سه دلیل افزایش قیمت تخم‌مرغ

مقابله با انحصار، رانت و فساد اولویت نخست دولت باشد

گزارش‌ها حاکی است قیمت تخم‌مرغ در ادامه افزایش‌های گذشته، امروز هر شانه 30 تایی در منطقه 19 تهران 52 هزار تومان و هر عدد هزار و 800 تومان به فروش می‌رود. این قیمت نسبت به یک ماه گذشته نزدیک به 50 درصد رشد را نشان می‌دهد.

بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که قیمت‌ها در مناطق و مغازه‌های مختلف متفاوت و از شانه‌ای 48 هزار تومان تا 58 هزار تومان متغیر است، مغازه‌داران درشتی و کوچکی تخم‌مرغ‌ها را در قیمت‌ها مؤثر می‌دانند اما همواره بر اساس یک قانون نانوشته تفاوت زیادی بین قیمت بالا و پایین شهر بوده و مغازه‌داران گاهی بر اساس جیب مشتری قیمت می‌گویند.

یک فروشنده در منطقه 19 تهران درباره دلیل افزایش قیمت تخم‌مرغ گفت: گران می‌خریم و مجبور هستیم گران بفروشیم، قیمت‌ها نسبت به گذشته فرق کرده و اکنون در هر شانه 10 هزار تومان گران‌تر خریده‌ام.

بر اساس تصمیم کارگروه تنظیم بازار قیمت مصوب هر شانه تخم‌مرغ 30عددی ساده و بدون بسته‌بندی برای مصرف‌کننده بر اساس وزن آن 30 تا 32 هزار تومان تعیین‌شده است اما قیمتی که فروشندگان می‌فروشند نزدیک به دو برابر است و این نشان می‌دهد که تصمیمات ستاد تنظیم بازار تنها در محدوده دور میز اعتبار دارد و بازار حرف آن‌ها را نمی‌خواند و راه خود را می‌رود.

  مردم چه می‌گویند؟

یک خریدار تخم‌مرغ گفت: « تخم‌مرغ به غذای فقرا معروف است و دولت باید حداقل اجازه دهد این محصول در سبد خانوارها بماند و با قیمت کمتری عرضه شود.»

وی درعین‌حال تأکید کرد: اگرچه حتی این قیمت گران تخم‌مرغ در مقایسه با چیپس و پفک مغازه‌ها بسیار ارزان‌تر است اما از دولت انتظار داریم به همه قیمت‌ها نظارت کند و حداقل قیمت مواد غذایی ضروری مانند تخم‌مرغ، لبنیات و گوشت را کنترل کند.

  قول‌های فراوان اما عمل هیچ

این در حالی است که بارها مسئولان قول کاهش قیمت را داده‌اند و اما اتفاقی در بازار نیفتاده هیچ بلکه افزایش هم یافته است.چند ماه پیش بود رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار از کاهش قیمت تا دو هفته دیگر خبر داد اما نه‌تنها کاهش نیافته بلکه افزایش هم داشته است.

رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار چند ماه پیش از ثبات بازار تا دو هفته دیگر با واردات 10 هزار تن تخم‌مرغ خبر داد.

حمید کاشانی گفت: با مجوز وزارت جهاد کشاورزی، ظرف چند روز آینده 10 هزار تن تخم‌مرغ وارد کشور می‌شود و با تمهیدات صورت گرفته ظرف دو هفته آینده بازار تخم‌مرغ به ثبات می‌رسد.

وی بار دیگر کمبود نهاده‌ها را عامل اصلی گرانی عنوان کرد و افزود: در ماه‌های گذشته مشکلاتی همچون نرسیدن به‌موقع نهاده‌ها و همچنین تغییر نیافتن قیمت مصوب تخم‌مرغ، علیرغم افزایش قیمت نهاده‌های تولید موجب بی‌ثباتی در بازار تخم‌مرغ شد.

  تولیدکنندگان تخم‌مرغ به بازار نمی‌دهند/ جریمه هم کارساز نشد

علاوه بر گرانی و کمبود نهاده عامل دیگری هم در بالا رفتن قیمت تخم‌مرغ در بازار دخیل است و آن عدم عرضه به بازار برای ایجاد عطش و بالا بردن قیمت است. اگرچه در استان‌های کشور بارها این قبیل تولیدکنندگان جریمه شده‌اند اما آن‌ها هم توجیه‌های خودشان را دارند و در نهایت این جریمه‌ها هم نتوانست بر قیمت تأثیرگذار باشد.

آن‌ها قیمت مصوب ستاد تنظیم بازار را بسیار کم می‌دانند و آن‌طوری که اتحادیه‌های آن‌ها می‌گوید انتظارشان این است که حداقل دولت قیمت هر شانه 45 هزار تومان را تصویب کند بنابراین آن‌ها با ترفند عدم عرضه به بازار به‌دنبال افزایش قیمت هستند.

معاون نظارت، بازرسی و حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان از تشکیل 15 پرونده تخلف امتناع از عرضه تخم‌مرغ در این استان و جریمه 24 میلیارد ریالی متخلفان خبر داد.

مهدی یحیایی اظهار کرد: طی بازرسی‌های به‌عمل‌آمده از مرغداری‌های تولیدکننده تخم‌مرغ و همچنین واحدهای عرضه‌کننده در سطح عمده و خرده‌فروشی در استان سمنان، 15 مورد پرونده تخلف امتناع از عرضه کالا در این واحدها تشکیل شده است.

وی بیان کرد: این تعداد پرونده تخلف به ارزش ریالی بالغ‌بر 24 میلیارد ریال تشکیل و برای بررسی و صدور رأی به تعزیرات حکومتی معرفی شده است.

  درخواست نمایندگان از وزارت جهاد کشاورزی برای کنترل قیمت‌ها

در این میان نمایندگان مجلس هم‌بارها خواستار رسیدگی به مشکل کالاهای اساسی شده‌اند و انتظار دارند که دولت جدید سریعاً به این مشکلات رسیدگی کند.

نماینده سپیدان در مجلس خواستار رفع معضلات بازار گوشت، مرغ، تخم‌مرغ و گندم از سوی وزیر جهاد کشاورزی شد.

  گرانی تخم‌مرغ به دلیل سیاست‌های غلط گذشته

این میان رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار زوایای دیگری از این دلیل گرانی را فاش می‌کند و می‌گوید سیاست غلط دولت پیشین عامل گرانی امروز برخی محصولات ازجمله تخم‌مرغ است.

ناصر نبی‌پور گفت: افزایش قیمت تخم‌مرغ در بازار به دلیل سیاست‌های غلط دولت گذشته است، قیمت تخم‌مرغ از اواخر مرداد سال گذشته تا خرداد امسال چهار هزار تومان زیر قیمت مصوب دولت به فروش می‌رفت و مرغداران برای جلوگیری از ضرر و زیان مرغ را به کشتارگاه فرستادند تولید جوجه و جوجه ریزی کمتر شد و متعاقب آن تولید تخم‌مرغ کاهش یافت.

تولید جوجه تخم‌گذار از پنج میلیون قطعه در ماه به سه میلیون قطعه کاهش یافت و قیمت جوجه در بازار به 17 هزار تومان رسید که برای مرغدار مقرون‌به‌صرفه نبود که با این قیمت جوجه ریزی کند. این در حالی است که پیش‌ازاین قیمت هر قطعه جوجه دو هزار و 500 تومان بود.

نبی‌پور گفت: زمانی که مرغدار هر کیلو تخم‌مرغ را چندین ماه زیر قیمت مصوب می‌فروخت به وزیر جهاد کشاورزی وقت پیشنهاد دادم مازاد تولید را در انبارها برای تعدیل قیمت نگه‌داری کنیم اما توجهی نکردند و اکنون با کاهش تولید مواجه هستیم.

  سه دلیل افزایش قیمت تخم‌مرغ/ مشکل خوراک پاشنه آشیل گرانی

در جمع‌بندی دلایل افزایش قیمت، سه عامل اصلی کمبود و گرانی خوراک، کاهش تولید و سوء مدیریت که اثرات آن از دولت گذشته باقی‌مانده بیشتر خودش را نشان می‌دهد، بنابراین دولت سیزدهم برای مهار این قیمت‌ها باید به این سه نکته اهتمام داشته باشد که پاشنه آشیل آن‌ها تأمین خوراک دام و طیور با قیمت مناسب و توزیع به‌موقع بین تولیدکنندگان است.

از آنجایی کشور در تأمین این نهاده بیش از 70 درصد وابسته است و سالانه بیش از 13 میلیون تن واردات داریم، علاوه بر آن در این مسیر واردات انحصار، رانت و فساد‌های مختلفی وجود دارد از میان برداشتن این مشکلات کار راحتی نیست و دولت باید کار جدی خود را از این بخش آخر شروع کند.

وجود رانت، فساد و انحصار در بازار واردات 4.5 میلیارد دلاری خوراک دام سبب شده که این نهاده که 70 درصد هزینه تولید را شامل می‌شود به‌سختی و یا به قیمت‌های چند برابر دست تولیدکننده برسد که شرایط تولید را سخت و هزینه تمام‌شده آن‌ها را بالا می‌برد و به همین دلیل قیمت در بازار بالا می‌کشد.