ایران، کشور تنوع تالاب‌ها

در اقلیم غالباً خشک و نیمه‌خشک کشور که میزان تبخیر به‌طور متوسط بیش از 10 برابر بارش است، انتظار می‌رود که تالاب‌های بسیار کمی شکل بگیرند ولی پر شیب بودن ایران که یکی از کوهستانی‌ترین کشورهای جهان به حساب می‌آید همچنین داشتن هزاران کیلومتر سواحل دریایی آب‌های گرم در جنوب و معتدل در شمال، وجود پهنه‌های وسیع بیابانی با خاک‌های شور و بالاخره موقعیت عرض جغرافیایی باعث شده است که ایران جزو کشورهای دارای بیشترین تنوع تالاب‌ها در جهان باشد به‌طوری که از 42 نوع تالاب شناخته شده، 41 نوع (به‌جز تالاب‌های خیلی سردسیری توندرا) در ایران به ثبت رسیده است.

طبق طبقه‌بندی کنوانسیون جهانی حفاظت از تالاب‌ها (رامسر -1971) از 42 نوع تالاب شناخته شده، 12 نوع آن ساحلی دریایی، 20 نوع داخل خشکی و 10 نوع مصنوعی هستند. از بیش از 140 تالاب که در فهرست آئین نامه اجرایی تبصره ماده یک قانون حفاظت، احیاء و مدیریت تالابهای کشور نام برده شده 36 تالاب با مجموع مساحت بیش از1.4 میلیون هکتار در قالب 25 عنوان در فهرست تالابهای با اهمیت جهانی کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده‌اند.

بر اساس اطلاعات سازمان حفاظت محیط‌زیست، تالاب‌های ایران در قالب تالاب‌های حوضه‌های آبریز خلیج فارس و دریای عمان، دریاچه ارومیه، دریای خزر، فلات مرکزی ایران، شرق (هامون) و قره قوم تقسیم می‌شوند.

تعدادی از تالاب‌های کشورمان هم در معرض خطر از بین رفتن هستند. تالاب‌های هامون، شادگان، بختگان، پریشان و خیلی تالاب‌های دیگر با کمبود آب و عدم تأمین نیاز آبی محیط زیستی خود مواجهند و همین وضعیت باعث شده است که کارکردهای تالاب از جمله خدمات اکوسیستمی از بین برود.

کمبود آب و عدم تأمین حق‌آبه‌ها ناشی از خشک‌سالی و بهره‌برداری‌های بی‌رویه از منابع آبی است. منابعی هم که وارد تالاب‌ها می‌شوند، آلودگی‌هایی به همراه دارند و تالاب‌ها را آلوده می‌کنند.