مشکلات تمام‌نشدنی چغندرکاران همدان

وقتی پای دلال به بازار بذر باز می‌شود

سپهرغرب، گروه - طاهره ترابی مهوش : 13 تیرماه سال‌جاری بود که مجری طرح چغندر قند وزارت جهاد کشاورزی بر ضرورت حمایت‌های فنی، اعتباری، تسهیلاتی و تأمین حداقلی آب مورد نیاز زراعت چغندر قند برای جلوگیری از خسارت‌های خشک‌سالی تأکید کرد.

پیمان حصادی افزود: برای جلوگیری از خسارت ناشی از خشک‌سالی و تنش‌های محیطی در حوزه تولید چغندرقند بهاره و جلوگیری از واردات شکر، خروج ارز از کشور و کاهش درآمد کشاورزان، ضروری است ضمن پشتیبانی‌های فنی و اعتباری از این بخش، مسئولان و دستگاه‌های مرتبط با کشاورزی به‌ویژه وزارت نیرو وارد عمل شوند و با مدیریت بهینه منابع آبی نسبت به تأمین آب مورد نیاز کشت چغندرقند اقدام کنند.

وی اظهار کرد: در سال جاری به دلیل خشک‌سالی، کمبود منابع آبی و افزایش هزینه‌های تولید، بخشی از قراردادهای کشت چغندر در سطح استان‌ها فسخ شده است.

مجری طرح چغندرقند وزارت جهاد کشاورزی اذعان کرد: با افزایش 100 درصدی قیمت تضمینی چغندرقند در سال گذشته، شاهد استقبال خوب کشاورزان در ابتدای سال جاری از کشت این محصول بودیم اما بنا به دلایلی همچون افزایش بی‌سابقه گرما، افزایش قیمت نهاده‌ها و خدمات و تنش‌های آبی، چغندرکاران به‌ناچار بخشی از قراردادهای کشت خود را با کارخانه‌های قند فسخ کردند.

بر این اساس با توجه به اینکه در اغلب شهرستان‌های همدان شاهد کاشت چغندر هستیم برآن شدیم تا با تعدادی از چغندرکاران در شهرستان‌های تویسرکان و اسدآباد گفت‌و‌گو کنیم که در ادامه می‌خوانید:

یکی از چغندرکاران روستای سادات‌آباد دهستان قلقل‌رود شهرستان تویسرکان با بیان اینکه باید با توجه به شرایط موجود، کشاورزان شهرستان برای کشت این محصول در نحوه فرآیند کشت، وضعیت اقتصادی و نحوه قیمت‌گذاری و کشت چغندر قند تجدیدنظر و شفاف‌سازی شود گفت: یکی از مشکلات ما به نحوه سنجش عیار این محصول بازمی‌گردد.

حسن عربی با تأکید بر اینکه سالانه چیزی بین پنج تا 10 هکتار از اراضی خود را زیر کشت این محصول می‌برد خاطرنشان کرد: مسئله این است که تا چند سال پیش چغندر برداشته‌شده از این اراضی دارای عیار 21 و 22 بود اما حال این عیار به 13 تا 15 تقلیل یافته است.

وی با تأکید بر اینکه برای بنده این ابهام به وجود آمده که چرا عیار چغندر برداشت‌شده طی چند سال به این میزان تقلیل یافته و آیا واقعاً عیار زده‌شده بر حسب واقعیت بوده ابراز کرد: بارها با مراجعه به جهاد کشاورزی شهرستان خواهان حضور کارشناسان بر سر زمین و بررسی خاک مزرعه شدم اما هنوز هیچ اقدامی نکرده‌اند.

این کشاورز سادات‌آبادی با تأکید بر اینکه کاهش عیار در قیمت‌گذاری به ازای هر کیلوگرم تأثیرگذار بوده و منافع اقتصادی فعالیت کشاورزی چغندرکاران را زیر سؤال می‌برد تشریح کرد: حتی بنده شخصاً خاک مزرعه را به مرکز مربوطه در جهاد کشاورزی جهت بررسی ارائه کردم اما هنوز گویا نوبت بررسی نرسیده این در حالی است که اگر شرایط به همین منوال پیش برود من ورشکسته خواهم شد زیرا هزینه تولید با قیمت خرید همخوانی ندارد.

عربی با تأکید بر اینکه در حال حاضر قیمت اجاره ادوات کشاورزی و نیز کارگر در فصل کاشت و برداشت سر به فلک می‌کشد به‌نحوی‌که هزینه استفاده از ادوات برای دو مرحله عنوان‌شده چیزی حدود 7هفت تا هشت میلیون تومان در هر هکتار است، گفت: از طرفی کود و سَم یارانه‌ای در نظر گرفته‌شده کفاف نمی‌دهد و بخش اعظمی از آن با قیمت بالا هر کیسه بین 700 تا یک‌میلیون تومان خریداری می‌شود.

وی در ادامه به هزینه بالای حمل‌ونقل بار اشاره کرد و گفت: متأسفانه علاوه بر بالا بودن هزینه حتی ماشین باری سنگین نیز در مقطع برداشت در سطح روستاها کمتر وجود دارند.

در ادامه دیگر چغندرکار اهل روستای جرا شهرستان تویسرکان نیز با تأیید صحبت دیگر چغندرکار عنوان شده اذعان کرد: بنده سالانه چیزی بین دو تا سه هکتار از ارضی کشاورزی خود را به زی کشت چغندر می‌برم.

اصغر تکلو با تأکید بر اینکه قیمت‌گذاری انجام‌شده توسط کارخانه‌های همدان نسبت به دیگر کارخانه‌ها پایین‌تر است اما به دلیل بالا بودن هزینه حمل‌ونقل و احتمال خراب شدن محصول چاره‌ای جز فروش با قیمت پایین به کارخانه‌های همدانی نداریم ابراز کرد: البته طی چند سال گذشته مشکلاتی همچون معطلی برای تحویل بار و ماندن محصول روی زمین خوشبختانه مرتفع‌شده و حتی در قیمت‌گذاری نیز شاهد تجدیدنظر مثبت بودیم.

وی اصلی‌ترین مشکل پیش روی چغندرکاران شهرستان تویسرکان را کمبود آب قلمداد کرد و افزود: متأسفانه این مهم در کیفیت، اندازه و وزن محصول تأثیرگذار است به‌طوری‌که طی سال جاری شاهد کوچک‌تر شدن سایز محصول در مزرعه بودیم.

این چغندرکار با تأکید بر اینکه کود و سم مورد نیاز یارانه‌ای برابر با نیاز کشاورزان چغندرکار توزیع نمی‌شود گفت: علاوه بر هزینه گزاف خرید از بازار آزاد، این کود و سم شاهد افزایش کارگری و درعین‌حال هزینه حمل‌ونقل بار نیز طی سال جاری بودیم.

تکلو با تأکید بر اینکه در صورت مهیا بودن شرایط ایده‌آل برای رشد از آنجا که این محصول نیازمند آب است از هر هکتار می‌توان 100 تن محصول برداشت کرد، گفت: متأسفانه طی چندسال اخیر به‌ویژه سال جاری بر اثر خشک‌سالی شاهد کاهش چشمگیر منابع آب‌های زیر‌زمینی و چاه‌های عمیق بودیم که در پی خود کاهش بهره‌وری خاک و در نتیجه کاهش وزن محصول را به همراه داشت.

دیگر کشاورز روستای قاسم‌آباد لک‌لک اسدآباد نیز ضمن تأیید دیگر کشاورزان چغندرکار تویسرکانی با بیان اینکه اصلی‌ترین مشکل ما تهیه بذر است، اذعان‌کرد: طبق شرایط اقلیمی شهرستان و نیز تجربه چند سال کار در این عرصه به این نتیجه رسیدیم که باید چغندر را پیش از فرا رسیدن فصل بهار بکاریم اما کارخانه قند چغندر بذر را پس از عید در اختیار کشاورزان قرارمی دهد، بر این اساس کشاورز برای تأمین نیاز خود مجبور است چغندر خود را از واسطه به رقم بالاتری خریداری کند.

سمائی فلاحی با تأکید بر اینکه دیگر مسئله پیش رو هزینه بالای استفاده از ادوات کشاورزی و حمل‌ونقل است عنوان کرد: طی سال جاری هر سرویس بار چیزی حدود سه تا چهار میلیون تومان هزینه برای کشاورز در پی داشت.

وی با تأکید بر اینکه تا چند سال پیش کارخانه‌ها به ازای پیش‌خرید کردن محصول در بین فصل و پیش از موعد برداشت نسبت به پرداخت مساعده اقدام می‌کردند اما طی چند سال اخیر این مهم صورن نمی‌گیرد گفت: این درحالی است که این مساعده می‌تواند به کشاورز در تأمین هزینه تولید کمک شایانی بکند.

این کشاورز اسدآبادی با تأکید بر اینکه علاوه بر موارد ذکر شده، اعلام دیرهنگام قیمت تضمینی گندم کشاوزران را به کشت چغندر با قیمت کیلویی هزار و 700‌ تشویق کرد، گفت: همانطور که گفتم تعلل جهاد کشاورزی در اعلام قیمت تضمینی گندم، باعث شد اغلب کشاوزان اراضی گندم و جو خود را به کشت چغندر اختصاص دهند. با توجه به آب‌بر بودن محصول، تأمین ماشین‌آلات و حمل‌ونقل، کشاورزان را در فصل برداشت با مشکل مواجه خواهد کرد و در عین حال یقیناً در کشور با کمبود محصول استراتژیک گندم مواجه خواهیم بود.

وی دیگر مشکل پیش روی چغندرکاران را نبود شفافیت در عیاربندی محصول دانست گفت: چگونه ممکن است برای یک محصول از یک زمین، در کارخانه‌های همدان عیار 13 و 14 تعیین و برای همان محصول در خارج از استان عیار 16 و 17 در نظر گرفته شود.

مع‌‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد علی‌رغم بهبود نسبی شرایط، خرید محصول چغندر اما همچنان مشکلات حوزه تولید محصول، افزایش هزینه‌ها، عدم ارائه خدمات ترویجی (کود و سم)، عدم شفافیت در قیمت‌گذاری و نیز مشکل در تأمین بذر بر اساس عیار در بین کشاورزان چغندرکار مشهود است؛ بنابراین این مهم در طولانی‌مدت منجر به کاهش رغبت کشاورزان برای فعالیت در این عرصه خواهد شد که مهم امنیت غذایی و اشتغال بخش اعظمی از روستاییان را تهدید می‌کند پس لطفاً کارشناسان جهاد کشاورزی از پشت میزهای خود بیرون آمده و مشکل کشاورزان بر سر زمین حل کنید.