دکتر اکبر عروتی‌موفق در گفت‌و‌گو یا سپهرغرب گفت:

شناخت عمیق و عالمانه لازمه سیاسی بودن دانشجو

استکبارستیزی، عدالت‌خواهی و ظلم‌ستیزی؛ شاخص‌های جنبش دانشجویی

دانشجویان وظایف و نقش‌های گوناگونی را بر عهده دارند که متناسب با این جایگاه، مجموعه‌ای از مطالبات و توقعات از این قشر انتظار می‌رود. شاید مجموعه‌ این مطالبات کمی بیش‌ازحد معمول تصور شود، اما با توجه به توانایی‌های دوره‌ جوانی و استعدادهای این نسل می‌بینیم که ای‌بسا بیش از آنچه بر آن‌ها محول می‌شود هم می‌توانند انجام دهند. به این معنا که دانشجو علاوه بر تحصیل علم و پژوهش می‌تواند در مناسبات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هم نقش‌آفرینی کرده و موجب تعالی شخصیت خود و خدمت به جامعه و صدالبته فضای علمی شود.

آنچه در این گزارش و در پی گفت‌و‌گوی خبرنگار سپهرغرب با عضو هیئت‌علمی دانشگاه بوعلی سینا همدان می‌آید نگاهی به سیاسی بودن دانشجو و الزامات آن است؛ این‌که آیا لازم است دانشجو علاوه بر فعالیت‌های علمی و پژوهشی خویش، مشارکت سیاسی داشته باشد یا خیر؟

مشروح گفت‌و‌گو را در ادامه می‌خوانید:

 سه نقش دانشجو

دکتر اکبر عروتی‌موفق در ابتدای سخنان خود با اشاره به سه نقش، بعد، ضلع و یا وضعیت برای دانشجو، عنوان کرد: طبیعتاً یک بخشی از وظایف دانشجو مربوط به حوزه آموزشی است که باید تعلیماتی را در دوره‌های مشخص کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری طی کند، یک بخش به حوزه پژوهش برمی‌گردد، اینکه دانشجو مرزهای دانش را گسترش داده، تولید علم کرده و به فرآیند پژوهش در کشور کمک کند و سومین و یکی از مهم‌ترین نقش‌های دانشجو کنش فرهنگی، سیاسی و اجتماعی است.

 دانشجو باید حوادث را عالمانه و عمیق بشناسد

وی ادامه داد: بر این اساس دانشجو به‌عنوان یک قشر الگو باید جریانات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی جامعه را خوب بشناسد و این شناخت طبیعتاً باید هم گسترده باشد و هم عمیق و عالمانه.

عضو هیئت‌علمی گروه معارف دانشگاه بوعلی سینا گفت: این شناخت همان معرفتی است که دانشجو باید از جریانات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی داشته باشد تا بتواند نقش‌آفرینی کند، البته باید با این سه ویژگی شناخته و تبیین شود.

عروتی‌موفق تأکید کرد: مقصود ما از شناخت گسترده، عمیق و عالمانه این است که دانشجو همه جریان‌ها را بشناسد، سطحی نبوده و پشت صحنه اتفاق‌ها را مورد شناسایی قرار دهد و اینکه این شناخت عالمانه و حکیمانه بوده و دچار عوام‌زدگی نشود.

 دوران دانشجویی، دوران طلایی

وی تصریح کرد: دوران دانشجویی یک دوران طلایی است که با توجه به فراغت بالی که جوان دارد می‌تواند از این فرصت استفاده کند تا هم کسب علم کرده و هم تمرینی برای نقش‌آفرینی آینده‌اش کند.

این استاد دانشگاه ابراز کرد: آینده متعلق به جوان است و انتظاری که ما از جوان دانشجوی فعال داریم اینکه در سه ضلع تعریف شده که دانشگاه را به خدمت جامعه درمی‌آورد پرتحرک، پویا و با نشاط باشد چراکه پویایی دانشگاه وابسته به دانشجویانی است که خلاق و با نشاط باشند. اگر دانشجویان ما افرادی بدون خلاقیت و پویایی باشند و خمودی پیشه کنند طبیعتاً دانشگاه هم از تحرک و فعالیت می‌افتد.

 دانشجوی سیاسی کیست؟

عروتی‌موفق اذعان کرد: علاوه بر نکاتی که ذکر شد، وقتی می‌گوییم دانشجو باید نقش فرهنگی، سیاسی و اجتماعی ایفا کند، باید منظورمان را از «سیاسی بودن» مشخص کنیم؛ سیاسی بودن به این معناست که دانشجو جریانات سیاسی را بشناسد و با جنبش دانشجویی آشنا باشد اینکه این جنبش فراز و نشیب‌های مختلفی را پشت سر گذاشته اما سه شاخص پررنگ داشته؛ استکبار‌ستیزی، عدالت‌خواهی و حمایت از محرومان، مستضعفان و ظلم‌ستیزی.

وی در ادامه افزود: وقتی می‌گوییم «دانشجوی سیاسی» انتظار داریم به این معنا سیاسی باشد و با حضور فعال در جامعه نقش ایفا کند که این حضور کارآمد مبتنی بر شناخت عالمانه و حکیمانه او از جریانات سیاسی خواهد بود.

 دانشجو باید مراقب باشد...

عضو هیئت‌علمی دانشگاه بوعلی سینا با تأکید بر اینکه علاوه بر لزوم شناخت عالمانه دانشجو از فضا مصر هستیم دانشجویان ما از سیاست‌زدگی اجتناب کنند، بیان کرد: دانشجو باید مراقب باشد شور جوانی، انرژی وسیع و گسترده و دغدغه راستین او ابزار دست سیاست‌بازان و جریانات سیاسی نشود.

عروتی‌موفق اضافه کرد: در این صورت می‌توان امیدوار بود که دانشجو درست نقش‌آفرینی کرده و جایگاه خود را بشناسد و از آن در جهت تعالی خود و جامعه بهره‌مند شود.

 ضعف فعالیت‌های سیاسی در فضای مجازی

وی در بخش دوم سخنان خود تصریح کرد: شرایط کرونایی در دو سال گذشته بسیاری از عرصه‌ها و فعالیت‌ها را دچار آسیب کرده که فضای دانشجویی هم مصون نبوده؛ در شرایط عادی وقتی دانشجویان در دانشگاه و کنار هم حضور دارند، این در فضای دانشگاه بودن باعث می‌شود نقش‌آفرینی بهتر و فعالیت جامع‌تری داشته باشند، اما کرونا این امکان فعالیت را در سطح دانشگاه با محدودیت مواجه کرد.

این استاد دانشگاه متذکر شد: عرصه آموزشی دانشگاه با توجه به شرایط کرونایی در مقطع کارشناسی غیر‌حضوری و عمدتاً به‌صورت آفلاین و آنلاین و در مقطع ارشد و دکتری نیمه‌حضوری است، همین مسئله باعث شده که ضلع سوم نقش دانشجو یعنی فضای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بیشتر آسیب ببیند زیرا چیزی که در فضای مجازی شاهد آن هستیم اینکه آموزش در فضای مجازی در حال انجام است و تقریباً به یک شکل و سطح نسبتاً مطلوبی رسیده، پژوهش‌ها توسط دانشجویان و اساتید در حال ارائه است اما در مورد کارکرد اجتماعی و سیاسی و فرهنگی دانشجو با ضعف مواجه هستیم.

عروتی‌موفق با این توضیح که تلاش‌هایی برای نقش‌آفرینی دانشجو در عرصه‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در فضای مجازی وجود دارد اما کافی نیست، گفت: برخی از جریان‌های دانشجویی در طول این مدت سعی کردند برنامه‌های خود را با فضای مجازی تطبیق دهند مثل انجمن‌های علمی و دانشجویی که بخش عمده‌ای از فعالیت‌های خود را از طریق فعالیت‌های مجازی ارائه می‌دهند اما تشکل‌های سیاسی نتوانستند به‌خوبی از این فضا بهره ببرند، در‌حالی‌که به اعتقاد من بهتر از این می‌توانستند در فضای مجازی حضور داشته و فعالیت‌های خود را پررنگ کنند که به نظر می‌رسد با توجه به شواهد موجود در این قسمت دچار رخوت و رکود هستیم.

وی ابراز کرد: البته این رخوت شامل همه بخش‌ها و تشکل‌ها نمی‌شود، اما عمده این است که از ایده‌آل فاصله داریم درحالی‌که دانشجوی ما بتواند خلأ حضور را در دانشگاه در بعد سیاسی و فرهنگی و اجتماعی پر کند که امیدوارم با برداشتن برخی محدودیت‌های کرونایی، انجام واکسیناسیون و امنیتی که به طور نسبی در این بخش ایجاد می‌شود دوباره شاهد این باشیم که دانشجویان ما در دانشگاه حاضر شده و نقش‌ها و رسالت خود را به‌خوبی ایفا کنند. عضو هیئت‌علمی دانشگاه بوعلی سینا تأکید کرد: انتظارات ما در فضای دانشجویی در عرصه سیاسی، فرهنگی و اجتماعی بسیار بیشتر از آن چیزی است که در حال حاضر شاهد و ناظر آن هستیم.

 سطحی‌نگری آفت بزرگی است

عروتی‌موفق در ادامه سخنان خود اذعان کرد: مشکلی که در حال حاضر نه‌فقط برای دانشجویان، شاید برای عموم به وجود آمده، این است که یک نوع سطحی‌نگری در مسائل را از سوی طیف‌های مختلف شاهد هستیم؛ همین امر باعث می‌شود جوانان ما نتوانند به عمق مطالب دست پیدا کنند بنابراین شناخت مطلوب هم اتفاق نمی‌افتد.

وی گفت: وقتی ما می‌گوییم دانشجوی سیاسی باید جریانات سیاسی را بشناسد، پشت‌صحنه‌ها، اهداف و بسیاری از مسائل دیگر را مورد ارزیابی قرار دهد برای این است که در اظهارنظر، تحلیل و موضع‌گیری‌هایش بتواند استوار و متقن حرکت کند که به در حال حاضر به دلیل عدم حضور فیزیکی در دانشگاه با ضعف و سستی در این بخش مواجه هستیم.

این استاد دانشگاه در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: رونق ایفای نقش سیاسی، فرهنگی و اجتماعی دانشجو به حضور فیزیکی در دانشگاه و برپایی نشست‌ها و کرسی‌های آزاداندیشی‌ای است که به بحث و گفت‌و‌گو می‌انجامد و کمک می‌کند که فضا شور و عمق بیشتری پیدا کند اما وقتی جوانان ما از این فضا دور هستند خیلی هم نمی‌توان انتظار حرکت رو به جلو از آنان داشت.