چالـــش‌های نوجــوانی و راهـــکارهای مقـابلــــه با آن

مهشید سلیمانی با اشاره به اینکه گذر از کودکی و ورود به نوجوانی در زندگی هر فرد یک مرحله بحرانی محسوب می‌شود، اظهار کرد: فرد در این مرحله در حال رهایی از کودکی و حرکت به سمت بزرگسالی است و در این فرآیند به‌لحاظ ویژگی‌های شخصیتی، روانشناختی و اجتماعی نوجوان تغییرات بسیاری را تجربه می‌کند.

این جامعه‌شناس با تاکید بر اینکه فرد در سن نوجوانی بسیار آرمان‌گرا است، افزود: بنابراین باید خانواده و جامعه نیازهای نوجوان را بشناسد، نوجوان در این مرحله از زندگی اهداف آرمانی و رویایی برای خود ترسیم می‌کند و خانواده نباید این اهداف و آرزوها را سرکوب کند.

وی استقلال‌طلبی را از دیگر شاخصه‌های یک نوجوان عنوان کرد و گفت: این حس موجب می‌شود نوجوان تا حدودی از جمع‌های خانوادگی و فامیلی فاصله بگیرد، گاهی والدین نسبت به این عدم تمایل نوجوان برای حضور در مهمانی‌های خانوادگی و... حساسیت بالایی نشان می‌دهند، اما این مسئله تا حدودی طبیعی است، زیرا نوجوان به‌دنبال پیدا کردن هویت خود می‌رود.

سلیمانی ادامه داد: داشتن حس استقلال‌طلبی و کاهش وابستگی به خانواده در نوجوان خوب است، اما والدین باید با شیوه دوستانه و غیرمستقیم نوجوان را کنترل کنند، معمولا نوجوان در این مرحله تمایل زیادی به حضور در جمع‌های همسالان و دوستانه دارد و باتوجه به اینکه بدترین فرآیند مرحله رشد زندگی هر فرد نوجوانی است، انتخاب دوست در این مرحله برای مصون ماندن از آسیب‌های اجتماعی اهمیت بالایی دارد.

این جامعه‌شناس با بیان اینکه در سن نوجوانی فرد دارای یکسری فرصت و تهدید است، تصریح کرد: عموما نوجوانان از گروه همسالان خود حرف‌شنوی بالایی دارند، اگر نوجوان در این سن دوستان خوبی انتخاب کند، این دوره از زندگی می‌تواند برای او یک فرصت باشد، اما قرار گرفتن در جمع دوستان نامناسب می‌تواند نوجوان را در معرض انواع آسیب‌ها قرار دهد.

وی با تاکید بر اینکه والدین باید در راستای توانمندسازی و کسب مهارت‌های موردنیاز زندگی توسط نوجوان گام بردارند، بیان کرد: این کار موجب می‌شود نوجوان در برابر آسیب‌های اجتماعی واکسینه شود و با شناسایی نقاط ضعف و قوت خود در تصمیم‌گیری موفق عمل کرد.

سلیمانی افزود: نوجوان باید با کسب مهارت توسط سیستم آموزشی و والدین در برابر آسیب‌های اجتماعی مصون شود، نوجوان نباید توسط خانواده محدود و یا کاملا آزاد گذاشته شود، معمولا نوجوان از اطرافیان و افراد محبوب الگوپذیری می‌کند، همچنین تلاش می‌کند تا به همگان ثابت کند بزرگ شده است و قدرت تصمیم‌گیری دارد.

این جامعه‌شناس با اشاره به اینکه والدین باید با نوجوان محتاطانه رفتار کنند، خاطرنشان کرد: نوجوان به‌دنبال کسب تجربه‌های جدید است، باید والدین نوجوان را به سمت فعالیت‌های مثبت هدایت کنند، تقویت حس مسئولیت‌پذیری در سن نوجوانی دارای اهمیت است، اما نباید از نوجوان بیش‌تر از توان انتظار انجام کاری را داشت.

وی با تاکید بر اینکه کار کردن و کسب حرفه برای نوجوان بسیار مفید است، تصریح کرد: کودک کار دارای تعریف جداگانه است، کودک کار به فردی گفته‌ می‌شود که از حقوق اولیه مانند غذای مناسب، خواب کافی، تحصیل و رفاه محروم و به اجبار وادار به انجام کار شود، اما حرفه‌آموزی و کسب مهارت برای نوجوان با پذیرش مسئولیت و کار بسیار مفید است.

سلیمانی اظهار کرد: اگر فرد در سن نوجوانی در کنار تحصیل چند حرفه را نیز بیاموزد، در آینده تک بعدی نخواهد شد و می‌تواند در زندگی آینده خود موفق‌تر عمل کند، کسب مهارت توسط نوجوان باعث تقویت اعتماد به‌نفس در او می‌شود و باتوجه به وجود شور و شوق در نوجوان این دوره بهترین زمان برای کسب مهارت و حرفه‌اموزی به‌شمار می‌رود.