مذاکره‌کنندگان ایرانی چه زمانی به کشور بازمی‌گردند؟

دور اول مذاکرات وین که برای تعیین «اصول و مبانی گفت‌وگوها» برگزار می‌شود به دلیل ضرورت مشورت هیئت‌های نمایندگی کشورها با پایتخت‌ها احتمالا طولانی نخواهد بود.

بعد از ظهر روز دوشنبه 8 آبان‌ماه دور جدید گفت‌وگوها میان نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+4 با هدف رفع تحریم‌ها و در قالب برگزاری کمیسیون مشترک برجام در شهر وین پایتخت اتریش آغاز شد.

اگرچه هنوز برای قضاوت در مورد دستاوردهای عملی مذاکرات آغاز شده بسیار زود است اما اظهارنظرهای مختلفی که توسط مقامات حاضر یا نزدیک به مذاکرات بیان شده نشان‌دهنده سازنده و رو به جلو بودن مذاکرات است.

رسانه‌های غربی نیز هرچند محتاطانه اما در مجموع بازتاب‌‌های مثبتی از روز اول مذاکرات مخابره کردند.

گزارش‌های منتشر شده حاکی است که خارج از میز رسمی مذاکرات، نشست‌های دو یا چندجانبه میان هیئت‌های سیاسی حاضر در وین برگزار شده که از فشردگی رایزنی‌ها برای به حرکت درآمدن چرخ‌های نه چندان روان مذاکرات خبر می‌دهد.

در این میان و در حالی که جمهوری اسلامی ایران بر هدف اصلی مذاکرات یعنی لغو تمامی تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه تاکید دارد، مقامات غربی موضوع احیاء برجام با استفاده از به تعبیر آنها فرصت ایجاد شده برای بازگشت آمریکا به برجام را عمده کرده‌اند.

تقابل این دو گزاره یعنی تمرکز مذاکرات بر رفع تحریم‌های غیرقانونی یا چگونگی بازگشت آمریکا به برجام عملا «زمان مذاکرات» را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

ایران علاقه‌ای به طولانی و فرسایشی شدن مذاکرات ندارد و با رویکرد نتیجه‌گرایی وارد این عرصه شده اما طرح موضوعات فرعی و غیر مهم می‌تواند ضمن کُند شدن روند گفت‌وگوها، دستیابی به نتیجه را با چالش روبرو نماید.

مقامات کشورمان بارها اعلام کرده‌اند که اولا بازگشت آمریکا به برجام را موضوع مهم و قابل اعتنایی نمی‌دانند و ثانیا به دلیل خروج غیرقانونی واشنگتن از برجام، بازگشت مجدد این کشور به جمع 1+4 تابع شروطی است که بدون پذیرش آن امکان حضور مجدد آمریکا در برجام نیست.

بررسی تحلیلی مذاکرات برگزار شده در ادوار گذشته و همچنین پیچیدگی‌های قابل ملاحظه‌ای که بر این دور از گفت‌وگوها حاکم است می‌تواند گزاره «طولانی نبودن دور اول مذاکرات» را که بر محور تعیین «اصول و مبانی گفت‌وگوها» به پیش خواهد رفت از قطعیت بالایی برخوردار کند.

به دلیل اهمیت شکل‌گیری توافق در مورد اصول و مبانی گفت‌وگوها که یکی از مهمترین بخش‌های مذاکرات محسوب می‌شود، مشورت هیئت‌های نمایندگی کشورهای حاضر در مذاکرات با پایتخت‌ها کاملا ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.