روستای لک‌لک، پیشگام در تفکیک از مبدأ پسماندهای روستایی

پرداخت هزینه از طریق همیاری روستاییان و زکات

یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های توسعه پایدار روستایی مدیریت پسماندها بوده که این مدیریت مستلزم ایجاد زیرساخت‌های لازم ازجمله آماده‌سازی بستر فرهنگی، اجتماعی و فراهم نمودن امکانات مالی و تجهیزات لازم است.

حال آنکه با تصویب قانون مدیریت پسماندها در مجلس شورای اسلامی در سال 1383 و تشکیل شرکت‌های تعاونی دهیاری‌ها و حمایت بخش دولتی انتظار می‌رفت زمینه‌های لازم جهت اجرایی شدن طرح مدیریت پسماندها در روستاها مهیا شود اما متأسفانه این مهم نتوانست راهگشا بوده و وضعیت پسماند روستایی را سامان بخشد به‌طوری‌که طی یک دهه گذشته این معضل به یک تهدید در عرصه‌های روستایی بدل شده و ما نیز به‌عنوان یک رسانه طی سال‌های اخیر بار‌ها و بارها در گفت‌و‌گو با اهالی روستاهای شهرستان‌های مختلف استان همدان، ارائه نمایی از وضعیت جمع‌آوری، دپو پسماندها در سطح این روستا بغرنج بودن شرایط را بارها و بارها گوشزد کردیم اما متأسفانه به نظر می‌رسد هنوز برای مدیریت پسماندهای روستایی علیرغم وعده‌ها در استان همدان کاری انجام نشده و همچنان در هر روستا زمینی اغلب در نزدیکی مزارع و یا آب‌های سطحی و زیرزمینی بدون داشتن زیرساخت به این امر اختصاص می‌یابد اما دراین‌بین در برخی از روستا شاهد آن هستیم که با وجود دهیاران ایده‌پرداز و دغدغه‌مند کاری نوین در این خصوص انجام شده که دراین‌بین دهیار روستای لک‌لک بخش پیرسلمان یکی از این دهیاران است براین اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا دراین باره گفت‌وگویی را با وی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

عابدین نظری با بیان اینکه طی سه سال گذشته در یک اقدام نوین زباله و پسماندهای روستاهای بخش کلیایی و روستای لک‌لک را یک‌جا جمع‌آوری و به مرکز پسماند شهرستان اسدآباد انتقال می‌دهیم گفت: تا پیش‌ازاین اقدام، زباله در نزدیکی اراضی کشاورزی دپو می‌شد که چهره زشتی را به روستا بخشیده بود.

وی با تأکید براینکه تحمیل بار مالی زیاد برای جمع‌آوری و حمل به مراکز بازیافتی و مسیر طولانی ازجمله مهم‌ترین مسائلی است که کار خدمات‌رسانی در روستاها را دشوار کرده است گفت: در خصوص طولانی بودن مسیر همین بس که زباله روستایی همچون گدار پهن را جمع‌آوری کرده و به اسدآباد انتقال می‌دهم.

دهیار روستای لک‌لک بخش پیرسلمان شهرستان اسدآباد با اشاره به اینکه روزانه 100 کیلومتر مسیر را به یک نیسان برای جمع‌آوری زباله از 9 روستا طی می‌کنم خاطرنشان کرد: در بخش پیرسلمان زباله به‌صورت جداگانه جمع‌آوری و به‌صورت یکجا در یک منطقه در نزدیکی یکی از روستا دپو می‌شود اما در بخش کلیایی ما زباله را جمع‌آوری کرده و به خاطر دغدغه در حوزه محیط‌زیست و بهداشت به مرکز شهرستان به‌سختی انتقال می‌دهیم.

نظری با اشاره به اینکه بنده تخلیه و دپوی زباله را در سطح روستا با فاصله اندک چند‌صد متری که بازهم آلودگی و زشتی را برای روستاها به ارمغان بیاورد نپذیرفته و سختی کار رابر دوش کشیدم، اذعان کرد: البته دراین‌بین تأمین مالی این اقدام بسیار دشوار شده زیرا ما به ازای جمع‌آوری زباله از هر خانوار به‌صورت ماهانه پنج هزار تومان دریافت می‌کنیم که از این مبلغ هم باید هزینه راننده و کارگر را پرداخت کنیم.

وی با بیان اینکه علی‌رغم پرداختی ناچیز به کارگر (یک‌میلیون تومان) در ماه بازهم تأمین مالی این مهم با دشواری همراه است تصریح کرد: در نظر بگیرید که به این مخارج هزینه تعمیر و استهلاک ماشین را نیز باید اضافه کنید.

دهیار لک‌لک با اشاره به اینکه طی سال جاری متأسفانه با توجه به وضعیت نامناسب مالی روستاییان بالأخص در هشت روستای بخش کلیایی همکاری لازم را برای پرداخت کمک‌هزینه ماهانه ندارد به‌طوری‌که طی چهار ماه گذشته هیچ‌گونه پرداختی از سوی این روستاها نداشتیم اما بنده همچنان زباله این روستاها را جمع‌آوری می‌کنم تشریح کرد: در نظر بگیرید که هیچ‌گونه کمکی نیز از بخش دولتی برای این مهم به دهیاری‌ها پرداخت نمی‌شود.

نظری با اشاره به اینکه زباله روستای لک‌لک را به‌صورت روزانه و هشت روستای دیگر را در هفته دو بار جمع‌آوری و به مرکز پسماند شهرستان انتقال می‌دهیم اذعان کرد: البته در سطح روستای لک‌لک ما اقدام به اجرای طرح تفکیک از مبدأ از درب منزل کرده‌ایم.

وی با اشاره به اینکه دو سبد مجزا در اختیار هر خانوار گذاشته شده و روزانه زباله‌های تفکیک شده از درب منازل جمع‌آوری می‌شود، ابراز کرد: خوشبختانه رفت‌وروب معابر روستا نیز در دستورکار قرار دارد و این مهم نیز از طریق کارگر روزانه انجام می‌پذیرد.

دهیار روستای لک‌لک بخش پیرسلمان شهرستان اسدآباد با بیان اینکه باکس‌های سبدی داخل محوطه روستا که خود منجر به ‌آلودگی محیطی روستا می‌شد را هم جمع‌آوری کردیم تصریح کرد: با توجه به وجود حیواناتی همچون سگ و گربه در محیط‌های روستایی این‌گونه باکس‌ها با محیط همخوانی ندارد بنابراین باید باکس‌های در پوشیده برای روستاها به کار گرفت.

نظری با تأکید بر اینکه برای پرداخت هزینه کارگر کمکی به ما داده نشده و این مهم را از طریق خیرین و یا از محل زکات پرداختی اهالی می‌پردازیم تشریح کرد: روستاهای گدار پهن، طویلان سفلی و علیا، میوله، جعفرآباد، کینی‌سایه، گنجه، لک‌لک و ماوی ازجمله روستاهای هستند که زباله‌شان جمع‌آوری می‌شود.

وی با اشاره به اینکه متأسفانه مرکز پسماند شهرستان نیز در اوایل اجرای این طرح حتی به‌جای همکاری خواهان هزینه بود تشریح کرد: این مهم را با پای کار آمدن بخشدار و فرماندار و رایزنی با شهرداری حل کردیم.

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد ازآنجایی‌که اغلب روستاها با مشکلات عمده‌ای در خصوص محل دفع پسماندها همچون پراکندگی زباله به محیط اطراف، جاری شدن شیرابه به اطراف، بوی نامطبوع و فاصله کم تا مناطق مسکونی مواجه‌اند که این مهم وضعیت ناگوار بهداشتی و زیست‌محیطی را برای اهالی ایجاد می‌کند؛ بنابراین اینکه یک دهیار با دغدغه‌مندی، ایده‌پردازی و کمترین هزینه همپای روستاییان خود به‌دنبال پاک‌سازی و ساماندهی زباله و پسماندهای روستایی باشد قابل تحسین بوده و اینکه هیچ حمایتی مالی و یا تجهیزاتی برای اجرای موفق این ایده و طرح از سوی مسئولان انجام نمی‌پذیرد بحث‌برانگیز است.

البته دراین‌بین جای خالی متولی اصلی اجرای این طرح منطبق با قانون مدیریت پسماندهای روستاها در سال 83 یعنی شرکت‌های تعاونی دهیاری‌ها و حمایت بخش دولتی به‌وضوح مشاهده می‌شود و باید از آن‌ها این سؤال را پرسید که شما برای مدیریت پسماند و زباله روستاها طی این 17 سال چه کرده‌اید؟