سرپرست اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت عنوان کرد؛

آسیب‌های تک‌فرزندی در خانواده‌ها

سرخوردگی کودکان تنها در بزرگ‌سالی

صابر جباری افزود: کودکان تک‌فرزند، احساس تنهایی می‌کنند و همچون دیگر کودکانی که خواهر و برادر دارند، نمی‌توانند با دیگران تعامل داشته باشند.

وی گفت: کودک تنها در خانه‌ای زندگی می‌کند که فضای کودکی وجود ندارد، زیرا همیشه تعداد بزرگ‌سالان بیشتر از کودکان است و به دلیل ارتباط کمتر با کودکان و تماس بیشتر با بزرگ‌سالان، نمی‌تواند مقتضای کودکی خود را بروز دهد و آن گونه که لازم است بچگی کند، بنابراین از نظر روان‌شناختی دچار اختلال می‌شود.

سرپرست اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت با بیان اینکه این کودکان تک برای بهتر بودن در درس و دیگر فعالیت‌ها تحت فشار بیشتری از طرف خانواده هستند، افزود: به خاطر دلواپسی‌های بیش از حدی که والدین برای محافظت از آن‌ها دارند، از آزادی‌های لازم و متناسب سن خود برخوردار نیستند.

جباری همچنین گفت: کودک تک به دلیل توجه زیاد پدر و مادر و سایر بستگان نزدیک از اعتماد به‌نفس کمتری برخوردار است. این کودکان به خاطر مراقبت بیش از حد پدر و مادر، از دخالت آن‌ها در کارهایشان خسته می‌شوند و به دلیل نداشتن خواهر و برادر فرصت تجربه برخی از احساسات و چگونگی کنترل و مدیریت آن‌ها را پیدا نمی‌کنند و در مدرسه و سایر محیط‌های اجتماعی دچار مشکلات ارتباطی می‌شوند و در مقایسه با کودکانی که در خانواده چندفرزندی بزرگ شده‌اند، کمتر می‌توانند از حقوق خود دفاع کنند.

وی افزود: این کودکان به دلیل نداشتن ارتباط با خواهر و برادر در ذهن و خیال خود با دوستان خیالی بازی می‌کنند.

سرپرست اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت همچنین گفت: تک‌فرزند به دلیل نداشتن برادر و خواهر و ارتباط با آن‌ها، تمایل (بیش از حد) به اسباب بازی و حیوانات نشان می‌دهد.

جباری با اشاره به اینکه کودکان تک، تحمل کمتر و حساسیت بیشتر نسبت به رفتار دیگران دارند، افزود: کودکان خانواده‌ای تک‌فرزند به دلیل خود محوری، سخت‌تر با دیگران ارتباط برقرار کرده و دوست پیدا می‌کنند.

وی گفت: تک‌فرزندان به دلیل نداشتن الگویی از جنس مخالف در خانواده، آسیب پذیری بیشتر از لحاظ جنسی و روابط اجتماعی خواهند داشت.

سرپرست اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت، به تبعات منفی تک‌فرزندی بر سلامت جسمی، روانی و اجتماعی به مواردی ازجمله افزایش احتمال چاقی در مقاطع مختلف سنی، کم شدن فعالیت جسمی و افزایش ساعت تماشای تلویزیون، افزایش احتمال بیماری‌های جسمی و روانی اشاره کرد و افزود: می‌توان به افزایش احتمال اختلالات شخصیتی نسبت به جامعه عمومی، افزایش احتمال ابتلا به اختلالات گفتاری، پایین‌تر بودن سطح شاخص‌های بهداشت روان (استرس، افسردگی و…) در دانش‌آموزان تک‌فرزند اشاره نمود.

جباری گفت: تبعات منفی از دست دادن تک‌فرزند بر جنبه‌های مختلف سلامت جسمی و روانی والدین، ازجمله ابتلا به افسردگی و بیماری‌های مزمن بسیار بیشتر از خانواده‌های چند فرزند است.

وی به تبعات منفی بر سلامت اجتماعی اشاره کرد و افزود: افزایش احتمال طلاق در بزرگ‌سالی که حتی تا سه برابر احتمال طلاق را در مردان تک‌فرزند افزایش می‌دهد.

وی ادامه داد: صفاتی همچون خوش‌بینی به آینده، وظیفه‌شناسی، قابل اعتماد بودن، رقابت‌جویی، خطرپذیری در محیط کار کمتر است، افزایش احتمال ارتکاب به جرائم خشونت‌آمیز در پسران تک‌فرزند، سوءرفتارهای جنسی ازجمله تمایل به ارتباط با دوست پسر در دختران تک‌فرزند بیشتر است، تک‌فرزند به هنگام ورود به جامعه از حیث رفتارهای تعاملی از مهارت کمتری برخوردار است، چراکه قرار بوده این مهارت را در آزمایشگاه خدادادی خانواده (در عمل) و با وجود خواهر و برادر یاد بگیرد.

سرپرست اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت در ادامه به آسیب‌های تک‌فرزندی با رویکرد روان‌شناسی و علوم تربیتی پرداخت و گفت: ازجمله این آسیب‌ها رواج فرزندسالاری است. در خانواده‌های تک‌فرزند بیش از حد به خواسته‌ها و مطالبات فرزند توجه شده و اغلب افراط و زیاده‌روی والدین در برآوردن خواسته‌های تنها فرزندشان مشاهده می‌شود.

جباری از دیگر موارد به توجه افراطی و لوس کردن تک‌فرزندان اشاره کرد و افزود: والدینی که قصد داشتن فقط یک فرزند را دارند، از اول می‌دانند که این تنها بچه آن‌ها خواهد بود، پس چرا برایش همه کار نکنند؟ از سوی دیگر اگر والدین بعداً متوجه شوند که فرزندشان تنها بچه آن‌ها خواهد بود، خیلی احساس ناتوانی و بی‌کفایتی می‌کنند، بنابراین همه کاری برای تسکین خودشان انجام می‌دهند، به‌خصوص اگر فرزندشان با ناز درخواست کند.

وی در پایان با بیان اینکه مطالعاتی نیز منتشر شده است که به جنبه‌های مثبت تک‌فرزندی پرداخته‌اند ولی تعداد آن‌ها در قیاس با مطالعاتی که به تبعات منفی آن پرداخته‌اند کمتر است، افزود: مطالعات متعدد در چین بر این باورند که به موازات افزایش تعداد خانواده‌های تک‌فرزند باید انتظارات تغییرات گسترده‌ای را در رفتار جامعه چین داشت به طوری که از آن به‌عنوان «بمب ساعتی رفتاری» نام برده‌اند. از این رو است که چین به‌عنوان پرجمعیت‌ترین کشور جهان با جمعیتی بالغ بر یک میلیارد و 400 میلیون نفر جمعیت سیاست‌های تشویقی افزایش جمعیت را در پیش گرفته است.