دعوا بر سر پروژه‌ای که همچنان راکد است؛

حاشیه‌های جدید بلندترین سد بتنی جهان

اختیار «بختیاری» دست کیست؟

اخیراً در فضای مجازی لرستان نامه‌ای با عنوان «انتقال طرح سد و نیروگاه «بختیاری» به سازمان آب و برق خوزستان» منتشر شده و این امر واکنش افکار عمومی استان، نماینده مردم خرم‌آباد و چگنی در مجلس شورای اسلامی و غیره را به دنبال داشته است.

این درحالی است که حجت‌الاسلام شاهرخی، نماینده ولی فقیه در استان لرستان نیز در خطبه‌های نماز جمعه گریزی به موضوع سد بختیاری زد و ضمن انتقاد از روند تخصیص آب در استان، گفت: سد بختیاری نیز می‌تواند بخشی از آب مورد نیاز لرستان را با فرآیندی و انجام مطالعاتی تأمین کند؛ تا رسیدن به وضعیت مطلوب مردم و مسئولان باید همکاری کنند، بدون تنش، با تدبیر، همدلی و مشورت این روزها را پشت سر بگذاریم تا بتوانیم آنچه نیاز استان است را تأمین کنیم.

این اظهارات درحالی مطرح می‌شود که آخرین حاشیه سد بختیاری کاهش حجم آن بوده است، به‌طوری که مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان پیش از این گفته بود: در مطالعات اولیه حجم ذخیره آب این سد پنج میلیارد متر مکعب بود که متأسفانه کاهش پیدا کرده است.

سد «بختیاری» که در محدوده جغرافیایی استان لرستان شروع شده، هم‌اکنون به‌دلیل محدودیت منابع مالی متوقف شده است.

و اما حواشی جدید این پروژه باعث شد دوباره به سراغ متولیان در شرکت آب منطقه‌ای برویم.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان با اشاره به برخی شایعات و موضوعات مطرح‌شده در رابطه با واگذاری سد «بختیاری» در استان لرستان به استان خوزستان اظهار کرد: در این رابطه تحقیقات کاملی انجام داده‌ام.

   با ساخت سد توسط شرکت دیگری موافقت نشده است

داریوش حسن‌نژاد با تأکید بر اینکه براساس شنیده‌های من نماینده دزفول در این رابطه اعلام کرده که من یک سرمایه‌گذار دارم که می‌تواند سد «بختیاری» را بسازد، عنوان کرد: این امر نیز درصورتی انجام می‌شود که کارفرمایی آن به سازمان آب و برق خوزستان محول شود.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان با بیان اینکه درخواست مطرح و برای رئیس حوزه کارون بزرگ ارسال می‌شود، افزود: سپس ایشان همین نامه‌ای که درحال حاضر در فضای مجازی درحال انتشار است را برای آقای «تقی‌زاده خامسی» ارسال می‌کند و نظر وی را در این رابطه می‌خواهد.

حسن‌نژاد ادامه داد: آقای «تقی‌زاده خامسی» نامه را برای آب نیرو و معاونت برنامه‌ریزی ارسال می‌کند، با همان شرکت جلسه برگزار می‌کنند، شرکت تجهیزاتی است و کار آن فروش تجهیزات بوده، سپس بعد از این نشست و بررسی‌های صورت‌گرفته به این نتیجه می‌رسند که شرکت در آن قد و قواره نیست که بخواهد سد را بسازد، شرکت آب نیرو نیز به آقای «تقی‌زاده خامسی» نامه می‌دهد که شرکت مذکور توان این کار را ندارد و موضوع از سوی شرکت آب نیرو پذیرش نشده است.

   سد «بختیاری» در حوزه سرزمینی لرستان است

وی با بیان اینکه برخی اعلام می‌کنند که قرار است حقی از استان ضایع شود که درواقع این‌گونه نیست، گفت: این قضیه چند سال پیش و در دوره آقای دهمرده و صابری شروع شد و تمام تلاش خوزستان این بود که جاده دسترسی سد بختیاری از طرف اندیمشک و دزفول احداث کند که این فاصله خیلی زیادتر و کوهستانی بود، هزینه‌های سنگینی به دنبال داشت و با همت مسئولان و استانداران وقت جاده در حوزه استان لرستان احداث شد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان بیان کرد: سد «بختیاری» در حوزه سرزمینی لرستان است، جاده دسترسی آن در حوزه استان لرستان بوده، مالیات سد از طریق استان درحال پرداخت است؛ بنابراین هیچ‌کسی هم حرف و حدیثی در این رابطه ندارد و هیچ مشکلی هم پیش نیامده، تا به حال فلسفه وجودی آب نیرو ساخت سدهای بزرگ است. اکنون با توجه به اینکه اکثر استان‌ها سدهای خود را ساخته‌اند، تعداد سدهای در دست اقدام آب نیرو هم کم است و خودش نیاز دارد که کار داشته باشد و هیچ‌وقت با این پروژه موافقت نمی‌کند، کما اینکه آب و برق خوزستان نیز ظرفیت، امکانات، کارکنان و غیره ندارد که بخواهد سد با این عظمت که بلندترین سد ایران است را اجرایی کند.

   واگذاری سد به آب و برق خوزستان تحت هیچ عنوان صحت ندارد

حسن‌نژاد گفت: این امر درواقع امکان‌پذیر نیست، فلسفه وجودی آب نیرو زیر سؤال می‌رود و دیگر نیازی به وجود این شرکت نیست؛ امکان واگذاری سد به آب و برق خوزستان تحت هیچ عنوان صحت ندارد، ما هم گفتیم که این شائبه‌ها را مطرح نکنید، چراکه اگر چندبار مطرح شود، به مطالبه و سپس به حق تبدیل می‌شود.

وی ابراز کرد: کارفرمایی سازمان آب و برق خوزستان پذیرفته نشده، ما شرکت و غول سدسازی به اسم آب نیرو داریم که کل سدهای بزرگ ایران را می‌سازد، قرار نیست که سد را از این شرکت بگیرند و به شرکت دیگری بدهند.

بنا بر این گزارش، سد بختیاری به‌عنوان بلندترین سد دوقوسی ایران و جهان در میان دو کوه از رشته‌کوه‌های زاگرس در استان لرستان قرار است ساخته شود. محل احداث این سد در بکرترین نقطه استان است. در محل ساخت بلندترین سد دنیا رودخانه خروشان سزار و بختیاری در تلاقی گردنه‌های سخت‌گذر و کوهستانی این منطقه به هم پیوند می‌خورند.

   سدی برای تأمین برق کشور

ساختگاه سد و نیروگاه بختیاری در بخش سفلای رودخانه بختیاری در استان لرستان و در بخش جنوب غربی ایران در دامنه‌های جنوب غربی کوه‌های زاگرس چین‌خورده و در ناحیه‌ای به طول شرقی 48 درجه و 46 دقیقه و 50 ثانیه و عرض شمالی 32 درجه و 57 دقیقه و 41 ثانیه و در شمال غرب ایستگاه تنگ پنج (هشتمین ایستگاه حدفاصل اندیمشک- دورود) در مسیر راه‌آهن تهران- اهواز، روی رودخانه بختیاری واقع‌ شده است.

همچنین ساختگاه سد بختیاری به فاصله مستقیم حدود 50 کیلومتری بالادست سد دز و پنج کیلومتر بالادست تقاطع رودخانه‌های سزار- بختیاری قرار گرفته است. رودخانه بختیاری یکی از دو سرشاخه اصلی رودخانه دز است که از ارتفاعات جنوبی اشترانکوه سرچشمه می‌گیرد و در نزدیکی ایستگاه تنگ پنج به رودخانه سزار می‌پیوندد و رود دز را تشکیل می‌دهد.

افزایش یک‌هزار و 500 مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور در زمان‌های اوج مصرف، تولید سه هزار گیگاوات ساعت انرژی برق‌آبی در سال، جلوگیری از ورود رسوبات رودخانه بختیاری به مخزن سد دز و درنتیجه افزایش عمر مفید بهره‌برداری از سد و نیروگاه دز، افزایش حجم آب قابل تنظیم در حوزه رودخانه دز و امکان مدیریت بهینه منابع آب به‌منظور افزایش سطح زیر کشت اراضی پایین‌دست و کنترل سیلاب‌های مخرب فصلی، از اهداف مهم اجرای این پروژه است.