وقت تکاندن ذهنـمان رسیده است

سپهرغرب، گروه سلامت: روزها و هفته‌های پایانی سال همیشه در دویدن‌های تند لحظات برای نزدیک شدن به سال جدید می‌گذرد، برای اینکه یک‌سال دیگر نو شویم اما این نو شدن اول باید در ذهن و روان ما اتفاق بیافتد.

این روزها و شب‌های کرونایی دیگر همه ما به درس خواندن و درس دادن در منزل، دورکاری، آرایشگری و آشپزی و کنج عزلت بودن عادت کرده‌ایم اما در همین وانفسا و دویدن‌های تند یا کنج تنهایی‌هایمان، لحظات و روزهای انتهایی سال که مشغول خانه‌تکانی منازل و زندگی‌مان هستیم شاید به این فکر نکرده باشیم که ذهن و روانمان نیز نیاز به خانه‌تکانی دارد و در واقع اگر در سرمان اتفاقی نیافتد، قطعا در زندگی‌مان نیز نخواهد افتاد.

خیلی از زوجین در این سالی که گذشت مطرح کردند که عشق و محبت بیشتری را در زندگی‌شان یافته‌اند و در واقع نحوه کنار هم زندگی کردن را یاد گرفته‌اند اما خیلی‌های دیگر هم هستند که تازه متوجه شده‌اند هیچ چیز از زندگی زناشویی و مهارت‌های آن بلد نیستند و مدام با هم درگیر بوده و در تنش زندگی کردند.

در این روزها و هفته‌های پایانی سال در کنار خانه‌تکانی‌های فیزیکی‌مان می‌بایست ذهن و روانمان را بتکانیم و ابتدا لیستی از فعالیت‌هایی که در سالی که گذشت تهیه کرده و ببینیم در چه مواردی نقاط ضعف داشته و در کجا نقاط قوت و پیشرفت داشتیم. اما در کنار همه اینها می‌بایست سری هم به احساسات و عواطف مغزمان بزنیم و ببینیم در سالی که گذشت چقدر به خانواده‌مان محبت کرده و ابراز علاقه داشتیم و قدر به همسر و مادر و پدرمان عبارت «دوستت دارم» را گفته‌ایم؟

شنیدن عبارت دوستت دارم، برای یک مرد و زن او را در مصاف سخت‌ترین لحظات زندگی مصون می‌کند. با این جمله اعجاب انگیز اما ساده هر مرد و زنی به حضورش در زندگی خود و زنده بودنش افتخار می‌کند و آمادگی این را پیدا می‌کند تا پس از شنیدن این جمله یک خانه‌تکانی مفصل راه بیاندازد و همه جا را با عشق از نو بیارید.

پس اگر در این زمینه کم کاری کرده اید، سعی کنید از همین امروز به همسر، فرزند یا خانواده‌تان بگویید، چقدر آنها را دوست دارید و برایتان عزیز هستند. بنابراین عبارت «دوستت دارم» را جدی بگیرید چرا‌که این عبارت غوغا می‌کند.

 اطلاعات و رویدادهای ناراحت‌کننده را از خود دور کنید

همه انسان‌ها در طول سالی که می‌گذرانند مسائل و رویدادهای تلخ تا شیرین برایشان روی می‌دهد حال برخی از آنها آنقدر غم‌انگیز می‌شود مثل مرگ یک عزیز که به راحتی فراموش نمی‌شود و برخی دیگر مثل اخبار ناگوار کرونا مدام ذهن را اذیت و پر اضطراب می‌کنند، بهترین زمان برای دور کردن این مسائل منفی از ذهن انتهای سالی است که می‌گذرانید. این را باید به یاد داشته باشید که مرور خاطرات تلخ و ناراحت کننده آن‌قدر می‌تواند ما را غرق در خود کند که زمان و مکان را هم فراموش کنیم و ما را دچار اختلافات افسردگی، وسواس یا اضطراب و بدبینی کند.

اما اینکه مدام برای اتفاقات مختلف منفی از خود بپرسیم چرا اینطور شد یا چرا نباید اینطور می‌شد، به هیچ نتیجه‌ای نمی‌رسیم و مدام این آتش زیرخاکستر را شعله‌ور‌تر می‌کنیم چرا‌که نمی‌توانیم اتفاقات بد را فراموش کنیم و خود یا دیگران را ببخشیم و از زندگی لذت ببریم.

خانه ذهنی هر یک از ما ممکن است گاهی اوقات سیاه، ناامید کننده و کسالت‌بار شود یکی از علل آن نیز رها نکردن گذشته است، این روزها هم که ما کمتر در رفت‌و‌آمد با دیگران از دوست و آشنا و فامیل هستیم بیشتر سکوت و تنهایی ما را فرا می‌گیرد و ممکن است این افکار منفی بیشتر به سراغمان بیاید، بنابراین وقت خانه‌تکانی فرا رسیده تا از دست انبار خاطرات و اطلاعات منفی رها شویم.

معصومه رفیقی‌مرند روانشناس بالینی و پژوهشگر در این‌باره معتقد است که ضمیر ناخودآگاه همه ما پر از خاطرات تلخ و شیرین گذشته است و اغلب آسیب‌های عاطفی و روحی را در خود حبس کرده بنابراین ذهن همانند اتاقی خالی است که افکار و اندیشه‌ها در آن رفت و آمد می‌کنند. کسانی که وابسته به خاطرات گذشته هستند، افکار و اندیشه‌هایشان این خاطرات را مرور می‌کنند. آنها را ارزیابی می‌کنند و به آنچه که دلبستگی بیشتری دارند، نگاه می‌دارند و هر از گاهی به آنها فکر می‌کنند. کم‌کم به این اندیشه‌ها خو می‌گیرند و آنها را ملاک و معیار انتخاب رفتار خویش قرار می‌دهند و آنها را در قالب احساسات و اندیشه‌های خود نشان می‌دهند.

مهرورزی، محبت، ستایش خوبی‌ها، امید بخشیدن (بخشیدن خود و دیگران)، نشانه‌های سلامت روان و برخورد منطقی با زندگی و زندگی کردن در اینجا و اکنون است. اما ناامیدی، کینه، نفرت، بدبینی، حسادت و... ویروس‌های روان هستند و از قدرت تخریب بالایی برخوردارند، نشانه ذهن ملامتگر و بدبین است.»

حال که به اینجا رسیدیم با خود فکر کنیم که در خانه ذهن ما چه می‌گذرد و چقدر درهم و برهم است. آیا امسال ذهنمان را پر از افکار منفی کردیم یا خاطرات بد و تلخ را نمی‌توانیم کنار بگذاریم؟ آیا کسانی هستند که از آنها کینه به دل داریم و نمی‌توانیم آنها را ببخشیم؟همین امروز وقت آن است که از شر این افکار رها شویم با یک خانه‌تکانی درست ذهنی!

بسیاری از روانشناسان معتقدند بهترین روش رهایی از دست احساسات ناخوشایند و مشکلاتی که از این رهگذر به‌ وجود می‌آید، «خانه‌تکانی ذهنی» و به عبارتی زایش مجدد ذهن برای به دست آوردن سلامت و آرام است، همان‌طور که طبیعت نیز در بهار هر سال خود را از نو باسازی می‌کند ذهن ما نیز نیاز به بازسازی مجدد دارد.

خیلی‌ها سوالشان این است که دوست دارند از دست این افکار منفی رها شوند اما نمی دانند چطور؟ خیلی ساده است اگر در خانه تکانی‌های هر ساله شب عید لباس‌های قدیمی و تنگ و کوتاه یا کوچک شده را کنار می‌گذارید و از دستشان رها می‌شوید، همینطور هم می‌توان از دست افکار منفی و ناراحت‌کننده رها شد فقط کافی است که آنها را بشناسیم و بخواهیم که از آنها آزاد شویم.

یک روانشناس معروف معتقد است همانطور که در زباله‌های شب قبل دنبال غذای امروز نمی‌گردیم، پس افکار گذشته اذیت کننده هم باید از ما دور شوند فقط کافی است بخواهیم و آنها را کنار بگذاریم و جایگزینش افکار مثبت و اتفاقات و رخدادهای خوب و شیرین کنیم.

بخشیدن آدم‌های اطراف یا هر کسی که ناراحتتان کرده نیز می‌تواند آرامش را به روانتان برگرداند، کافی است نیمه پر لیوان را ببینید و منصفانه و واقع‌بینانه به همه چیز نگاه کنید به دور از خشم و ناراحتی گذشته و در نهایت نیز از خداوند برای سلامتی سپاسگزار باشیم در واقع چیزی که هرکسی این روزها ندارد و بیش از هر وقتی بدان باید شاکر باشیم.

 جملات مثبت را سرلوحه سال جدید کنید

با تغییر افکار و عادات منفی به مثبت می‌توانید یک سری رفتارها و برنامه‌ها و شعارهای خاص را سرلوحه سال جدید زندگی‌تان کنید مثلا در کنار اینکه بابت همه اتفاقات خوب سال گذشته یا هر نوع تجربه منفی و همینطور پیشرفت‌ها، سلامتی و چیزهای دیگر از خداوند شکرگذاری کرده و آن را برای خودتان یادداشت می‌کنید، یک‌سری جملات خاص نیز سرلوحه سال جدید زندگی‌تان کنید از جمله اینکه «در سال جدید انسان مثبت‌تری خواهم بود»، «خود را به بهترین شیوه دوست خواهم داشت»، «به اطرافیان و عزیزانم می‌گویم که دوستشان دارم»، «من شیوه خوب و مثبتی را برای زندگی‌ام انتخاب خواهم کرد»، «از خداوند بابت سلامتی و عنایاتش تشکر می‌کنم»، «اتفاقات منفی گذشته را رها می‌کنم چرا‌که آنها به همان گذشته تعلق دارند» و در نهایت «من با عشق و جان و دل زندگی می‌کنم تا شادی را برای خود و خانواده‌ام ارمغان بیاورم.

این روزها همه ما به آرامش و شادی بیشتری برای زندگی‌هایمان نیاز داریم چرا‌که کرونا استرس و اضطراب زیادی را در سالی که گذشت برایمان ایجاد کرده و همه می‌توانیم با یک خانه‌تکانی ذهنی به پیشواز سال نو برویم.