خواب نیمروز مفید یا مضر؟

افراد مختلف در سراسر جهان با افزایش سن به چرت زدن در طول روز بیشتر نیاز دارند که این عادت شامل 70 درصد مردم جهان می‌شود. مروری بر مطالعات علمی جهان نشان می‌دهد، اختلاف نظر شدیدی در مورد مفید یا مضر بودن چرت‌ روزانه وجود دارد.

در این مطالعات، محققان 3 هزار و 462 فرد 35 تا 75 ساله را به مدت 5 سال و دو ماه مورد بررسی قرار داده و دریافتند افرادی که یک یا دو بار در هفته چرت می‌زنند کمتر در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی قرار دارند اما افرادی که بیشتر از دو بار در هفته چرت می‌زنند خطر ابتلا به بیماری قلبی مشابهی با کسانی که چرت نمی‌زدند، دارند.

در بررسی فواید خواب یا چرت زدن برای مغزمطالعات زیادی انجام شد. وقتی به خواب می‌روید، چشمان شما ثابت است. این خواب حرکت غیرسریع چشم (NREM) نامیده می‌شود. سپس چشمان شما به سرعت از سمتی به سمت دیگر حرکت می‌کنند که به آن خواب حرکت سریع چشم (REM) می‌گویند.

در طول خواب، به‌طور دائم بین دو حالت خواب REM و NREM در حرکت هستید. خواب REM به بازیابی حافظه و سایر عملکردهای مغز کمک کرده و پس از بیدار ماندن برای ساعات طولانی و پس از ورزش به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. هنگامی که می‌خوابید، اعصاب مغز بازسازی می‌شوند، همانطور که با افزایش تقسیم سلولی، سنتز جدید پروتئین و خلاص شدن از شر مواد زائد تجزیه شده متابولیسم مغز مشهود است.

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد شما بیشتر مطالب جدید را زمانی که بیدار هستید یاد می‌گیرید، اما در طول خواب این دانش را پردازش کرده و یاد می‌گیرید که چگونه از دانش جدید در مدت کوتاهی پس از بیدار شدن بهتر استفاده کنید. وقتی دوره‌های خواب منظم را از دست می‌دهید، بخشی از توانایی خود را برای یادآوری و به خاطر سپردن مطالب از دست می‌دهید.

در یک مطالعه مشخص شد، یک چرت 45 دقیقه تا یک ساعت، یادآوری حافظه را بهبود می‌بخشد. این نتایج با بهبود زمان‌های خواب در آزمایش امواج مغزی EEG که نشان‌دهنده یادآوری بهتر حافظه است، تأیید شد.

چرت‌های کوتاه به مدت 10 دقیقه می‌تواند حافظه و هوشیاری را بیشتر کند. افرادی که بعد از ظهر چرت می‌زنند حافظه بهتری نسبت به افرادی که چرت نمی‌زنند، دارند. به عنوان یک قاعده کلی، افرادی که بیش از دو ساعت در روز چرت می‌زنند، احتمالاً از کاهش حافظه به نام اختلال شناختی رنج می‌برند، در حالی که کسانی که کمتر از دو ساعت در روز چرت می‌زنند، حافظه شان بهبود می‌یابد.

چرت زدن در طول روز می‌تواند تأثیر منفی داشته باشد زیرا ممکن است با خواب طبیعی شبانه تداخل داشته باشد. مفیدترین زمان برای چرت زدن برای حافظه درست بعد از ناهار، بین ظهر تا ساعت 3 بعد از ظهر است و بدترین زمان برای چرت زدن برای حافظه، عصر است.

چرت زدن بیش از حد نیز می‌تواند نشانه مشکلات سلامتی باشد زیرا افرادی که مغز یا قلبشان آسیب دیده خواب اضافی و زیاد نیاز دارند. افرادی که بیشتر از دو ساعت چرت می‌زنند، خطر ابتلا به دیابت و همچنین حملات قلبی را افزایش می‌دهند. به نظر می‌رسد کل زمان خواب بیش از حد، نشانگر بیماری‌های قلبی جدی و بیماری‌های مغزی باشد.

بنابراین می‌توان گفت بهترین زمان و مدت چرت زدن 10 دقیقه تا 2 ساعت است به طوری که با خواب شبانه به 8 ساعت برسد. به نظر می‌رسد مفیدترین زمان برای چرت زدن برای حافظه درست بعد از ناهار باشد. در صورت نیاز به خواب یا چرت زدن‌های بیشتر احساس می‌کنید حتما با پزشک مشورت کنید.

در ضمن، پس از انجام یک تمرین ورزشی شدید باید یک یا دو ساعت چرت بزنید زیرا به مغز و عضلات شما کمک می‌کند تا برای تمرین بعدی خود سریع‌تر ریکاوری کنند. بهتر است کارهای دشوار فکری که نیازمند حافظه و پردازش فکر است را درست بعد از بیدار شدن از خواب شبانه یا چرت ظهر انجام دهید که کارآمدتر خواهد بود.