فضای مجازی چگونه می‌تواند نقش مشاور خانواده را ایفا کند؟!

غلامرضا معارفی با اشاره به آسیب‌ها و فرصت‌های فضای مجازی اظهار کرد: فضای مجازی می‌تواند بهترین مشاور هم در قبل از ازدواج و هم در روابط موثر بین زوجین باشد. یکی از مهم‌ترین مسائلی که در متون دینی ما بسیار بر آن تاکید شده، مسئله‌ استفاده از فرصت‌ها است از این جهت که با استفاده از آن‌ها می‌توان یک منفعت بالقوه‌ را به یک فایده بالفعل تبدیل کرد که در این زمینه راهکارها و موضع‌گیری‌های درست, باید مورد توجه قرار گیرد.

وی با اشاره به حدیث نبوی "لِکل شیءٍ آفةٌ" تصریح کرد: امروزه اکثر استفاده‌ای که از فضای مجازی می‌شود بیشتر منجر به تهدیدها و آسیب‌ها است و در اکثر مشکلات اجتماعی‌ که این روزها مردم و جوانان با آن درگیر هستند به نوعی پای فضای مجازی در میان است.

رئیس گروه معارف اسلامی دانشگاه شاهد با ابزار تاسف از اینکه عدم توجه به راهکارهای صحیح خطراتی را در پیش روی جوانان قرار داده است، توضیح داد: فضای مجازی می‌تواند یک فرصت بسیار عالی را برای رشد و تعالی جوانان هم در بین خانواده و هم در جامعه ایجاد کند؛ به این معنی که وسایل هوشمند در دسترس ما به همان اندازه که می‌تواند یک خطر برای ما تلقی شود، می‌تواند یک ثروت عظیمی باشد که نیاز به شناخت آسیب‌ها و توانایی‌های آن داریم.

معارفی تصریح کرد: یکی از فواید ارزشمند دنیای رسانه انتقال صحیح و کامل ارزش‌ها است. در دنیای مجازی به راحتی می‌توان ارزش‌های دینی، اخلاقی و مهارت‌های زندگی را آموزش داد؛ این در حالی است که انتقال داده‌ها در سال‌های گذشته بسیار سخت بوده است و چه بسیار مباحث مهمی که هیچ‌گاه به گوش مشتاقان آن نمی‌رسید و علت آن جز نبود امکانات نبوده است.

وی افزود: فضای مجازی فرصت بسیار مهمی را برای مشتاقان علم و دانش فراهم کرده است تا داده‌هایی را که در گذشته برای یافتن آن‌ها باید ساعت‌ها زمان صرف می‌کردند, به راحتی به دست آورند.

این استاد دانشگاه، دسترسی آسان به منابع معتبر و بانک‌های اطلاعاتی را یکی‌ دیگر از فواید فضای مجازی خواند و اظهار کرد: ما در دین اسلام معارف غنی بسیار زیبای اخلاقی را داریم که می‌تواند در بازسازی روابط خانواده‌ها بسیار موثر باشد, درحالی که در گذشته به سختی این معارف به دست مخاطبان خویش می‌رسید اما امروزه با استفاده از فضای مجازی می‌توان به راحتی به منابع غنی که کیلومترها با ما فاصله دارند دست پیدا کنیم.

معارفی کاهش هزینه‌ها را یکی‌ دیگر از فواید فضای مجازی دانست و ادامه داد: فضای مجازی می‌تواند در زمینه اقتصادی نیز به خانواده‌ها کمک کند که آن را در سه بعد کاهش هزینه‌های خرید، کاهش هزینه رفت و آمد و کاهش هزینه‌های نگهداری می‌توان مورد بحث و بررسی قرار داد.

وی افزود: با استفاده از فضای مجازی و دنیای رسانه برای به دست آوردن بسیاری از اطلاعات و کتاب‌ها، نیازی به هزینه در وقت و مکان نیست و حتی لازم نیست که برای خرید و نگهداری کتاب هزینه‌های هنگفتی را بر دوش خانواده انداخت.

رئیس گروه معارف اسلامی دانشگاه شاهد, افزایش روحیه اعتماد به نفس در نتیجه افزایش روابط عاطفی را از نقاط قوت دنیای رسانه دانست و گفت: فایده‌ دیگر فضای مجازی افزایش روابط عاطفی در بین خانواده‌هاست؛ در این روزها که شرایط سخت اقتصادی باعث شده است که خانواده‌ها زمان کمتری را در منزل کنار هم باشند، فضای مجازی شرایطی را فراهم کرده است که افراد خانواده حتی وقتی در کنار هم نیستند, روابط عاطفی زیبایی را با هم داشته باشند.

معارفی با اشاره به اینکه این روزها روابط عاطفی ناسالم نیز در فضای مجازی رو به فزونی رفته است، گفت: داشتن سواد رسانه‌ای و آموزش شیوه ارتباط‌گیری در فضای مجازی از امور بسیار مهمی است که باعث می‌شود تهدیدها و خطرات در دنیای رسانه به فرصت‌هایی تبدیل شود که خانواده رو به رشد ببرد و هر روز خانواده‌هایی پویاتر داشته باشیم.

وی با تاکید بر توجه به منویات مقام معظم رهبری بر لزوم حضور پرشور جوانان در فضای مجازی اظهار کرد: ایشان همیشه بر این نکته تاکید دارند که در کنار حضور در فضای مجازی باید به جوانان و خانواده‌ها, راه‌های استفاده از آن را آموزش داد و مواظب بود تا در فضای مجازی غرق نشوند.

این استاد دانشگاه شاهد ادامه داد: درست است که ما در دنیای رسانه می‌توانیم روابط بسیار گسترده‌تری با اعضای خانواده و اقوام و خویشان داشته باشیم اما باید مراقبت کرد که فضای مجازی جای روابط انسانی و سالم ما را نگیرد؛ رابطه‌های عاطفی در فضای مجازی نباید جای بوسیدن دست مادر را بگیرد.

معارفی با اشاره به مولفه‌های مهم در امر ازدواج موفق گفت: در امر ازدواج ما دو مولفه بسیار مهم داریم که عدم توجه به آن متاسفانه ممکن است کار را به طلاق بکشاند و در هر دوی آن فضای مجازی می‌تواند نقش بسیار مهمی را در نجات یک خانواده ایفا کند. 

اولین مولفه در ازدواج موفق، انتخاب صحیح و آگاهانه است زیرا زوجین در ابتدای امر شناخت کافی نسبت به هم ندارند و فضای مجازی بدون به‌وجود آمدن بسیاری از تنش‌ها می‌تواند در این انتخاب صحیح راهگشا باشد.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: اگر زوجین در شناخت پیش از ازدواج موفق بوده باشند, عدم وجود ارتباط موثر بین آن‌ها ممکن است بسیار آسیب‌زا باشد, به این معنی که یک مرد به طور کامل ادراک و شناختی از شخصیت زن نداشته باشد و اینکه چگونه می‌توانم احساسات و عواطف خویش را به همسرم منتقل کنم همچنین در خصوص مردان و اینکه چه توقعات و انتظاراتی از همسر خویش دارند که در این بین فضای مجازی می‌تواند موثر باشد.