همه چیز در مورد ویتامینK

منابع فیلوکینون شامل سبزیجات برگ سبز مانند کلم، اسفناج، کلم بروکلی، کاهو، روغن سویا و کانولا است و مناکینون در برخی از منابع حیوانی نظیر گوشت، لبنیات، تخم مرغ و غذاهای تخمیر شده یافت می‌شود. فیلوکینون پس از مصرف، توسط باکتری‌های روده بزرگ به شکل ذخیره‌‌ای آن یعنی ویتامین K2 تبدیل می‌شود. ویتامین Kاز طریق روده کوچک جذب شده و در بافت چربی و کبد ذخیره می‌گردد.

ویتامین K در سراسر بدن از جمله کبد، مغز، قلب، پانکراس و استخوان یافت می‌شود. از آن جایی که ویتامین کا خیلی سریع تجزیه و از طریق ادرار یا مدفوع دفع می‌شود، حتی در اثر مصرف مقادیر زیاد به ندرت به سطوح سمی در بدن می‌رسد. با این حال میزان توصیه شده مصرف روزانه مکمل‌های حاوی ویتامین K به سن و جنسیت فرد بستگی دارد. این میزان برای بانوان 19 سال و بالاتر 90 میکروگرم و مردان 19 سال و بالاتر 120 میکروگرم در روز می‌باشد. از آن جایی که این ویتامین محلول در چربی است، برای بهبود جذب آن بهتر است؛ مواد غذایی و یا مکمل‌های حاوی ویتامین K را با مقداری چربی مصرف نمایید. به عنوان مثال؛ برای جذب بهتر ویتامین کا موجود در سالاد کلم و یا کاهو به آن روغن زیتون و یا آووکادو اضافه کنید!

 فواید ویتامین K

این ویتامین به ساخت پروتئین‌های مختلفی که برای لخته شدن خون و ساخت استخوان‌ها ضروری هستند، کمک می‌کند. پروترومبین یک پروتئین وابسته به ویتامین K است که مستقیما با انعقاد خون در ارتباط است. استئوکلسین پروتئین دیگری است که برای تولید بافت استخوانی سالم به ویتامین کا نیاز دارد.

 سلامت استخوان

بین مصرف کم ویتامین K و پوکی استخوان ارتباط مستقیم وجود دارد. چندین مطالعه نشان داده‌اند که این ویتامین در حفظ سلامت استخوان‌ها نقش بسزایی دارد، تراکم استخوان را افزایش می‌دهد و خطر شکستگی را کاهش می‌دهد. اگرچه مطالعات این موضوع را هنوز به‌طور کامل تایید نکرده‌اند.

 سلامت شناختی

افزایش سطح ویتامین K در خون با بهبود حافظه در افراد مسن مرتبط است. در یک مطالعه، افراد سالم بالای 70 سال با بالاترین سطوح خونی ویتامین K1، بالاترین عملکرد حافظه کلامی را داشتند.

 سلامت قلب

ویتامین کا ممکن است با جلوگیری از معدنی شدن -جایی که مواد معدنی در شریان‌ها تجمع می‌یابند- به کاهش فشار خون کمک کند. این کار قلب را قادر می‌سازد تا خون را به راحتی در سراسر بدن پمپاژ نماید. معدنی شدن به‌طور طبیعی با افزایش سن اتفاق می‌افتد و یکی از عوامل مهم خطرساز برای بیماری‌های قلبی است. همچنین نشان داده شده که مصرف مقادیر کافی این ویتامین خطر سکته مغزی را کاهش می‌دهد.

 نشانه‌های کمبود ویتامین K

کمبود این ویتامین در بزرگسالان نادر است، اما ممکن است در افرادی که داروهایی مصرف می‌کنند که با این ویتامین تداخل دارند (نظیر آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدتشنج مثل فنی توئین و داروهایی که از جذب چربی جلوگیری می‌کنند مثل اورلیستات) و یا شرایطی که فرد دچار سوءجذب باشد (مثل افراد مبتلا به سندرم روده کوتاه، فیبروز سیستیک، بیماری سلیاک یا کولیت اولسراتیو) رخ دهد. کمبود ویتامین کا در نوزادان تازه متولد شده نیز ممکن است، مشاهده شود زیرا این ویتامین از جفت عبور نمی‌کند و شیر مادر حاوی مقدار اندک از این ویتامین است. مقدار محدود پروتئین‌های لخته‌کننده خون در بدو تولد، در صورت عدم مصرف مکمل‌های ویتامین K، خطر خونریزی را در نوزادان افزایش می‌دهد. شایع‌ترین علائم کمبود این ویتامین عبارت است از؛ طولانی‌تر شدن زمان لازم جهت لخته شدن خون، خونریزی و کاهش تراکم استخوانی و یا پوکی استخوان.

 مسمومیت با ویتامین K

مسمومیت با این ویتامین در اثر خوردن غذاهای حاوی ویتامین کا نادر است. اگرچه مسمومیت به دنبال مصرف مقادیر بیش از حد مجاز مکمل‌های حاوی این ویتامین ممکن است رخ دهد.

 تداخلات دارویی با ویتامین K

مصرف ویتامین K با داروهایی نظیر آنتی بیوتیک‌ها، داروهای ضدتشنج و داروهایی که از جذب چربی جلوگیری می‌کنند، تداخل دارد. مصرف همزمان این داروها با این ویتامین منجر به کاهش جذب آن می‌گردد. از طرف دیگر مصرف همزمان ویتامین کا با داروی رقیق‌کننده خون وارفارین می‌تواند منجر به کاهش اثرات ضدانعقادی وارفارین گردد.