روستای «سویرو» بانه شهری برای لک‌لک‌ها

روستای 60 خانواری سویرو با در بخش مرکزی و در 25 کیلومتری شهر بانه واقع شده است، این روستا علاوه بر اینکه روستایی در دامن جنگل‌های بلوط زاگرس شمالی قرار دارد، به خاطر مهاجرت سالانه لک‌لک‌ها نیز شهرت خاصی دارد.

در یک روز بهاری برای تهیه گزارش و دیدن این شاهکار خلقت به همراه رئیس اداره حفاظت محیط زیست بانه راهی این روستا شدیم.

طبیعت بکر روستای سویرو وجود رودخانه پایین‌دست این روستا و درختان بلوط همچنین همزیستی 50 ساله روستاییان با لک‌لک‌های سفید باعث شده هر ساله این منطقه میزبان صدها قطعه لک‌لک مهاجر شود که از مناطق گرمسیری به این روستا مهاجرت می‌کنند.

مردم روستای سویرو از گذشته‌های خیلی دور شاهد بازگشت لک‌لک‌ها به این منطقه بودند و آن‌ها را نماد صلح و خوش‌اقبالی در روستا می‌دانند.

زیبایی و سرسبزی این منطقه در بهار چشم‌نواز است و هر رهگذری را به خود جذب می‌کند لانه لک‌لک‌ها در بیش از یک هکتار زمین بر بالای یک کوه بلند بر روی درختان بلوط واقع شده که چشم‌انداز روستای سویرو را بسیار زیباتر کرده است.

صدای تق‌تق لک‌لک‌ها از دور شنیده می‌شد این صدا با صدای دیگر پرندگان منطقه زیبایی منطقه سویور بانه را صدچندان کرده و انعکاس این صداها نشان از طبیعتی بکر و دست‌خورده داشت، صدای آب رودخانه پایین دست روستا نیز از دوردست‌ها شنیده می‌شود که به زیستگاهی بکر و چشم‌نواز برای این پرندگان مهاجر تبدیل شده است.

لک لک‌های سفید پیش از آغاز فصل بهار بار دیگر به آشیانه‌های خود باز می‌گردند و آشیانه‌ها را بازسازی و سپس تخم گذاری و جوجه آوری می‌کنند و وقتی که جوجه‌ها بال پر گرفتند و شرایط پرواز و مهاجرت به مناطق گرمسیری داشتند از این منطقه کوچ می‌کنند.

مردم این منطقه به لک‌لک‌، «حاجی له‌ق‌له‌ق» می‌گویند و این لفظ از آنجا ایجاد شده که مردم بر این باور هستند که لک‌لک‌ها در فصل زمستان به مناطق گرمسیری ازجمله عربستان کوچ می‌کنند و به همین دلیل به آن‌ها حاجی می‌گویند و واژه له‌ق‌له‌ق هم به فیزیک بدنی و پاها و نوک آن‌ها که شبیه شاخه درخت است اشاره دارد.

حضور لک‌لک‌های مهاجر و طبیعت بکر منطقه ظرفیت مهمی را برای جذب گردشگران فراهم کرده این مهم نیازمند توجه بیشتر نهادهای دولتی است که ایجاد منطقه گردشگری زمینه را برای ایجاد اشتغال و رونق تولید روستانشینان فراهم می‌کند.

  خوشحالی مردم از بازگشت لک‌لک‌ها

دهیار روستای سویرو که ما را به زیستگاه لک‌لک‌ها همراهی کرد گفت: لک‌لک‌ها سال‌های زیادی است که در بهار به این زیستگاه برمی‌گردند و مردم این منطقه نیز به حضور این لک‌لک‌ها عادت کردند و از بازگشت آن‌ها خوشحال هستند.

محمد کریمی ادامه داد: این لک‌لک‌ها بخشی از هویت این روستا هستند و مردم با توجه به زیبایی که این پرندگان به طبیعت روستا دادند هیچگونه مزاحمتی برای آن‌ها ایجاد نمی‌کنند و به‌نظر می‌رسد که لک‌لک‌ها هم این موضوع را درک کرده‌اند و هر ساله با آمدن بهار بار دیگر به لانه‌های خود برمی‌گردند.

  لک‌لک‌ها به طبیعت منطقه زیبا می‌بخشند

یکی از اهالی روستای سویرو که لک‌لک‌ها در جنگل‌های اطراف زمین کشاورزی وی لانه کرده‌اند از حضور لک‌لک‌ها ابراز خوشحالی کرد و بازگشت این پرندگان را نویدبخش آمدن بهار عنوان کرد.

رحیم کریمی که در حال شخم زدن زمین با بیل بود از دیدن ما خوشحال شد و بیلش را زمین گذاشت وقتی که در مورد لک‌لک‌ها از وی سؤال کردم گفت: زمانی که لک‌لک‌ها به اینجا برمی‌گردند از بهاری سرسبز پربرکت خبر می‌دهند و زیبایی طبیعت منطقه را با حضورشان زیباتر می‌کنند.

وی با بیان اینکه مردم روستای سریرو لک‌لک‌ها بسیار دوست دارند، ادامه داد: در سال‌های گذشته حدود چهار تا 6 قطعه لک‌لک به روستای ما می‌آمدند و تا اواخر تابستان ماندند و هر سال بر تعداد آن‌ها افزوده شد.

کریمی گفت: لک‌لک‌ها برای مردم این منطقه به پدیده منظمی تبدیل شدند چون هر سال در چله دوم زمستان برمی‌گردند و در آواخر تابستان دوباره از این منطقه مهاجرت می‌کنند.

  ضرورت ایجاد لانه برای لک‌لک‌ها

نکته قابل تأمل که در این بازدید میدانی از زیستگاه لک‌لک‌های روستای سویرو متوجه شدم و همچنین اهالی روستا نیز به آن اشاره کردند این بود، که بسیاری از درختان بلوطی که چندین سال لانه لک‌لک روی آن قرار داشت، خشک شده بودند.

این مسئله تا حدودی اهالی روستا را نگران کرده بود و بسیاری از اهالی روستا که دوست داشتند، لک‌لک‌ها همچنان به روستای آنان برگردند، برای ساخت لانه‌ها برای لک‌لک‌ها بر روی تیرهای فلزی اعلام آمادگی کردند.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست بانه نیز با بیان اینکه زیستگاه لک لک‌ها درختان بلوط است گفت: با توجه به اینکه فضولات این پرندگان اسیدی است باعث از بین رفتن درختان بلوط می‌شود و هر درخت بلوط که لانه لک لک‌ها در بالای آن ساخته می‌شود بعد از چند سال خشک می‌شود.

رحیم رحیم‌پور اضافه کرد: با توجه به اینکه رودخانه پایین‌دست روستا که به زیستگاه این پرندگان نزدیک است و منبع خوبی برای تغذیه لک‌لک که سرشار از منبع غذایی و موجودات آبزی است هر ساله در اسفند ماه به این منطقه برمی‌گردند و در اواخر تابستان و اوایل پاییز بار دیگر مهاجرت می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه این لک‌لک‌های سفید در فهرست پرندگان حمایت شده کشور قرار دارد ادامه داد: برای جلوگیری از بین رفتن درختان بلوط باید لانه‌های فلزی برای آن‌ها ساخته شود که نیاز با اعتباراتی دارد.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست بانه گفت: با همکاری اهالی روستای سویرو اقداماتی در راستای حفظ امنیت این لک‌لک‌ها انجام شده و این پرندگان در امنیت کامل به سرمی برند و هیچ‌گونه خطری آن‌ها را تهدید نمی‌کند.

وی اضافه کرد: در بازدیدهای میدانی که انجام می‌شود لانه‌هایی که نیاز به بازسازی داشته باشد ترمیم می‌کنیم.

وی ادامه داد: بر اساس سرشماری که سال گذشته انجام دادیم 35 لانه و بیش از 150 قطعه پرنده هر ساله به این زیستگاه باز می‌گردند و در هر لانه با جوجه‌ها حدود چهار تا پنج لک‌لک زندگی می‌کنند.

رحیم‌پور با بیان اینکه هر ساله به تعداد این پرندگان اضافه می‌شود اظهار کرد: با توجه به بازدیدهای میدانی تعداد لک‌لک‌ها نسبت به پارسال بیشتر شده سرشمار این پرندگان بعد از جوجه‌آوری انجام می‌شود.

لک‌لک پرنده‌ای بزرگ با پاها و گردن دراز و منقار بلند و راست است که آهسته به پرواز در می‌آیند و در حال پرواز پاها و گردن را کشیده و اندکی رو به پایین نگه می‌دارند.

این پرنده آرام و کند راه می‌رود نر و ماده هم ‌شکل هستند و روی درخت‌ها، صخره‌ها یا ساختمان‌ها آشیانه می‌سازد، لک‌لک‌ها یک تیره از راسته لک‌لک ‌سانان هستند که گونه‌های مختلفی دارند.