هشدار به والدین؛ آثار قرنطینه بر کودکان و نوجوانان را شناسایی کنید

شیوع ویروس مجهول کرونا نزدیک به دو سال است که جوامع دنیا را درگیر خود کرده و مردم زیادی به خاطر ترس از بیماری خانه‌نشین شده‌اند یکی از گروه‌های قرنطینه شده در منزل، دانش‌آموزان هستند که متأسفانه در خانه مانی زیادشان گاهی اوقات باعث افسردگی، اضطراب، احساس ناامنی و کاهش سرزندگی آن‌ها شده است.

آثار قرنطینه بر کودکان و نوجوانان هم جسمی و هم روانی است خیلی از خانواده‌ها ترفند‌هایی را برای شاداب‌سازی بچه‌ها به کار برده‌اند، اما عموم خانواده‌ها برنامه‌ای برای سرگرمی بچه‌ها ندارند، به‌ویژه دوره‌ای که کلاس‌های آنلاین و مجازی در تابستان برگزار نمی‌شود عملا برنامه‌ای بچه‌ها ندارند. کودکان در ایام تابستان عموما به باشگاه‌های مختلف می‌رفتند، استخر و ورزش و زمین فوتبال و حتی یک خیابان گردی و کوچه رفتن ساده برایشان این روز‌ها آرزو شده است.

برخی کودکان در این ایام به دلیل فعالیت جسمی کم، گذراندن وقت زیاد جلوی تلویزیون، الگوی خواب به هم ریخته، رژیم غذایی نامطلوب، دچار افزایش وزن و کاهش سلامت قلبی، عروقی و تنفسی می‌شوند.

ترس از ابتلا به ویروس کرونا، خستگی و ناامیدی، اطلاعات ناکافی درباره بیماری، فقدان ارتباط با هم کلاسی ها، دوستان، معلمان و نداشتن فضای شخصی کافی در خانه، گاهی حتی کاهش توان مالی خانواده اثرات روان شناختی مثل اضطراب، افسردگی، پنیک (حمله عصبی) را برای بچه‌ها به همراه می‌آورد.

 چه کار می‌توانیم انجام دهیم؟

بخشی از این وظیفه بر عهده دولت و بخشی خانواده است. دولت می‌تواند کلاس‌هایی به صورت آنلاین از طریق اینترنت و شبکه‌های اجتماعی برای کاهش استرس ناشی از درس و مشق عقب افتاده انجام دهد هرچند که شاید علاوه بگویند سال تحصیلی کامل به صورت مجازی برگزار شده است، اما بهرحال دوره‌های آموزشی برای یادگیری بهتر و پخش ویدئو‌های انگیزشی در ایام تابستان می‌توانست خیلی تأثیرگذار باشد.

فیلم‌های ورزشی و محتوای آموزشی در زمینه تغذیه و الگوی خواب منظم می‌تواند از رسانه ملی به طور منظم پخش شود و باعث تشویق کودکان به انجام فعالیت‌های بدنی بیشتر، رژیم غذایی متعادل‌تر و الگوی بهتر خواب شود. خیلی از بچه‌ها واقعا در این ایام خواب و بیداری خود را گم کرده اند و والدین هم دیگر حوصله بحث و برنامه ریزی را برای آن‌ها ندارند.

حتی انجمن‌های اولیا و مربیان که همیشه در مدارس فعال هستند و مادران نیز در آن‌ها هنوز مجازی مشارکت می‌کنند می‌توانند نیاز‌های بچه‌ها در زمان قرنطینه را به گوش مسئولان برسانند و این پلی شود برای ارتباط دانش‌آموزان و مدارس.

بخشی از این وظیفه بر عهده روان‌شناسان است تا خدمات آنلاین مشاوره برای کودکان برگزار کنند حتی اگر بی هزینه یا کم‌هزینه برای رفع تعارضات خانوادگی، تنش‌ها و ترس‌های ناشی از بیماری باشد، این کار می‌تواند با همکاری سازمان نظام روانشناسی صورت بگیرد تا خانواده‌ها دغدغه هزینه مشاوره را نیز نداشته باشند. با توجه به اینکه در دوران قرنطینه خانواده‌ها و خود کودکانشان نیز از شرایط بلاتکلیف موجود و ترس از بیماری ناراضی هستند، تنش بین آن‌ها هم ممکن است، بیشتر شود، حتی خیلی خانواده‌های بدسرپرست یا تک‌والد نیز دچار مشکلات زیادی شوند که همه این‌ها نیاز به بررسی دولت دارد.

 نقش مدارس و خانواده

نقش کلیدی مدارس با تهیه بسته‌های آموزشی مشاوره برای تشویق کودکان به فعالیت جسمی، رژیم خواب و غذا و کاهش اضطراب، وسواس و استرس قابل توجه است. نخستین وظیفه والدین این است که بر رفتار و عملکرد کودک توجه کنند اگر مشکل جسمی یا روحی در او می‌بینند سریعا اقدام کنند و به نیاز‌های او توجه کنند.

قدم دوم به کودک کمک کنند تا مهارت‌های خود انضباطی‌اش را گسترش دهد. از این طریق مستقیم درباره احساسات کودکان با آن‌ها صحبت کنند، اگر آن‌ها را دچار تنش یا ناراحتی می‌بینید، سعی نکنید نادیده بگیرید بلکه توجه کنید تا برای کاهش اضطراب و حالت‌های پنیک به روان شناس یا پزشک مراجعه کنید.

قرنطینه فرصت خوبی برای والدین است تا ارتباط خوبی با فرزندانشان برقرار کنند، فعالیت‌های خانگی مثل بازی کردن و مشارکت در انجام کار‌های منزل، پخت و پز، تمیزکاری یا هر چیز دیگر را با هیجان قاتی کرده و مشغول شوند. ورزش‌های دسته جمعی می‌تواند در خانه تقویت شود و با این کار روحیه اعتماد به نفس بچه‌ها تقویت شود.

با توجه به اینکه کودکان زبان و صدای رسایی برای صحبت درباره مشکلاتشان ندارند والدین می‌بایست هر حالت آن‌ها را در این ایام در نظر بگیرند. هر حالت افسردگی یا استرس یا صحبت‌های مشکوک در زمینه ناامیدی و ترس از مرگ و مشکلات دیگر می‌تواند تبعات روانی و جسمانی بعدی در آینده برای بچه‌ها داشته باشد پس والدین باید مراقب باشند و این‌ها را شناسایی و در راستای رفعش اقدام کنند.