بررسی حدیث پیامبر (ص) مبنی بر«حسین منی و أنا من حسین»

حجت‌الاسلام محمود اسماعیلی نسب، محقق تاریخ اسلام و شیعه در یادداشتی به بررسی تفسیر حدیث مشهوری از پیغمبر اکرم (ص) درباره امام حسین (ع) پرداخت و نوشت: خواندن زیارت عاشورا در بسیاری از روزهای سال توصیه شده است. در روز عید غدیر و یا در شب‌های قدر به دلیل شهادت امیرالمؤمنین امام علی علیه‌السلام، زیارت آن حضرت خوانده شود. اما می‌بینیم در سال چه در دوره‌های هفتگی، ماهانه و یا سالانه مثل شب و روز جمعه یا اعیاد غدیر، فطر، قربان و روز عرفه توصیه شده که زیارت عاشورا خوانده شود.

همچنین در روایات آمده است که خداوند در روز عرفه به زوار امام حسین علیه‌السلام و افرادی که در عرفه حضور دارند، نظر می‌کند. از مجموع این روایات چنین به دست می‌آید که ماجرای امام حسین علیه السلام یک قضیه فردی نبوده، بلکه قضیه عمومی دین بوده است. به بیان دیگر بحث شخص مطرح نیست. اگرچه شخص امام حسین علیه‌السلام به همه چیز جوهر داده و در نقطه مرکزی تشعشع دینی قرار گرفته است. وقتی به این محور نزدیک می‌شویم، عملاً وارد حوزه‌ای شده‌ایم که به آن حوزه دین گفته می‌شود.

روایتی از پیغمبر اسلام صلی‌الله علیه و آله وجود دارد که: «حسین منی و أنا من حسین؛ حسین از من است و من هم از حسینم» چنین روایتی درباره حضرت امیرالمؤمنین و امام حسن مجتبی علیه‌السلام هم وجود دارد اما موضوع بحث فعلی ما امام حسین علیه‌السلام است.

سؤالی که طرح می‌شود این است که «أنا من حسین» یعنی چه؟ مثالی برای روشن شدن مفهوم روایت «آنا من حسین و حسین منی» می‌زنم. اگر یک شمع را در برابر یک آینه قرار دهید، یک تصویر به دست می‌آید. اما اگر یک شمع و دو آینه را در برابر هم قرار دهیم، از شمع بی‌‌‌نهایت تصویر ایجاد می‌شود. البته شمع واحد اگر نباشد که هیچ؛ یعنی اگر خدای تعالی نباشد آینه بیهوده است و هیچ تصویری به دست نمی‌دهد.

اما خدا، آینه‌ای به نام پیغمبر اسلام صلی‌الله علیه و آله و آینه دیگری به نام سیدالشهدا علیه السلام دارد. حال تصویر را در هر کدام که نگاه کنیم، نمی‌توانیم بگوییم تصویر از کدام آینه است؛ چون بی‌‌‌نهایت تصویر است و لذا بی‌‌‌نهایت جاودانگی دین.

بنابراین حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام درواقع یک آینه صاف، زلال، پاک و گویا در برابر پیغمبر اکرم صلی‌الله علیه و آله است که نورهایی را که از آن حضرت می‌گیرد، منعکس می‌کند. آن نورهایی که از پیغمبر اسلام صلی‌الله علیه و آله گرفته «حسین منی» است اما چون یک آینه است در برابر آن حضرت دوباره تصویر جدیدی ایجاد می‌شود. به همین دلیل است که بیشتر از 1400 سال است که ما به‌طور زنده و نه تاریخی، با پیغمبر اسلام صلی‌الله علیه و آله و امام حسین علیه‌السلام ارتباط برقرار می‌کنیم.