درک آرایش جدید رسانه‌ای از لوازم تحقق راهبرد جهاد تبیین است

اکبر نصراللهی در نشست تخصصی با موضوع جنگ شناختی در آرایش جدید رسانه‌ای در دهه پنجم انقلاب اسلامی با تاکید بر اینکه حوزه‌های علمیه و مراکز دانشگاهی باید جلوتر و بیشتر از کُنش‌گران دیگر به جنگ شناختی توجه کنند، تصریح کرد: جنگ شناختی چند لایه، هیبریدی، میان رشته‌ای و شکل تکامل یافته، پیشرفته‌تر، جامع‌تر و سنجیده‌تر از جنگ‌های قبلی و البته طبیعی است آنچه غیرطبیعی است توجه ناکافی حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها به این موضوع مهم با وجود هشدارهای مکرر مقام معظم رهبری است.

وی با اشاره به سابقه جنگ‌های مختلف در طول تاریخ اظهار کرد: با توجه به گسترش و پیشرفت تکنولوژی‌های ارتباطی، تغییر در آرایش رسانه‌ای، تجربه دشمنان و تغییر رفتار کُنش‌گران سیاسی و رسانه‌ای و حاکمیتی، و همچنین سواد رسانه‌ای مخاطبان و میزان دسترسی‌ آنان به رسانه‌های مختلف، جنگ‌ها در حال حاضر به سمت جنگ‌های شناختی تغییر پیدا کرده است و در همه‌ مناطق و از سوی همه‌ی کُنش‌گران با استقبال روبه‌رو شده است. رئیس دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و مطالعات رسانه با اشاره به اثرپذیری جنگ شناختی از تحولات تکنولوژی‌های ارتباطی افزود: با توسعه و پیشرفت تکنولوژی‌های ارتباطی، کنش‌گری از انحصار حاکمیت و نهادهای سنتی و قدیمی بیرون آمده و همه افراد می‌توانند در این حوزه فعال و اثرگذار باشند.

نصراللهی با اشاره به فریضه دانستن جهاد تبیین و تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری در این مورد، گفت: جهاد تبیین، داشتن روایت اول و پیوست رسانه‌ای، راهبردهای بیان حقایق، پیروزی در جنگ شناختی، خروج از محاصره تبلیغاتی و مقابله با جریان تحریف است و نباید در حرف و شعار و ابراز آمادگی مسوولان و رسانه‌ها محدود شود.

نویسنده کتاب «مدیریت بحران در رسانه‌های حرفه‌ای» افزود: ابزار جنگ شناختی تکنولوژی‌ها ارتباطی بویژه اپلیکیشن‌های تلفن همراه رسانه، بازیگران آن کنش‌گران رسمی و غیررسمی، نوع جنگ نامرئی، ماهیت آن مستمر و میدان این جنگ اذهان مردم است و موفقیت در این جنگ به شناخت آرایش جدید رسانه‌ای و تغییرات و تحولات آن است.

نصراللهی تأکید کرد: تحقق راهبرد جهاد تبیین جز با درک آرایش جدید رسانه‌ای، استفاده حداکثری از تکنولوژی‌های جدید ارتباطی بویژه شبکه‌های اجتماعی، روایت اول، درست و مسئولانه از وضع گذشته و حال کشور امکان‌پذیر نیست.

وی با مرور تغییر و تحولات مهم در آرایش جدید رسانه‌ای، تصریح کرد: پیشرفت تکنولوژی‌های ارتباطی از سال 1960 به بعد، پدیده‌ای «ارتباط‌ جمعی شخصی»، را موجب شده است و این پدیده باعث شده است برخلاف گذشته کنش‌گری، تولید و توزیع پیام از انحصار بخش‌های رسمی و سنتی خارج و نقش آنها کم‌رنگ شود.

رئیس دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و مطالعات رسانه با بیان اینکه پدیده‌ ارتباط جمعی شخصی باعث این شد مصرف رسانه‌ای، منابع خبری و الگوی تعامل مردم و چگونگی کنشگری تغییر کند، گفت: یک موقعی، مثلاً کُنش‌گران مذهبی فقط علما و روحانیون بودند و هیچ‌کسی جرأت نمی‌کرد همانند موضوعات امنیتی وارد موضوعات مباحث مذهبی شود؛ ولی الان هر فردی از هر جای دنیا از جمله سلبریتی‌ها با سواد مختصر دینی و سیاسی، در مورد حساس‌ترین موضوعات سیاسی و مذهبی و راهبردی ملی و بین‌المللی مداخله و نسخه تجویز کنند. نصراللهی تصریح کرد: باید بپذیریم که پدیده ارتباط جمعی شخصی، کُنش‌گری به‌ویژه کُنش‌گری مذهبی را، از حوزه تخصصی علما و روحانیون خارج کرده است و هر کسی هم به خود اجازه می‌دهد و هم این امکان را دارد هر پیامی را، در هر زمانی، در هر مکانی و با هر ابزاری تولید و منتشر کند و این می‌تواند در کنار فرصت‌هایی که ایجاد کرده است، در صورت غفلت یا توجه ناکافی حوزه‌ها و دانشگاه‌ها، برای مردم به‌ویژه جوانان تهدید جدی باشد.

وی با اشاره به ظرفیت کم‌نظیر منبر و مسجد، گفت: در کنار استفاد ظرفیت این رسانه‌های بومی و سنتی به اندازه وزنی که دارند، باید با توجه به تحولات جدید تکنولوژی‌های ارتباطی و بروز پدیده ارتباط جمعی شخصی و تغییر در ذائقه و نوع و میزان مصرف رسانه‌ای مردم، از شبکه‌های اجتماعی برای ارائه تصویر واقعی از دین و ایران اسلامی و جلوگیری از اسلام‌هراسی استفاده حداکثری کرد؛ هرگونه تعلل و تردید در استفاده از این امکانات بدون فراهم کردن بسترهای بومی رسانه‌ای کمک به دشمن است.

نصراللهی تصریح کرد: هیچ چیزی نمی‌تواند جایگزین منبر و مسجد و حسینیه، اما نباید از ظرفیت‌های و امکانات جدید برای جهاد تبیین و روایت اول غافل شد.

وی با اشاره تغییرات در انتظارات مخاطبان، گفت: تعامل پررنگ مخاطبان در تولید و توزیع، کاهش وفاداری، فراهم بودن امکان مقایسه بین پیام‌های مختلف، مرگ مخاطبان یکطرفه و کاهش فاصله بین درخواست و اجابت، بالارفتن سواد رسانه‌ای‌، تغییر در نوع رویکرد و راهبرد کنش‌گران به‌ویژه کنش‌گران مذهبی و روحانیان را گریزناپذیر کرده است.

رئیس دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و مطالعات رسانه، ادامه داد: توجه به عامل زمان در اتخاذ رویکرد و راهبرد مناسب بسیار مهم است. هرگونه کُندی و تأخیر، هم در شناخت و هم در تنظیم و هم در تطبیق با شرایط جدید برای کُنش‌گران مختلف، بسیار گران تمام می‌شود و غیرقابل جبران است.

نصراللهی با هشدار در مورد طرح موسوم به صیانت در مجلس افزود: هیچ کسی مخالف قانونگذاری و حکمرانی در فضای ول مجازی نیست اما نباید با اقدامات نسجیده و غیرقابل اجرا، منافع ملی و نظام را با چالش مواجه کرد.