بیماری صعب‌العلاج صنعت دامداری

کوچ بزرگ در داوودآباد آغاز شده!

مهدی داوودآبادی با تأکید بر اینکه نیازمند حمایت دولت هستیم اما حمایتی صورت نمی‌گیرد، اضافه کرد: بنده یک دامداری 200 رأسی داشتم که اکنون به حدود 120 رأس رسیده و توان افزایش تعداد دام‌ها را هم ندارم؛ دولت ماهانه حدود چهار تُن نهاده به بنده اختصاص داده که این چهار تُن تنها برای حداکثر سه روز دام‌ها کافی است.

داوودآبادی درخصوص قیمت نهاده در بازار آزاد و دولتی نیز گفت: نهاده در بازار دولتی کیلویی سه هزار و 500 تومان به فروش می‌رسد، اما مقدار آن کم است و مجبور هستیم در بازار آزاد همین نهاده را به قیمت هفت هزار و 500 تومان تهیه کنیم که با توجه به قیمت گوشت، این قیمت بازار آزاد اصلاً مقرون‌به‌صرفه نیست.

وی افزود: قیمت خوراک هر دام در 24 ساعت حدود 70 هزار تومان است که با این اوضاع همه در ضرر هستیم.

یکی از دیگر دامداران گفت: حدود 20 سال در این حرفه با صرف هزینه و وقت فعالیت داشتیم، اما با توجه به مشکلات این حوزه دیگر توان ادامه فعالیت در این صنعت را نداشتیم.

مرتضی حداد بیان کرد: اجباراً به صنعت روی آوردیم، البته هر حرفه‌ای مشکلات خاص خود را دارد، اما مشکلات این شغل کمتر از دامداری است؛ دامداران به‌طور کل نابود شده‌اند، در داوودآباد بیش از 20 هزار رأس دام وجود داشت، اما اکنون چیز زیادی نمانده و بخش زیادی از سرمایه مردم از بین رفته است.

وی تأکید کرد: همه مسئولین از این مشکلات با خبر هستند، اما چرا توجه نمی‌کنند؟ به نظر می‌رسد که نمی‌خواهند این تولید انجام شود؛ سهیمه‌ای که به دامدار می‌دهند، اسماً مشکل را حل می‌کند، اما رسماً این‌گونه نیست.

حداد میانگین خوراک هر دام را روزانه 10 کیلو عنوان کرد و گفت: خوراک دام میانگین ماهانه 300 کیلو است، اما دولت تقریباً ماهی 50 کیلو خوراک به‌ازای هر دام می‌دهد و این به معنی همان چوب لای چرخ دامدار گذاشتن است.

یکی از دامداران داوودآباد نیز گفت: این بازار بی‌رمق رو به نابودی است و باید برای خروج از این شرایط فکری می‌کردم، پس با توجه به اینکه بازار ماشین و مسکن رو به صعود است، نیمی از دام هایم را فروختم و نیسان خریدم؛ این نیسان اگر در گوشه حیاط بماند، سود بیشتری از گاوهایی دارد که هرروز باید خوراک بخورند. درحال حاضر نیمی از سرمایه‌ام در کنار دام‌ها، چادر بر سر دارد و آفتاب می‌گیرد.

این دامدار ادامه داد: برای خوراک باقی دام‌ها دچار مشکل هستم و تاکنون بخشی از طلای همسرم را فروخته و خرج خوراک دام‌ها کردم، اگر وضع این‌چنین پیش برود، ترجیح می‌دهم تمام دام‌ها را به طلا تبدیل کنم تا شاید خیالم از بابت سرمایه‌ام راحت شود؛ من تخصصی در حرفه دیگری ندارم، پس نمی‌توانم شغلم را هم تغییر دهم.

20 بهمن‌ماه معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه سهمیه نهاده‌های دامی براساس دام تولیدی استانی تخصیص می‌یابد، گفته بود: سهمیه نهاده‌های دامی برای دامداری روستایی و عشایری تدارک دیده‌ شده و این حجم در کشور به‌‌ویژه در سال 1400 بی‌سابقه بوده است.

به گفته دیگر دامدار این شهر باگاس به‌عنوان خوراک دام محصول باکیفیتی نیست، اما دامدار در شرایط موجود ناچار به استفاده از این محصول برای تغذیه دام‌ها است.

ابراهیم داوودآبادی اضافه کرد: البته گاهی برای خرید این محصول که کیلویی 900 تومان به فروش می‌رسد نیز پول نداریم، چراکه دام‌هایمان به فروش نمی‌رسد که بتوانیم نهاده تهیه کنیم.

وی اظهار کرد: از یک سال و نیم گذشته حدود 500 دامی که داشتم به حدود 80 دام رسیده و اکنون هم انبار علوفه‌ام خالی است؛ پنج کارگر در این دامداری کار می‌کردند که امروز دیگر کارگری هم در این دامداری نمانده است.

این دامدار بیان کرد: ماهانه یک تُن کنسانتره به دامداری بنده اختصاص پیدا می‌کند که آن هم کفاف این دام‌ها را نمی‌دهد، سبوس آزاد به قیمت سه هزار و 500 تومان می‌خریدیم، اما امروز به بیش از هفت هزار تومان رسیده است؛ دام‌هایمان نیز سنگین شده و فروش نمی‌روند، هیچکس از ما حمایت نمی‌کند و واقعاً رو به نابودی هستیم.

وی افزود: شیر دام را هم دیگر نمی‌دوشم و می‌گذارم خشک شود، چراکه شیر را هم به قیمت پایین می‌خرند؛ قیمت یک کیلو شیر از یک آب معدنی کوچک هم کمتر است.

داوودآبادی به مشکلات دریافت مجوز دامداری نیز اشاره کرد و گفت: تا به امروز حتی نتوانسته‌ام مجوز دریافت کنم.

مدیرعامل تعاونی گاوداران گوشتی اراک و حومه نیز که خود دارای یک دامداری صنعتی 150 رأسی است، در این خصوص اظهار کرد: دامداران باید در جریان باشند که امسال خشک‌سالی را پشت سر گذاشتیم که در 50 سال قبل بی‌سابقه بوده و به تبع آن، محصولات کشاورزی خروجی لازم را نخواهد داشت. برخی از کشارورزان 90 هکتار دیم کاشته بودند که علاوه‌بر اینکه تولیدی نداشتند، دچار خسران و ضرر نیز شده بودند، درنتیجه می‌توان گفت یکی از عوامل کاهش نهاده خشک‌سالی است.

وحیدی‌فر افزود: حدود 90 درصد دام‌های سبک و سنگین در استان هویت‌گذاری شده که در ازای این 90 درصد باید 46 هزار تُن نهاده به‌صورت ماهانه در اختیار استان قرار گیرد، این درحالی است که درحال حاضر ماهانه 13 هزار تُن به دامداران تخصیص داده می‌شود، یعنی تنها 20 درصد از نهاده مورد نیاز دام از سوی دولت تأمین می‌شود و مابقی آن باید از بازار آزاد تأمین شود؛ از این میزان نهاده تخصیصی، 1.5 هزار تُن به شهرستان اراک اختصاص دارد.

وی تصریح کرد: دامداری که امروز کاه را به قیمت کیلویی 6 هزار تومان خریداری می‌کند، سال گذشته آن را 300 تومان می‌خرید.

این مقام مسئول ادامه داد: با توجه به هزینه‌هایی که برای پرورش دام وجود دارد، در ازای هر یک رأس دام سنگین، دامدار روزانه 40 هزار تومان ضرر می‌کند که به نسبت این ضرر در دام سبک نیز وجود دارد. گاو از دامدار بین 57 تا 60 هزار تومان خریداری می‌شود، اما مصرف‌کننده آن را به قیمت بیش از کیلویی 150 هزار تومان می‌خرد و در این بین تنها دلال سود به جیب می‌زند.

مدیرعامل تعاونی گاوداران گوشتی اراک و حومه خاطرنشان کرد: با توجه به این محاسبات و دخل و خرج، گویا این دامدار است که به مردم یارانه می‌دهد. دام باید معادل سه درصد وزن زنده خود غذا مصرف کند که در این صورت هر گاو روزانه 90 هزار تومان خوراک مصرف می‌کند و تنها 50 هزار تومان برگشت خواهد داشت؛ البته نگهداری یک دام هزینه‌های دیگری ازجمله برق، آب، کارگر و غیره نیز دارد.

وحیدی‌فر اضافه کرد: حدود سه ماه پیش یک‌هزار و 465 رأس دام سنگین و یک‌هزار و 762 رأس دام سبک از طریق پشتیبانی امور دام با قیمتی بالاتر از بازار کشتار شد تا کمکی به دامدار شود، اما زمانی که قیمت گوسفند افزایش پیدا کرد، دامداران دیگر دام خود را به پشتیبانی امور دام ندادند؛ این درحالی است که آمادگی کشتار 9 هزار رأس دام در پشتیبانی وجود داشت و در اسرع وقت هم با دامداران تسویه می‌کرد، اما دامداران از ارائه و کشتار امتناع کردند. در این راستا پشتیبانی امور دام هنوز درنظر دارد کشتار را انجام دهد، چراکه در استان با انباشت دام سبک و سنگین مواجه هستیم.

مدیرعامل تعاونی گاوداران گوشتی اراک و حومه عنوان کرد: سال‌های گذشته مشکل زیادی درخصوص نهاده وجود نداشت، اما دامدار همیشه با مشکلاتی درگیر بوده و بخشی از این مسئله هم ناشی از عدم برنامه‌ریزی دامدار است و می‌طلبد که گاهی تولیدکننده خود را با شرایط وفق داده و توقعات را از دولت کاهش دهد.

وحیدی‌فر افزود: درحال حاضر قیمت جو دولتی کیلویی دو هزار و 500 تومان، ذرت دو هزار و 300 تومان، سویا چهار هزار و 500 تومان و سبوس دو هزار و 500 تومان است و همین اقلام در بازار آزاد به‌ترتیب کیلویی هفت هزار و 800 تا هشت هزار تومان، هشت هزار تا هشت هزار و 200 تومان، هشت هزار و 500 تا 9 هزار و 500 تومان و هفت هزار تومان به فروش می‌رسد.

وی ادامه داد: در استان مرکزی 35 کارخانه خوراک دام و در سطح شهرستان اراک پنج کارخانه خوراک دام فعالیت دارند و تاکنون مشکلی درخصوص کنسانتره‌های کارخانه‌های استان مشاهده نشده است.

مدیرعامل تعاونی گاوداران گوشتی اراک و حومه درخصوص اعطای مجوز به دامداری‌ها گفت: مجوزها از سوی جهاد کشاورزی و نظام مهندسی صادر می‌شود، دامداری‌های صنعتی باید یک حریمی را رعایت کنند و دامداری‌های روستایی باید شرایط و ضوابط خاص خود را داشته باشند تا بتوانند مجوز را دریافت کنند، در غیر این صورت مجوزی صادر نخواهد شد.

وحیدی‌فر عنوان کرد: تبدیل دامداری صنعتی به سنتی هزینه‌هایی ازجمله جابه‌جایی و خرید زمین را به دنبال دارد که دامدار تمایلی به این هزینه ندارد؛ بنابراین همچنان در قالب سنتی به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

وی یادآور شد: با توجه به اینکه برخی دامداران بعد از فروش دام خود هنوز سهیمه دریافت می‌کنند، بنابراین تعاونی به دنبال راستی‌آزمایی است و در این خصوص بازدیدهایی مستمر انجام می‌دهد تا از این طریق حق به حق‌دار برسد، بالغ‌بر 90 درصد دامداران بیش از سهیمه خود نهاده دریافت می‌کنند.