تعمیق شکاف آموزشی با جاماندن 30 درصد دانش‌آموزان از تحصیل در سال کرونایی

سپهرغرب، گروه اجتماعی: هرچند با پیدا شدن سر و کله کرونا، وزیر آموزش و پرورش وعده داده‌ بود نمی‌گذارد هیچ کلاس درسی تعطیل شود، اما با ادامه اپیدمی این بیماری در کشورمان نه فقط همه کلاس‌های درس تعطیل شد و تغییر ماهیت داد، بلکه کرونا با نمایش و تعمیق شکاف‌های طبقاتی بیش از پیش عدالت آموزشی را زیر سؤال برد و موجب ترک تحصیل حدود 5/3 میلیون دانش‌آموز به دلیل دسترسی نداشتن به آموزش‌های آنلاین شد.

حالا در شرایطی سال تحصیلی 1400-1399 به پایان می‌رسد که از جمعیت حدود 15 میلیونی دانش‌آموزان کشورمان، حدود 5/3 میلیون نفر یا چیزی نزدیک به 30 درصد آن‌ها به دلایلی همچون دسترسی نداشتن به اینترنت و از آن مهم‌تر دسترسی نداشتن به گوشی‌های تلفن هوشمند، تبلت یا لپ‌تاپ نمی‌توانستند در کلاس‌های آنلاین شرکت کنند و همین مسئله هم موجب شد تا این دانش‌آموزان که قریب به اتفاق در مناطق کم‌برخوردار زندگی می‌کنند، از چرخه آموزش و پرورش خارج شوند؛ چراکه این دانش‌آموزان و خانواده‌های آنان که در تأمین نیازمندی‌های اولیه زندگی خود هم مانده‌اند، توانایی تهیه گوشی‌های هوشمندی را که حداقل چیزی حدود 3 میلیون تومان آب می‌خورد، ندارند. یک سال و نیم ماندگاری کرونا فرصت مناسبی برای برنامه‌ریزی در راستای یک آموزش فراگیر در سراسر کشور بود و آموزش و پرورش می‌توانست از طرقی همچون تقویت مدرسه تلویزیونی یا حتی برگزاری کلاس‌های حضوری در مناطق روستایی که اغلب تعداد دانش‌آموزانشان بسیار کم و کلاس‌هایشان خلوت است، مانع از جا ماندن این تعداد دانش‌آموز از تحصیل شود، اما این اتفاق نیفتاد.

البته مسئولان آموزش‌وپرورش مدعی‌اند که در طول سال تحصیلی تلاش کرده‌اند با تهیه جزوه‌های آموزشی برای دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل، به‌خصوص در مناطق محروم، استمرار آموزش زنده تلویزیونی و فرستادن معلم در خانه آن دسته از افراد که نتوانسته‌اند عضو سامانه شاد شوند، تا حدی این نقیصه را حل کنند، اما به‌گفته مدیران آموزش‌وپرورش برخی از استان‌ها، بازهم آمار دانش‌آموزانی که ترک تحصیل کرده یا از تحصیل بازمانده‌اند، زیاد است؛ آنچنان زیاد که چیزی حدود 30 درصد از جمعیت دانش‌آموزی کشور را شامل می‌شود.

ناگفته نماند پیش از بحران کرونا هم همه ساله تعدادی از دانش‌آموزان و به ویژه دانش‌آموزان دختر به دلایل متعددی از درس خواندن باز می‌ماندند و مجبور به ترک تحصیل می‌شدند، اما کرونا آسیب‌هایی همچون شکاف طبقاتی و شکاف و تبعیض آموزشی را عریان‌تر و تعمیق نمود.

آثار و تبعات جاماندن 30 درصد از دانش‌آموزان کشور از تحصیل در سال‌های آینده می‌تواند کشور را با آتشفشانی از آسیب‌های اجتماعی مواجه کند و تحصیلات را در طبقات مرفه جامعه اختصاصی نماید. این فرآیندی است که از سال‌ها پیش و با فراگیری مدارس غیر‌دولتی آغاز شد و نتایج آن را در رتبه‌های برتر کنکور سراسری ورود به دانشگاه شاهد بوده‌ایم که موجب شده تا در بین رتبه‌های برتر زیر هزار یا هیچ دانش‌آموز مدرسه دولتی نباشد یا تعدادشان بسیار کمتر از دانش‌آموزان مدارس غیر‌دولتی باشد. حالا با این شرایط در آینده‌ای نزدیک با جمعیت جوانان و نوجوانان بی‌سواد و کم‌سواد مواجه خواهیم بود؛ جمعیتی که باید وارد بازار کار شود، اما نه سوادش را دارد و نه مهارتش را و در نهایت این طبقه هیچ‌گاه فرصت رشد و رسیدن به جایگاه‌های بالای اجتماعی را پیدا نخواهد کرد؛ چراکه جامعه و سیاستگذاری‌های نادرست آن‌ها را به سمت آسیب‌دیدگی و آسیب‌زایی سوق داده‌است.