دغدغه فارغ‌التحصیلان و دیوار بلند بیکاری

حمید حاج‌اسماعیلی در درباره متناسب‌سازی رشته‌های دانشگاهی و اقدام وزارت کار در آمایش سرزمینی رشته‌ها ابراز عقیده کرد و گفت: از گذشته یک عدم تناسبی بین رشته‌های دانشگاهی و بازار کار ایران وجود دارد و خیلی از فارغ‌التحصیلان بعد از فراغت از دانشگاه، شغلی در بازار کار در انتظار آنها نیست.

وی افزود: خیلی از کسانی که در دانشگاه تحصیل می‌کنند شاید به‌عنوان افراد ماهر امکان ورود به بازار کار را نداشته باشند، به این معنی که اشراف لازم برای مشاغلی که در بازار کار هست را ندارند و بیشتر دروس نظری را در دانشگاه گذرانده‌اند و فاقد مهارت هستند و این موضوع همواره مورد نقد بوده اما مسأله جدی‌تری که وجود دارد این است که ظرفیت‌ها در بازار کار کشور محدود و مسئله ناشی از ساختار اقتصادی کشور است.

به گفته این کارشناس بازار کار، ساختار اقتصادی دولتی بوده و وابستگی به درآمدهای خام فروشی و نفت داشته است، ازاین رو اجازه نداده که بازار کار به اندازه کافی توسعه پیدا کند.

حاج اسماعیلی بخش عمده ای از مشکلات در خصوص تحصیل‌کرده‌های دانشگاه و آموزش‌های دانشگاهی را ناشی از محدود ماندن بازار کار دانست که نتوانسته توسعه پیدا کند.

وی ادامه داد: در ایران تعداد مشاغلی که تعریف شده 4000 شغل است و بیشتر از این نیست؛ البته این ظرفیت را داریم که تا 6000 شغل را تعریف کنیم در‌صورتی‌که تعداد مشاغلی که در کشورهای دیگر شناسایی و معرفی شده بیش‌از این میزان است. 

در کشورهای توسعه‌یافته چهار برابر این شغل و حدود 15 هزار تا 16 هزار شغل تعریف شده در حالی که این شغل‌ها در ایران هنوز شناسایی، معرفی و تعریف نشده‌اند.

این کارشناس بازار کار تصریح کرد: ما باید بخشی از ظرفیت‌سازی برای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی را با تعریف مشاغل جدید ایجاد کنیم. در حال حاضر در فضای مجازی بین 1500 تا 2000 شغل می‌تواند تعریف شود ولی آیا ما این مشاغل را تعریف کرده ایم و اساسا این شغل‌ها جایگاهی در فضای اینترنت و پلتفرم‌های اینترنتی ما دارند؟

حاج اسماعیلی گفت: وظیفه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان آموزش فنی و حرفه ای است که مشاغل جدید را شناسایی، تعریف و طراحی کنند. 

اگر ظرفیت‌های جدید را بتوانیم در کشور شناسایی و معرفی کنیم، خود به خود برای دانش‌آموختگان نیز در جامعه شغل پیدا می‌شود؛ لذا رشته‌ها، واحدها و دروس دانشگاهی هم در حوزه نظری و هم در حوزه عملی باید متناسب با مشاغل جدید در کشور صورت گیرد تا فارغ‌التحصیلان وقتی از دانشگاه بیرون می‌آیند شغلشان دقیقا مشخص باشد و بر اساس آن جذب بازار شوند.

به گفته وی، تاکنون تلاشی برای انجام یک کار میدانی گسترده جهت شناسایی نیازهای مردم و تعریف مشاغل جدید متناسب با این نیازها انجام نگرفته است، در‌صورتی‌که باید شناسایی میدانی متناسب با نیازهای مردم، شرایط زیست بومی کشور، شرایط جغرافیایی و پتانسیل‌های موجود در تعریف شغل انجام گیرد.

این کارشناس روابط کار در پایان با بیان اینکه تا زمانی که ساختار اقتصاد را به درستی تبیین و به تناسب نیاز بازار کار رشته‌های دانشگاهی را تعریف نکنیم، فارغ‌التحصیلان همچنان به دیوارهای بیکاری برخورد می‌کنند، اظهار کرد: ما باید ظرفیت مشاغل را در کشور از 4000 شغل به بالای 11هزار شغل افزایش بدهیم و این مشاغل هم با شناسایی نیازهای مردم، تخصصی کردن فعالیت‌ها و شناسایی شرایط زیست مردم همراه باشد.

 اگر این اتفاق صورت گیرد بازار کار کشور توسعه می‌یابد و کشور به پیشرفت می‌رسد.