چالش کشاورزان مهاجر و کاشت محصولات آبدوست در بحران کم آبی "سلسله"

سپهرغرب، گروه خبر: سلسله یکی از دشت‌های حاصلخیز لرستان بشمار می‌رود که ورود کشاورزان مهاجر و افزایش کاشت محصولات آبدوست در سال‌های اخیر به چالشی جدی برای از بین رفتن منابع آبی این شهرستان تبدیل شده است.

در سال‌های نه چندان دور، گندم و جو از مهمترین محصولات استراتژیکی بود که هرسال توسط کشاورزان دشت سلسله کاشت می‌شد اما با رواج کشت محصولاتی همچون سیب زمینی و برنج طی سالهای اخیر و حضور کشاورزان غیربومی در شهرستان، منابع آبی این دشت حاصلخیز صرف آبیاری این محصولات شده است و چنانچه همین روال ادامه یابد می‌تواند به بحرانی جدی برای دشت سلسله تبدیل شود.

در سال‌های اخیر بخش زیادی از زمین‌های کشاورزی سلسله تحت پوشش ایستگاه پمپاژ آب قرار گرفت و با مکانیزه و آبی شدن اراضی، پای کشاورزان غیربومی نیز به این شهرستان باز شد و منابع آبی و زمین‌های حاصلخیز این دشت به کشت محصولات آبدوستی همچون سیب‌زمینی اختصاص یافت که به گفته کارشناسان که اگر روند به همین شیوه ادامه یابد در سال‌های آینده زمین‌های دشت سلسله غیرقابل کشت خواهد شد.

یکی از زمین‌داران سلسله که چند سالی مزرعه پنج هکتاری خود را هر بار با انعقاد قراردادی سه ساله به کشاورزان غیربومی اجاره داده است، با اشاره به بالا رفتن قیمت نهاده‌های کشاورزی، بذر حق‌آبه اظهارکرد: کشاورزی که دستش خالی است و توان خرید نهاده‌ها و بذر مناسب را ندارد، چاره‌ای جز اجاره دادن زمین برای گذران معیشت خانواده ندارد.

وی افزود: در حال حاضر کشاورزان غیربومی قیمت‌های مناسبی به کشاورزان پیشنهاد می‌کنند و کشاورز کم بضاعت هم وقتی می‌بیند با قیمت‌های امروزی توان کاشت و مراقبت از محصول را ندارد برای اجاره زمین ترغیب می‌شود.

این کشاورز الشتری بیان کرد: متاسفانه حمایت‌های لازم از کشاورزان صورت نمی‌گیرد وگرنه ما مشتاق هستیم سودی که به جیب کشاورز مهاجر می‌رود عاید خانواده خودمان شود، در حالیکه می‌دانیم هیچکس دلسوزتر از خودمان برای زمین‌های کشاورزی نیست اما وقتی شرایط اقتصادی مناسبی نداریم زمین را برای دریافت مبالغی اجاره می‌دهیم.

رئیس جهاد کشاورزی سلسله با اشاره به اینکه سال گذشته بیش از یکهزار و 910 هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان به کشت محصولات آبدوست اختصاص یافت، اظهار داشت: بیش از یکهزار و 800 هکتار از زمین‌های شهرستان به کشت سیب زمینی و 110 هکتار نیز به کشت برنج اختصاص یافته است.

مسعود غلامی با اشاره به انجام برنامه‌ریزی‌های لازم جهت جلوگیری از کاشت محصولات آبدوست در سال زراعی جاری گفت: به تمامی کشاورزانی که سال گذشته اقدام به کاشت محصولات آبدوستی چون سیب‌زمینی و برنج کرده بودند اخطارهای لازم داده شده است و در صورت توجه نکردن به این هشدارها و کاشت محصولات آبدوست توسط آنها، هیچگونه کود، سم و یا بیمه محصولات به این اراضی تعلق نخواهد یافت.

غلامی افزود: جهادکشاورزی و امور آب شهرستان هیچگونه تضمینی در قبال تامین آب مورد نیاز اراضی اختصاص یافته به کاشت محصولات آبدوست نخواهند داد.

وی عنوان کرد: برخی از کشاورزان حدود 48 هکتار از زمین‌های خود را برای کشت برنج آماده کرده اند که هشدارهای لازم را به آنها داده ایم و چنانچه دستگاه قضا حکم شخم زدن و تخریب این اراضی را صادر نماید، جهاد کشاورزی شهرستان هیچگونه حمایتی از این کشاورزان نخواهد کرد.

رئیس جهاد کشاورزی سلسله تصریح کرد: حدود 300 هکتار از اراضی نیز در پایین دست آب‌های سطحی برای کشت سیب زمینی آماده شده است در حالیکه در آخرین جلسه شورای کشاورزی که با حضور نماینده سلسله و دلفان در مجلس شورای اسلامی، فرمانداران سلسله و دلفان و رئیس سازمان جهاد کشاورزی مصوب شده است از کشت محصولات آبدوست در شهرستان جلوگیری کنیم بنابراین با قاطعیت به دنبال اجرایی کردن این مصوبه جهت حفاظت از منابع آبی شهرستان هستیم.

  کشت محصولات آبدوست در سلسله ممنوع شد

رئیس امور آب سلسله نیز گفت: در راستای حفاظت از منابع آبی و با توجه به کم آبی ناشی از عدم بارش در سال زراعی جاری، ورود کشاورزان غیربومی و کشت محصولات آبدوست در شهرستان ممنوع شده است.

ذبیح جودکی اظهار کرد: با توجه کاهش بی‌سابقه میانگین نزولات آسمانی نسبت به آمار 50ساله وخشکسالی، برای مدیریت منابع آب تمهیداتی جهت استفاده بهینه و کم کردن خسارت‌ها صورت گرفته است.

وی افزود: در این راستا ورود کشاورزان غیربومی و مهاجر و اجاره زمین به این افراد که اقدام به کشت محصولات آب‌دوست می‌نمایند ممنوع است و در صورت مشاهده این موارد، از طریق مراجع قضایی نسبت به قطع برق چاه ها، برداشت منصوبات و در نهایت ابطال پروانه بهره برداری چاه‌های کشاورزی اقدام خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه هرساله 38 درصد از منابع آبی شهرستان صرف محصولات کشاورزی می‌شود، ادامه داد: همچنین به مالکین چاه‌های صنعتی هشدار داده شده است چنانچه هرکدام از این چاه‌ها برای آبیاری باغ یا زمین‌های زراعی استفاده شود از طریق مراجع قضایی نسبت به برداشت منصوبات چاه، ابطال پروانه و جریمه سنگین جهت جبران خسارت ناشی از آبخوان اقدام می‌شود.

جودکی بیان کرد: لازم است جهت جلوگیری از صدمات بیشتر به منابع آب زیرزمینی و سطحی چاه‌های کشاورزی به کنتور هوشمند مجهز شوند.

وی با تاکید بر اینکه کشاورزان 50 درصد از کشت آبی خود را نسبت به سال گذشته بکاهند افزود: کشت محصولات آبدوست برنج، سیب‌زمینی و هندوانه در اراضی تحت پوشش چاه‌های این شهرستان ممنوع است.

رئیس امور آب سلسله تاکید کرد: کشاورزانی که اراضی خود را جهت کشت محصولات آبدوست بصورت بایر گذاشته اند باید هرچه سریعتر نسبت به کشت جایگزین متعارف بومی به جای این محصولات اقدام کنند در غیر اینصورت هرگونه عواقب ناشی از قطع برق چاه‌ها و برداشتن منصوبات به عهده مالکان چاه است.

فرماندار سلسله نیز در این باره اظهار کرد: یکی از موضوعات مهم در شهرستان کشت محصولات آبدوست است که به دلیل مصرف بیش از حد منابع آبی و از بین رفتن حاصلخیزی اراضی کشاورزی، مشکلات جدی ایجاد می‌شود.

مرتضی مهدوی‌کیا بیان کرد: سازمان جهاد کشاورزی باید نسبت به کنترل کشت محصولات آبدوست اقدامات لازم را انجام نماید و با ارائه الگوی مناسب کشت و صیانت از منابع آبی و خاکی جهت تناوب کشت گام بردارد.

وی افزود: کشت سیب زمینی شاید در کوتاه مدت یک کشاورزی اقتصادی باشد اما لزوما یک کشاورزی صنعتی نخواهد بود و حاصل تداوم کشت آن از بین رفتن منابع آبی و بایر شدن زمین‌های حاصلخیز شهرستان است.

مهدوی کیا عنوان کرد: کشاورزی صنعتی زمانی است که بتوان بهره‌وری را بیش از 12 برابر نسبت به روش فعلی افزایش داد و لازمه آن هم حرکت به سمت تولید کشت‌های گلخانه‌ای است و علاوه بر آن صنایع تبدیلی مرتبط نیز باید ایجاد شود تا از کشاورزی معیشتی به صنعتی گام برداریم.