بازار نابه‌سامان و کمبود مرغ در لرستان

مسئولان صنعت، معدن، تجارت، جهاد کشاورزی و استانداری لرستان در این مدت اذعان کرده‌اند مرغ تولیدشده در استان به روش‌های مختلف توسط دلالان و سودجویان خارج می‌شود و اکنون که پس از یک ماه نتوانسته‌اند جلوی دلال‌بازی‌ها را بگیرند و مشکل کمبود مرغ را از ریشه بخشکانند، در اقدامی ناعادلانه سهمیه خُرده‌فروشی‌ها را کم کرده‌اند و از طرفی فروش مرغ توسط آن‌ها را تنها از طریق یک سامانه پیامکی و درج کد ملی خریداران ممکن کرده‌اند.

خرید پیامکی مرغ و صف‌های طولانی در خرم‌آباد به این شکل شده است که خریدار باید کد مغازه‌ای که از آن خرید می‌کند به‌علاوه مقدار مرغ مورد نیاز خود را به کیلوگرم به یک شماره پیامکی ارسال کند تا پس از دریافت پیامک تأیید و نشان دادن آن به صاحب مغازه، خرید خود را تحویل بگیرد.

این‌بار هم مردم هستند که تاوان سودجویی و بی‌کفایتی را پرداخت می‌کنند، چراکه به‌جای برخورد با دلال‌ها و جلوگیری از خروج مرغ از استان، سهمیه مرغ خُرده‌فروشی‌ها برای عرضه به مردم به‌طور بسیار چشمگیری کاهش یافته، به‌نحوی که یکی از خُرده‌فروشان سطح شهر خرم‌آباد می‌گوید، سهمیه روزانه سه تا چهار تُن مرغ او اکنون به 100 کیلوگرم کاهش یافته است، درحالی که باید حقوق کارگر و اجاره مغازه را در کنار هزینه‌های خانواده پرداخت کند؛ اما متأسفانه به‌دلیل کاهش چشمگیر سهمیه و حتی روزهایی که اصلاً سهمیه فروش مرغ ندارد، دچار مشکلات مالی شده است.

گشتی در شهر خرم‌آباد نشان می‌دهد یخچال خُرده‌فروشان مرغ خالی است و آن‌هایی هم که سهمیه اندکی دریافت کرده‌اند، در شرایط قرمز کرونا با صف طولانی مردمی مواجه هستند که باید برای دریافت مرغ، ساعت‌ها منتظر بمانند.

خُرده‌فروش مرغ در یکی از خیابان‌های خرم‌آباد می‌گوید: با وجودی که سامانه پیامکی را هم نصب کرده اما سهمیه وی قطع شده و جواب مشخصی برای دلیل این امر دریافت نکرده است و از طرفی روزانه باید مشتریانی را جواب کند که برخی از آن‌ها چند روز متوالی است برای خرید مرغ مراجعه می‌کنند و دست خالی باز می‌گردند.

مقابل یکی از مرغ‌فروشی‌ها صف نسبتاً طولانی تشکیل شده، به‌نحوی که پیاده‌رو را بسته است و عابران باید برای گذر از این قسمت وارد خیابان شوند، هوا گرم است، شرایط کرونا در خرم‌آباد قرمز شده و مسئولان هرروز نسبت به قدرت بالای سرایت دلتا ویروس هشدار می‌دهند، اما در این صف‌ها مردم باید یکی را انتخاب کنند، نان یا جان.

زن میان‌سالی که تاحدودی عصبانی به نظر می‌رسد، می‌گوید حدود دو ساعت است در صف ایستاده و پیامکی را که مرغ‌فروشی به او گفته، ارسال کرده، اما هنوز جواب یا تأییدیه آن دریافت نشده و همچنان منتظر است تا پس از یک هفته شاید بتواند مرغ را خریداری کند.

مرد دیگری که می‌گوید از روستاهای اطراف آمده است، نسبت به دریافت مرغ با کد ملی اعتراض می‌کند و می‌گوید نمی‌دانسته باید برای خرید دو عدد مرغ، کارت ملی همراه داشته باشد، هرچند سواد کافی برای استفاده از گوشی و ارسال پیامک را هم ندارد و همچنان بلاتکلیف به امید اینکه بتواند مرغ را بدون ارائه کد ملی دریافت کند، در صف ایستاده است.

مرد جوانی هم که دورتر از بقیه ایستاده، می‌گوید: با این شرایط شیوع کرونا و اعلام وضعیت قرمز، اما صف‌های طولانی مرغ نشان می‌دهد موضوع مهم سلامت از یاد مسئولان استان رفته است که این‌چنین مردم را برای دریافت چهار تا پنج کیلو مرغ معطل کرده‌اند.

وی می‌گوید: با وجودی که مسئولان استان اظهار کرده‌اند کمبودی درخصوص مرغ وجود ندارد، اما این صف‌های طولانی و جیره‌بندی مرغ بیانگر نبود این کالای اساسی در استان است.

این سامانه که مسئولان لرستان هفته قبل از فعال شدن آن خبر دارند، همان «کابوک» است که قرار بود عرضه مرغ در لرستان را شفاف کند؛ اما به نظر می‌رسد در شرایطی که رنگ کرونایی خرم‌آباد قرمز است، منجر به ایجاد صف‌های طولانی و چندساعته شده و مردم در این صف‌ها منتظر دریافت پیامک تأیید برای خرید نهایت 6 کیلوگرم مرغ هستند.

کمبود مرغ در لرستان در شرایطی رقم خورده که متوسط تولید و مصرف سالانه آن در این استان به‌ترتیب 80 و 60 هزار تُن است و اکنون گفته می‌شود حتی خودروهای شوتی در برگشت به استان‌های جنوبی، مرغ را از لرستان خارج می‌کنند.

خبرگزاری‌ها هفته گذشته نیز گزارش‌هایی درخصوص کمبود مرغ و دلایل آن در استان منتشر کرده و مسئولان در این گزارش اذعان کردند مرغ تولیدی لرستان توسط دلالان و شوتی‌ها به استان‌های هم‌جوار قاچاق می‌شود و با قیمت‌های بالاتر به فروش می‌رسد، اما قول دادند این مسئله به‌زودی حل شود که به نظر می‌رسد تنها صورت‌مسئله که همان دلال‌بازی و فعالیت سودجویان است، پاک شده و عواقب کمبود مرغ همچنان دامن‌گیر خُرده‌فروشان و شهروندان است.

قرار بود این سامانه تولید مرغ را از مبدأ مرغداری تا خریدار رصد کند، به این نحو که سهمی که عمده‌فروش مرغ برای خُرده‌فروش درنظر می‌گیرد، باید در سامانه هوشمند ثبت شود، سپس خُرده‌فروشی‌های گوشت مرغ نیز ضمن ثبت میزان فروش خود به مصرف‌کننده نهایی، مقدار سهمیه‌ای را که عمده‌فروش برای آن‌ها درنظر گرفته است، در سامانه هوشمند ثبت کنند.

پس از آن، واحدهای خُرده‌فروشی گوشت مرغ باید در نخستین اقدام، با بررسی سامانه خود، از برابر بودن میزان سهمیه‌ای که توسط عمده‌فروش برای آن‌ها ثبت شده با میزان مرغی که دریافت کرده‌اند، اطمینان حاصل و سپس نسبت به فروش برای عموم اقدام کنند، علاوه‌بر کنترل و رصد اطلاعات ثبت‌شده در سامانه، اطلاعات مصرف‌کننده نهایی که از خُرده‌فروشی‌ها خریداری می‌کند، درحال حاضر در حد یک شماره تلفن ثبت می‌شود تا به‌صورت تصادفی با آن‌ها تماس گرفته و بررسی شود میزان خریدشان با رقمی که در سامانه ثبت شده برابر است یا نه، در غیر این صورت تخلف خُرده‌فروش محرز خواهد شد.

اما اکنون نه‌تنها این روش اجرایی نشده، بلکه مردم به‌عنوان متهمانی دیده می‌شوند که انگار مقصر کمبود بازار مرغ هستند و تا کد ملی و هویتی ارائه نکنند، نمی‌توانند هر هفته 6 کیلوگرم مرغ خریداری کنند.

بهزاد منصوری، رئیس سازمان صمت لرستان تغییرات، نوسانان قیمت و تنش تحمیلی از سایر استان‌ها را عامل مهمی در کمبود مرغ بازار لرستان دانسته و گفته است: عده‌ای به این مسئله درآمدزا نگاه و حقوق مردم را تضییع و با ماشین شخصی نسبت به فروش مرغ در سایر استان‌ها اقدام می‌کنند که متأسفانه قانون بازدارنده‌ای برای این امر نه از جانب صمت و نه حتی در نیروی انتظامی وجود ندارد.

همچنین به گفته معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار لرستان سامانه جامع ثبت توزیع مرغ در استان راه‌اندازی شد، اما واقعیت این است که استان‌های گرمسیری در این موعد جوجه‌ریزی کمتری دارند و بخشی از مرغ کشتارشده در لرستان به سایر استان‌ها قاچاق می‌شود، محدودیت‌هایی ایجاد شده است و کنترل‌هایی هم صورت می‌گیرد و با وجود نظارت‌های مستمر اما افراد سودجو، مرغ را به روش‌های مختلف از استان خارج می‌کنند.

اسد عبداللهی البته درخصوص راهکار رفع کمبود مرغ در بازار لرستان گفت: علاوه‌بر ضرورت تشدید نظارت‌ها، استان‌های بزرگ باید مشکل تولید و تأمین مرغ خود را حل کنند، چراکه مرغ خارج‌شده از لرستان با قیمت بالا در این استان‌ها فروخته می‌شود و همین هم موجب اقدام سودجویانه برخی افراد شده است.

این اظهارات درحالی است که مسئولان لرستان اکنون نمی‌توانند این کالا را به دست شهروندان خود برسانند و مرغ تولیدی به سایر استان‌ها پَر می‌کشد و مردم مجبور هستند در گرمای طاقت‌فرسای هوا و خطرات شیوع کرونا در وضعیت قرمز، انتظار در صف‌های طولانی را تجربه کنند.

خبرگزاری‌ها هفته گذشته گزارش مفصلی از وضعیت مرغ و دلایل کمبود آن منتشر کرده که مسئولان قول داده بودند این مشکل به‌زودی برطرف شود، اما انگار به‌جای کوتاه کردن دست دلالان و سودجویان، تنها راه چاره را در کاهش یا قطع سهمیه خُرده‌فروشان، ایجاد صف‌های طولانی برای مردم و عرضه مرغ با کد ملی یافته‌اند.