دام؛ صنعتی که قفل شد

صنعت دام و طیور کشور در دو سال گذشته چالش‌های بسیاری را پشت سر گذاشته و در ماه‌های اخیر با بحران‌های جدی مواجه شده است. عدم تأمین به‌موقع و توزیع نادرست نهاده‌های دامی، تخصیص ارز چهار هزار و 200 تومانی برای واردات این محصولات علیرغم هشدارهای مکرر کارشناسان و ایجاد رانت و فساد در این حوزه موجب کمبود شدید و گرانی نهاده‌های دامی شد ضمن اینکه در سال جاری خشک‌سالی و فقر مراتع نیز به این مسئله دامن زده و تولیدکنندگان را با کمبود علوفه نیز مواجه کرده و از طرفی قادر به تأمین نهاده‌های دامی هم نیستند.

از سوی دیگر دولت بر اعمال سیاست‌های نادرست ازجمله قیمت‌گذاری دستوری و ممنوعیت صادرات برای تنظیم بازار محصولات پروتئینی تأکید دارد و فشار زیادی را بر حوزه تولید وارد می‌کند. مجموع این عوامل منجر به کشتار جمعیت زیادی از دام‌های کشور ازجمله دام‌های مولد و آبستن شده است. حال آنکه صنعت دامداری استان همدان نیز از این قاعده مستثنی نیست. با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا دراین‌باره با مدیر عامل کشت و صنعت اصلانی به‌عنوان یکی از نامداران عرصه دامداری استان همدان گفت‌وگویی را ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

گلابعلی اصلانی با بیان اینکه فعالیت ما در قالب یک مجتمع کشت و صنعت 200 هکتاری اداره می‌شود گفت: خوشبختانه این مجموعه در حال حاضر چیزی حدود هزار و 250 رأس دام سنگین دارد.

وی با تأکید بر اینکه پایه گله، تولید شیر است اذعان کرد: در کنار این ساختار گوساله‌های نر متولد شده، پروار شده یا به شکل گوساله‌های تخمی برای جفت گله‌های صنعتی (به دلیل برتر بودن گله) استفاده می‌شود و بخشی نیز پروار شده و به کشتارگاه‌ها برای تأمین گوشت قرمز برده می‌شوند.

  دپو دام پرواری در دامداری‌ها

مدیر عامل کشت و صنعت اصلانی با بیان اینکه خوشبختانه در حال حاضر بیش از 150 تا 160 رأس گوساله نر آماده کشتار در مجتمع وجود دارد ابراز کرد: هرکدام از رأس‌ها بیش از 700 کیلو تا یک تن و 100 کیلو وزن دارند.

اصلانی با تأکید بر اینکه متأسفانه بازار به شکلی شده که خریداری وجود ندارد بیان کرد: در حال حاضر با دپوی گوساله‌های پرواری در کلِ گاوداری‌ها روبه‌رو هستیم.

  نبود زیرساخت در حوزه بسته‌بندی گوشت

وی با اشاره به اینکه در واقع گوساله‌های نر پرواری روی دست دامداران باقی مانده است، اظهار کرد: البته اخیراً پشتیبانی امور دام برای خرید تضمینی ورود کرده اما این مسئله نیز به دلیل وجود مشکلاتی در حوزه نبود زیرساخت‌های حوزه بسته‌بندی در استان با مشکل روبه‌رو است.

مدیر عامل کشت و صنعت اصلانی ادامه داد: علاوه بر این‌ها، محدودیت وزنی قائل شده برای خرید دام نیز خود مانع بزرگی است به‌نحوی‌که طبق محدودیت اعمال شده تنها لاشه‌های بین 400 تا 700 کیلو شامل این طرح می‌شوند این در حالی است که اغلب گوساله‌های پرواری بالای این وزن تعریف‌شده هستند.

  نقدینگی دامداری‌ها، صفر

اصلانی با تأکید بر اینکه ممنوعیت صادرات گوشت و دام زنده خود معضل و چالش دیگری پیش روی دامداران است که بحث نقدینگی آن‌ها را با چالش مواجه کرده است، خاطرنشان کرد: درواقع نقدینگی کل واحدهای دامی به دلیل جلوگیری از فروش گوشت قرمز به صفر رسیده است.

وی، ادامه داد: از طرفی نهاده‌های دامی دولتی تنها 50 درصد نیاز دامداری‌ها را تأمین می‌کند پس مابقی باید از طریق بازار آزاد خریداری شود حال آنکه در صورت یافت نهاده از بازار آزاد نقدینگی وجود ندارد که بتوان نسبت به خرید نهاده مورد نیاز از سوی دامدار اقدامی صورت پذیرد.

  زیر توان تولید کار می‌کنیم

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر بنا به عوامل عنوان شده زیر توان تولید در حال فعالیت هستیم خاطرنشان کرد: گاهی اگر گله توان تولید 10 تا 15 تن شیر را داراست ما درحال حاضر به تولید 9 تن بسنده کرده‌ایم.

مدیر عامل مجتمع کشت و صنعت اصلانی با اشاره به اینکه این مهم در کوتاه‌مدت (تولید زیر ظرفیت و توان تولید) منجر به زمین خوردن واحد تولیدی خواهد شد، ابراز کرد: علاوه بر نقدینگی درحال حاضر در حوزه فروش شیر خام نیز به کارخانه‌ها با مشکل مواجهیم به‌نحوی‌که توان پایین اقتصادی مردم منجر به کاهش خرید لبنیات و دپوی محصولات در فروشگاه‌ها شده است و درعین‌حال امکان تسویه بدهی‌های قبلی به واحدهای دامداری را ندارند.

اصلانی با تأکید بر اینکه صنعت دام درحال حاضر در معرض آسیب از چندین جهت است ابراز کرد: کاملاً صنعت دام قفل شده است؛ بنابراین اگر سریعاً فکری برای این صنعت اندیشیده نشود شاهد نابودی آن خواهیم بود.

  چاره‌ای جز فروش دام مولد نداریم وگرنه از گرسنگی می‌میرند

وی با تأکید براینکه شرایط برای دامداران فاقد مزرعه به‌مراتب سخت‌تر از ماست ابراز کرد: اگر ما به‌واسطه مزرعه کشت علوفه قادر به تأمین بخشی از نیاز هستیم دامدارانی که مزرعه ندارند به دلیل شرایط عنوان‌شده چاره‌ای جز فروش دام مولد ندارند زیرا امکان تأمین نهاد و علوفه نیست پس در غیره این صورت نیز شاهد تلف شدن دام خواهند بود.

  کشتار دام مولد یعنی از دست رفتن خودکفایی

وی افزود: فروش دام مولد برای کشتار یعنی یک نسل تباهی برای صنعت دام که برای احیای آن 40 سال وقت صرف شده تصریح کرد: در صورت عدم چاره‌اندیشی خودکفایی در عرصه دام رو به نابودی خواهد گذاشت.

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد بازهم بحث نهاده و سیاست‌های غلط در پی نداشتن افق و چشم‌انداز عرصه صنعت دام همچون صنایع دیگر امروز اقتصاد این بخش از کشاورزی را همچون دیگر بخش‌ها نشانه گرفته، سؤال اینجاست که چرا باید برنامه‌هایی همچون خرید تضمینی بخش اعظمی از این صنعت را بنا به اعمال محدودیت‌ها شامل نشود و یا اینکه چرا هنوز وزارت کشاورزی و سازمان صمت نتوانستند نهاده مورد نیاز را برای واحدها تولیدی به میزان مورد نیاز تأمین کنند و یا اینکه چرا همگام با تورم در عرصه صنعت دام پیش‌بینی‌های لازم صورت نپذیرفته تا صنایع بسته‌بندی و فرآوری در استان ایجاد شود و ده‌‌ها سؤال دیگر که در پاسخ به همه این‌ها می‌توان تنها یک کلام گفت و آن اینکه ما نه‌تنها در این صنعت و تولید بلکه در دیگر بخش‌ها به نگاه‌های سطحی بسنده می‌کنیم و از داشتن برنامه‌ای بلندمدت فارغ هستیم.