سدهایی که به داد کشاورزی و شرب نرسید

پیوند مسائل آب لرستان و خوزستان یک عمر تشنه لبِ چشمه!

کاهش بارش‌ها در لرستان منجر به بروز خشک‌سالی بی‌سابقه در این استان شده است تا بهار و تابستان خشکی در انتظار کشاورزان لرستانی باشد و خسارات میلیاردی روی دست کشاورزان بماند.

پاییز و زمستان 99 درحالی سپری شد که شاهد بارش قابل توجهی در استان نبودیم و شکل بارش‌ها نیز از برف به باران تغییر کرد؛ در بهار 1400 نیز چشم اراضی کشاورزی و باغی لرستان در راه نزولات آسمانی خشک شد تا همه این شرایط بروز پدیده خشک‌سالی را رقم بزند.

از سوی دیگر عدم تکمیل پروژه‌های سدسازی و آبخیزداری در این استان موجب شده تا حوزه کشاورزی و حتی تأمین آب شرب روستاها و شهرهای لرستان با مشکل جدی مواجه شود.

   مشکلات حوزه آب به خطبه‌های نماز جمعه کشیده شد

مسائل حوزه آب و کشاورزی لرستان روز گذشته به خطبه‌های نماز جمعه هم کشیده شد تا نماینده ولی فقیه در استان لرستان بگوید: استان 12 میلیارد متر مکعب آب دارد، دارای رودخانه‌های فصلی و دائمی است، اگر مدیریت صحیحی در آن اعمال شود، ما شاهد این‌گونه وضعیت‌ها در لرستان و خوزستان نمی‌شویم.

حجت‌الاسلام شاهرخی ادامه داد: لرستان در فصل پُربارش دچار سیل و تخریب ناشی از سیل و در تابستان دچار کمبود آب می‌شود، اگر سدهای در دست احداث این استان ازجمله سد «معشوره» با ظرفیت بیش از یک میلیارد متر مکعب آب تکمیل شوند، قطعاً برای آینده لرستان و خوزستان مفید و ارزشمند خواهد بود.

وی با تأکید بر اینکه لرستان دارای دشت‌های وسیعی است که می‌توان از آب پشت این سدها در جهت آب‌رسانی و تکمیل شبکه آبیاری این دشت‌های وسیع استفاده کرد، گفت: نکته مهم این است که در شرایط موجود که تصمیماتی برای بهبود وضعیت خوزستان در رابطه با جبران کم‌آبی و بقیه کمبودها گرفته می‌شود، راه حل آن تکمیل سدهای نیمه‌تمام ازجمله سد «معشوره» در لرستان است.

وی ادامه داد: هر تصمیمی که درباره جبران کم‌آبی خوزستان گرفته می‌شود با اشراف به این موضوع باشد که باید به تخصیص آب لرستان افزوده شود. از 800 هزار هکتار اراضی کشاورزی در لرستان کمتر از 200 هزار هکتار آن آبی است و این درحالی بوده که متوسط کشوری 42 درصد است؛ 170 هزار هکتار از زمین‌های دیمی لرستان باید آبی شود تا به سطح متوسط کشور برسد.

نماینده ولی‌ فقیه در لرستان با تأکید بر اینکه هر استانی از منابع آبی و مادی که دارد هم باید خودش بهره‌مند شود و هم استان‌های دیگر، گفت: اما در لرستان از میزان آبی که در این استان هست، وزارت نیرو به اندازه کافی به لرستان تخصیص آب نداده است و آب استان کمتر از متوسط کشوری بوده که این باید جبران شود.

حجت‌الاسلام شاهرخی افزود: میزان آب‌هایی که در پشت سدهای این استان قرار می‌گیرد بیش از میلیارد متر مکعب باید باشد.

همچنین برخی نمایندگان استان ازجمله مهرداد ویسکرمی در توئیت‌ها و نامه‌هایی به مسائل حوزه آب لرستان اشاره کرده و خواستار توجه مسئولان به موازات چاره‌اندیشی برای خوزستان شدند.

نماینده مردم خرم‌آباد و چگنی در مجلس شورای اسلامی همچنین بیان کرد: حرف ما این است که چرا در سال‌های گذشته علمی عمل نشده و ظالمانه با لرستان برخورد شده است.

مهرداد ویسکرمی با اشاره به آخرین وضعیت سد «معشوره»، گفت: ساخت سد یک بحث است که اعتبار آن کم است و باید فکر اساسی در مورد آن شود و بحث دیگر هم حجم سد و همچنین تخصیص آب آن است.

وی افزود: در بحث تخصیص آب سد باید مشخص شود که این آب به چه کسی می‌رسد، یک زمانی هست که آب جمع می‌شود، باید رد شود و برود پایین، در هر سه مورد یادشده ما بحث داریم.

نماینده مردم خرم‌آباد و چگنی در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در مورد سد «معشوره» من قانع نشده‌ام، ما معتقدیم که باید مخزن سد بزرگ‌تر شود، تخصیص آب برای شهرستان‌های رومشکان، کوهدشت، چگنی، پلدختر و حتی نورآباد باید دیده شود.

   خسارت 5 هزار میلیاردی خشک‌سالی به بخش کشاورزی

رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز در این رابطه خشک‌سالی استان طی 100 سال اخیر را بی‌سابقه دانست و اظهار کرد: خسارت بالایی به بخش کشاورزی وارد شده، به‌گونه‌ای که براساس برآوردها شاهد کاهش 700 هزار تُنی تولیدات محصولات کشاورزی به میزان پنج هزار و 500 میلیارد تومان هستیم.

اسفندیار حسنی‌مقدم عنوان کرد: خشک‌سالی به زیربخش زراعت دو هزار و 200 میلیارد تومان، زیربخش باغبانی 570 میلیارد تومان، زیربخش دام و طیور حدود یک‌هزار و 800 میلیارد تومان، زیربخش آبزیان 240 میلیارد تومان و به زیربخش منابع طبیعی 550 میلیارد تومان خسارت وارد کرد.

   اگر سدها ساخته می‌شد، این حجم خسارت را نداشتیم

رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان با اشاره به وارد آمدن خسارت سه برابری خشک‌سالی نسبت به سیل 98 به کشاورزی استان، افزود: در لرستان آب تنظیم‌شده نداریم و این مهم‌ترین مطالبه سازمان جهاد کشاورزی از وزارت نیرو است.

حسنی‌مقدم ادامه داد: اگر سدهای تنظیم‌شده در استان داشتیم، بدون شک سیل و خشک‌سالی این حجم از خسارت را به زیربخش‌های کشاورزی وارد نمی‌کردند.

وی آبیاری تحت فشار را راهبردی برای بهینه‌سازی مصرف آب عنوان کرد و گفت: 190 هزار هکتار زمین آبی داریم که 60 هزار هکتار آن تاکنون به سامانه‌های آبیاری نوین مجهز شده‌اند.

   تکمیل سدهای لرستان مشکلات خوزستان را هم حل می‌کند

رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان با تأکید بر توسعه کشت‌های گلخانه‌ای، تحقق این مهم را مستلزم همکاری مردم دانست و افزود: همچنین توسعه باغات دیم در استان سال 96 برای مصرف کمتر آب شروع شد و اکنون حدود هفت هزار هکتار باغ دیم در لرستان داریم.

حسنی‌مقدم با اشاره به برداشت غیر مجاز یک‌هزار و 500 موتور تلمبه در کنار رودخانه کشکان، گفت: در این خصوص وزارت نیرو باید قانونی را وضع کند تا میزان برداشت مجاز و غیر مجاز مشخص شود.

وی بیان کرد: با ایجاد سد و یا تکمیل سدهای نیمه‌تمام لرستان بخشی از مشکلات خوزستان نیز مرتفع خواهد شد.

   کشت 10 هزار هکتار برنج

رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان عنوان کرد: در زمینه ممنوعیت کشت برنج نیز قانونی وجود ندارد، درحال حاضر سطح زیر کشت این محصول از 12 هزار هکتار سال گذشته به 10 هزار هکتار کاهش پیدا کرده است.

حسنی‌مقدم با اشاره به درآمد بالای برنج‌کاری در مقایسه با محصولات زراعی همچون گندم، افزود: کشت برنج معیشت روستایی را تغییر داده است.

وی با اشاره به ضعیف شدن دام‌های استان به‌دلیل تضعیف مراتع، گفت: در این شرایط کاهش وزن و ابتلا به برخی بیماری‌ها، امری طبیعی است؛ ازاین‌رو در زمینه واکسیناسیون هماهنگی‌هایی با دامپزشکی شده که در این موارد ما را کمک کنند، بنابراین نگرانی برای کاهش تولید گوشت قرمز در استان وجود ندارد.

   محصولات کشاورزی باید بیمه شوند

معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز در این جلسه با اشاره به پرداخت‌های خوب بیمه برای جبران خسارت‌های کشاورزی استان، اظهار کرد: درحال حاضر 124 هزار هکتار از اراضی استان زیر پوشش بیمه محصولات کشاورزی قرار دارد.

غلامعلی فتحی عنوان کرد: این میزان پوشش بیمه‌ای در شهرهایی همچون کوهدشت، رومشکان و پلدختر که میزان خشک‌سالی بالاتری دارند، بیشتر است.

معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی جهاد کشاورزی لرستان از پرداخت 70 میلیارد تومان غرامت به کشاورزان استان خبر داد و گفت: این میزان غرامت برای بخش زراعت بوده و فرآیند پرداخت آن در شهرهای مختلف استان آغاز شده است.

فتحی بر لزوم بیمه محصولات کشاورزی تأکید کرد و افزود: با توجه به خشک‌سالی و کم‌آبی استان، انتظار می‌رود بهره‌برداران بیشتری نسبت به بیمه کردن محصولات اقدام کنند.

وی با بیان اینکه در زمینه تأمین علوفه دامداران با مشکل جدی مواجه هستیم، ابراز کرد: ازاین‌رو سرمایه در گردشی باید در اختیار دامداران و کشاورزان قرار گیرد.