وجوه غیرسالم بورس، پاگرد نهایی پول‌شویی نوین در کارگزاری‌های جهانی

مهرداد حاجی‌زاده فلاح گفت: پیشنهاد تغییر قانون در کشورهای اروپا مبنی بر اینکه کارگزاران سهام تا پنج روز پس از انجام معامله نیازی به شناسایی مشتریان خود ندارند؛ هشدار کارشناسان را در پی داشته است؛ و کارشناسان پول‌شویی معتقدند این مقرره روزنه جدیدی را برای پولشویی عواید حاصل از جرم باز می‌کند.

وی افزود: کارگزاران بورس معتقدند آن‌ها این تغییر را درخواست نکرده‌اند و بیشتر کارگزاران ریسک معامله از طرف یک مشتری ناشناس را نمی‌پذیرند. این در حالی است که شناسایی منبع وجوه مورد استفاده برای خرید و فروش سهام، ناخواسته جابجایی پول را برای مجرمان آسان‌تر می‌کند.

وی ادامه داد: تلفات انسانی ناشی از اعتیاد به مواد مخدر، رشوه، قتل و قاچاق انسان توسط سندیکاهای جنایتکار، نشانه‌هایی از شستن میلیون‌ها دلار هستند. بنابراین مطمئناً هیچ نفس سلیمی حاضر نیست با ثبت سهام در بورس شریک در این جنایت‌ها باشد.

این تحلیلگر مسائل اقتصادی اذعان کرد: این نگرانی‌ها در حالی مطرح می‌شوند که نشت حیرت‌انگیز گزارش‌های بانکی محرمانه نشان می‌دهد که تریلیون‌ها دلار پول مشکوک کثیف در بانک‌های بزرگ جهانی جریان دارد و به الیگارش‌ها در تعقیب این قانون کمک می‌کند.

حاجی‌زاده فلاح اضافه کرد: تحقیقات انجام‌شده توسط کنسرسیوم بین‌المللی روزنامه نگاران تحقیقی نشان داده است که جی‌پی‌مورگان چیس، اچ‌اس‌بی‌سی و سایر بانک‌های بزرگ از مقابله با پول‌شویی سرپیچی کرده‌اند و مبالغ هنگفتی از پول غیرقانونی را برای مجرمان انتقال داده‌اند.

وی اظهار کرد: در حال حاضر در بازارهای جهانی، قبل از اینکه بتوانید یک حساب در یک کارگزار سهام راه اندازی کنید، به همان روشی که هنگام افتتاح حساب بانکی انجام می‌شود، باید مشتری جدید شناسایی شود. البته یک استثنا وجود دارد که بازار به سرعت در حال حرکت است، اما تا زمانی که شناسایی ارائه نشود، حساب عملاً «قفل» است.

این تحلیلگر مسائل اقتصادی با بیان این که تغییرات پیشنهادی به این معنی است که مشتریان می‌توانند سهام را معامله کنند و تا پنج روز بعد نیازی به شناسایی ندارند، گفت: کارشناسان در این زمینه نگران هستند که این پیشنهادها می‌تواند پول‌شویی را برای مجرمان با خرید و فروش سهام در شرکت‌های معامله شده آسان‌تر کند و آن‌ها قبل از پنج روز پول خود را خارج کنند.

حاجی‌زاده فلاح با اشاره به این که کلاهبرداری، پول‌شویی و تجارت داخلی، فعالیت‌های مجرمانه رایج در بازار سهام هستند، اضافه کرد: وقتی بزرگ‌ترین بانک استرالیا با یک پرونده پول‌شویی به خاطر دستگاه‌های خودپرداز که به باندهای جنایتکار در انتقال پول کمک می‌کرد، مواجه شد، با جریمه 700 میلیون دلاری مقابله شد.

وی گفت: پول‌شویی و فعالیت‌های مجرمانه طبق ماهیت خود به‌دنبال بهره‌برداری از شکاف‌ها و ضعف‌های سیستم است؛ اگر این اتفاق بیفتد، بالقوه فرصت بیشتری برای شستشوی عواید از طریق بازار سهام وجود دارد. ضمن این که این تغییرات به این معنی است که یک کارگزار بورس می‌تواند مشتری را قبول کند، در بورس اوراق بهادار برای او معامله کند، اما تا پنج روز مجبور نیست؛ مشتری را تأیید کند.

این تحلیلگر مسائل اقتصادی افزود: نقض پولشویی نتوانست میلیون‌ها گزارش را در مورد نقل و انتقالات بین‌المللی ارائه کند که به نظر می‌رسد بسیاری از آن‌ها برای اهداف غیرقانونی هستند؛ بنابراین ممکن است پنجره‌ای ایجاد کند که به موجب آن مجرمان بتوانند از سیستم برای پول‌شویی سوء استفاده کنند.

حاجی‌زاده فلاح با بیان این که بررسی نشان داد که دقت لازم دانستن اینکه مشتریان شما چه کسانی هستند باید ساده شود، ادامه داد: برخی کشورهای به ظاهر متمدن به عنوان مکانی اخلاقی برای انجام تجارت به دلیل عدم اقدام آن در مورد پول‌شویی آسیب دیده‌اند. این ریسک همواره وجود دارد که پول‌شویانی که ناامید هستند و نمی‌توانند پول نقد ناشی از قاچاق مواد مخدر را به روش‌های معمول شستشو دهند، به‌دنبال راه‌های دیگری باشند که بسته نیستند.

وی با اشاره به این که کارگزاری آنلاین سهام با این معافیت و کاهش جدید پادمان‌ها فرصتی خواهد بود که آن‌ها به‌دنبال آن هستند، افزود: این گروه هیچ درک درستی از این پیشنهاد ندارند. همچنین ما حتی نمی‌دانیم که آن‌ها از کجا می‌آمدند و چه کسی آن‌ها را به دلیل خطری که ایجاد می‌کند درخواست می‌کرد. این در حالی است که کشورهایی با قوانین ضعیف در مورد حسابداران، وکلا و مشاوران املاک، مقصد اصلی پول‌شویی هستند.

وی اذعان کرد: از کسب‌وکارهای تحت نظارت انتظار می‌رود تا بر اساس محصولات و خدماتی که ارائه می‌کنند و گزارش فعالیت‌های مشکوک را هنگام خرید یا فروش در بورس‌های داخلی سطح ریسکی که برای کسب‌وکار و مشتریانشان ایجاد می‌کند شناسایی و مدیریت کنند.

وی با اشاره به این که درآمد اکثر کارگزاران سهام به کارمزد هر معامله متکی است، در جایی که یک تجارت مبتنی بر کمیسیون مانند کارگزاری سهام وجود دارد، ریسک خاصی وجود دارد، گفت: بهتر است اگر پادمان‌های اساسی در قانون وجود دارد حذف شود و به‌عنوان یک موضوع مدیریت ریسک به آن مشاغل به حافظه سپرده شود. البته باید توجه داشت این مسئله مانند درخواست از روباه برای محافظت از مرغداری است!