یک دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری:

نظام برنامه‌ریزی موفق، نظامی مردم‌گرا و دولت‌گریز است

مهدی ابراهیمی اظهار کرد: مهم‌ترین مشکل نظام برنامه‌ریزی شهری در کشور ما، دولتی تلقی کردن آن است بدین معنا که برنامه‌ها و طرح‌های شهری توسط دولت تهیه و بررسی می‌شود و بر این مبنا قانون‌گذار موظف به اجرای آن است.

وی افزود: زمانی که دولت درآمدهای سرشار نفتی داشت، نفت را صادر و درآمد آن را میان شهرداری‌ها و دیگر نهادهای متولی خدمات مثل بهداشت و درمان و سازمان تربیت‌بدنی توزیع می‌کرد.

این دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری خاطرنشان کرد: شرایط در حال حاضر به شدت تغییر کرده است بنابراین شیوه دولتی تلقی کردن نظام برنامه‌ریزی شهری قابل تداوم نبود و در کل دنیا نیز نظام برنامه‌ریزی شهری به‌شدت دولت‌گریز و مردم‌گرا شده است.

ابراهیمی با بیان اینکه در این کشورها از مردم در تهیه، بررسی و اجرای طرح نظرخواهی می‌شود، اضافه کرد: باید توجه داشت هرچقدر هم منابع دولتی زیاد باشد، پاسخگوی حجم زیاد درخواست‌ها، تقاضاها و نیازهای شهروندان نیست و نیاز است مردم به عنوان سازندگان اصلی شهر، در امر برنامه‌ریزی دخالت کنند.

وی ادامه داد: مردمی شدن برنامه‌ریزی شهری و دوری از دولتی بودن این نظام یک ضرورت است؛ چنانچه می‌خواهیم نظام برنامه‌ریزی شهری موفقی داشته باشیم نباید صرفاً از نظر کارشناسانی که حقوق دولتی دریافت می‌کنند، استفاده کنیم.

این دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری تصریح کرد: بر مبنای چنین تفکر متمرکزی، تهیه طرح‌های توسعه شهری به وزارت مسکن و شهرسازی سابق واگذار شد که قبلاً وزارت آبادانی و مسکن بود و امروزه نیز به‌عنوان وزارت راه و شهرسازی از آن یاد می‌شود.

ابراهیمی تأکید کرد: این وزارت‌خانه به‌عنوان کارفرما با مهندس مشاور عقد قرارداد می‌کند و مهندس مشاور نیز با در نظر گرفتن شرح خدمات که در ایران با نام تیپ 12 شناخته می‌شود، ملزم بود که طرح توسعه شهری اعم از طرح هادی (شهرهای کوچک‌تر)، طرح جامع و تفصیلی (شهرهای بزرگ‌تر) را تهیه کند.

وی افزود: طرح‌های توسعه شهری که با چنین روندی تهیه می‌شد، موفقیت‌آمیز نبود زیرا مبنا بر این بود که مردم نمی‌دانند اما مشاور طرح و کارفرما می‌داند و سرسلسله اصلی در نظام برنامه‌ریزی شهری نادیده انگاری مردم است.

این دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری گفت: چنانچه بخواهیم نظام برنامه‌ریزی شهری ما اثربخش باشد، راهی جز به مشارکت طلبیدن شهروندان و تضمین حضور آن‌ها در مراحل مختلف تهیه و برنامه‌ریزی طرح‌های توسعه شهری وجود ندارد.