر شده است.

     دو راه حل برای احیای تالاب‌ها

مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست استان لرستان افزود: متأسفانه این امر موجب شده که کشاورز حق مالکیت داشته باشد و در این راستا باید دو اقدام انجام شود، یا باید اعتبارات کلانی اختصاص پیدا کند تا اراضی کشاورزی را بخریم و آن‌ها را به اراضی تالابی تبدیل کنیم و یا اینکه در قالب یک کار مشارکتی بتوانیم با کمک جوامع محلی و ذی‌نفعان اراضی کشاورزی به محیط‌زیست «حبه» شوند و ما در قالب یک کار مشارکتی منفعت جوامع محلی با اجرای بحث‌های اکوتوریسمی، ماهی‌گیری، پرنده و… انجام دهیم.

فتحی‌بیرانوند تصریح کرد: خوشبختانه تعداد زیادی از مردم با آگاهی که در این رابطه پیدا کرده‌اند آمادگی لازم را برای همکاری دارند، اما متأسفانه تعداد بسیار کمی از کشاورزان فعلاً مقاومت می‌کنند که در این راستا ما کارهای علمی، فنی و مشاوره‌ای خود را انجام می‌دهیم و امیدواریم با راضی شدن این کشاورزان، بحث احیای تالاب‌های «گوری بلمک» و «بیشه دالان» را در دستور کار خود قرار دهیم.