پیوند هیدروژنی تشکیل‌دهنده ملزومات زندگی

حمیدرضا یوسفی اظهار کرد: پیوند هیدروژنی، یکی از پیوندهای بسیار خوب میان عناصر است که نسبت به سایر پیوندها شرایط خاصی دارد.

وی افزود: پیوند هیدروژنی نسبت به کوالانسی و یونی، ضعیف بوده ولی در مقابل واندروالسی قوی‌تر است؛ اما برای ایجاد چنین پیوندی، حتماً باید شرایط خاصی وجود داشته باشد. درواقع برای اینکه یک پیوند هیدروژنی صورت پذیرد، حتماً باید طرف مقابل هیدروژن الکترونگاتیو (نیتروژن، اکسیژن و فلوئور) قرار بگیرد و مولکول‌های بزرگ نیز نمی‌تواند در این پیوند قرار بگیرد.

این دکترای شیمی آلی گفت: در کره زمین این پیوند بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا آب و اکسیژن که هر دو جزو عوامل حیات محسوب می‌شود، به پیوند هیدروژنی وابسته است. این پیوند در DNA، RNA و پروتئین نیز وجود دارد و به نوعی تشکیل دهنده ملزومات زندگی انسان است.

وی در رابطه با تأثیر پیوند هیدروژنی گفت: هنگامی که پیوند هیدروژنی ایجاد می‌شود نقطه جوش افزایش می‌یابد و برخی از ویژگی‌های دیگر عناصر نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد؛ به همین دلیل نقطه جوش آب از آمونیاک و برخی عناصر دیگر بالاتر است.

یوسفی افزود: شناور ماندن یخ روی آب و نیروی کشش سطحی آب، جزو نشانه‌های پیوند هیدروژنی و ویژگی‌های آن محسوب می‌شود. پیوند هیدروژنی در تشکیل پلیمرها نیز بسیار کاربرد دارد و عناصری مانند هیدروژن فلوراید و نایلون نیز با همین پیوند تشکیل می‌شود.

وی اشاره کرد: پیوند هیدروژنی، موجب افزایش نقطه ذوب عناصر می‌شود؛ به همین دلیل در صنایع نگاه ویژه‌ای به این پیوند وجود دارد.

این دکترای شیمی آلی در رابطه با اهمیت پیوند هیدروژنی گفت: عامل فراهم شدن شرایط زندگی در زمین و متعادل بودن دمای این سیاره وابسته به پیوند هیدروژنی است؛ این پیوند در تشکیل مخازن گاز در مناطقی مانند کوه، دره و غارها نیز نقش بسزایی دارد.