چرا معاویه در زیارت عاشورا لعن شده است؟

زیارت عاشورا با مجموع درس‌های عقیدتی، سیاسی، فکری و انزجار از دشمنان اهل بیت عصمت و طهارت‌، در حکم محک و معیاری است که سَره را از ناسره جدا می‌کند. زیارت عاشورا مجموعه‌ای از درس‌هایی است که هر کدام از آن ارزش‌هایی را ارائه می‌دهد و سر فصل‌های غیر قابل تردیدی را فرا راه انسان می‌گشاید و می‌تواند آدمی را در پیمودن راه راست و رسیدن به حقیقت راسخ و استوار نماید. زیارت عاشورا خود منشوری است که از هر جهت نوری از آن جلوه‌گر است چراکه این صحیفه بهانه‌ای است برای بیان مختصر امّا کامل از اسلام شناسی، معرفت‌شناسی، امام‌شناسی، جامعه‌شناسی و انسان‌شناسی. در این ایام می‌طلبد اندیشمندان به مدد اعتقادات راستین و فضیلت مدار مؤمنان بیایند و با تبیین صحیح اعتقادات اسلامی مردم را با عشق و معرفت بیشتر نسبت به ساحت مقدس پیامبر اعظم (ص) و اهل بیت (ع) آشنا کنند.

این زیارتنامه توسط امام باقر (ع) به شیعیان تعلیم داده شده و صرفاً یک زیارتنامه جهت عرض ادب ظاهری به محضر امام حسین (ع) و یاران ایشان نیست و معانی عمیقی در آن نهفته است.

بر همین اساس حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدباقر علم‌الهدی استاد حوزه علمیه تهران از رهگذر شرح و تفسیر زیارت عاشورا، زوایای پنهانی که در این زیارت نامه قدسی نهفته است را در ایام ماه محرم مطرح و مطالب آن تقدیم مخاطبان می‌شود. قسمت‌های پیشین این تفسیر را می‌توانید در اینجا بخوانید. آنچه در ادامه می‌خوانید قسمت دوازدهم تفسیر زیارت عاشورا است: «اَللّهُمَّ الْعَنْ اَباسُفْیانَ وَ مُعاوِیَةَ وَ یَزیدَ بْنَ مُعاوِیَةَ عَلَیْهِمْ مِنْکَ اللَّعْنَةُ اَبَدَ الاْبِدینَ ».

اولین کسی که در زیارت عاشورا مورد لعن قرار گرفته ابوسفیان است. اما دومین کسی که در زیارت عاشورا مورد لعن قرار گرفته معاویه پسر ابوسفیان و پدر یزید است، معاویه مادری به نام هند دارد همان زن بدکاره‌ای که در جنگ احد بعد از شهادت جناب حمزه با خنجری که داشت سینه عموی پیامبر (ص) را شکافت و جگر حمزه سیدالشهدا را از سینه بیرون آورد و به دندان کشید و به هند جگرخوار معروف شد.

ابن ابی الحدید سنی در کتاب شرح نهج البلاغه نقل می‌کند پنج مردی که با مادر معاویه رابطه داشتند مدعی پدری معاویه بودند، مسافر بن ابی عمر، عمارة بن الولید، عباس ابن عبدالمطلب، صباح و ابوسفیان افرادی بودند که با هند رابطه داشتند و هر کدام مدعی معاویه بودند، اینکه معاویه به ابوسفیان نسبت داده شده دلایل خاصی دارد از جمله معروفیت بیشتر ابوسفیان نسبت به چهار نفر دیگر و اینکه هند می‌خواست معاویه پدری مثل ابوسفیان داشته باشد به همین دلیل او را به ابوسفیان نسبت داد.

معاویه پدری چون ابوسفیان داشت چهره‌ای که در کینه‌توزی و شرک سرآمد بود و مادری چون هند که مشهور به جگرخواری و بدکارگی بود، محصول این زندگی کسی جز معاویه نمی‌توانست باشد.

معاویه اولین کسی بود که دستور داد در قنوت‌های نماز به امیرالمومنین (ع) جسارت کنند، حتی در جریان جنگ صفین دستور داد امام حسن (ع) و امام حسین (ع) را لعن کنند، بعد از شهادت حضرت علی (ع) تا 80 سال حتی بعد از مرگ معاویه به دستور معاویه درمنطقه شامات حضرت امیر (ع) را دشنام می‌دادند و لعن می‌کردند، معاویه کاری کرده بود که بسیاری از مردم امیرالمومنین (ع) را مشرک و ملحد به دین خدا می‌شناختند.

معاویه آنقدر تبلیغات علیه امیرالمومنین (ع) کرده بود که وقتی حضرت امیر (ع) در مسجد کوفه به شهادت رسیدند مردم شامات می‌گفتند مگر علی نماز می‌خواند، علی را با مسجد و محراب چه کار است. یکی دیگر از بدعت‌هایی که به دست معاویه آغاز شد موروثی کردن خلافت در بنی امیه بود، معاویه گفت اکنون که من خلیفه پیامبر شدم بعد از من خلافت به فرزندم یزید به ارث می‌رسد.