آغاز فرآیند اختصاص سهام عدالت به جاماندگان

محمدرضا پورابراهیمی گفت: گزارش‌هایی که ما داشتیم تعداد زیادی از افرادی که مستحق دریافت سهام عدالت بودند مثل افراد تحت پوشش کمیته امداد، بهزیستی، رزمندگان، ایثارگران، کارگران فصلی و خیلی از افرادی که جزو مجموعه‌هایی بودند که کاملاً در اولویت واگذاری بودند این‌ها از دریافت سهام عدالت محروم شده بودند.

وی گفت: کمیسیون اقتصادی در مجلس یازدهم این را در دستور کار قرار داد و پس از بررسی و جلسات مشترک با دولت ظرفیتی را ایجاد کرد برای این که بتواند این واگذاری انجام شود.

پورابراهیمی افزود: ظرفیتش به اندازه‌ای است که ما بتوانیم با اولویت‌های تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی را چهار میلیون تا پنج میلیون در نظر بگیریم و بقیه را اضافه کنیم، سقف آن حداکثر تا 20 میلیون است، ولی طبیعتاً هر چه ما به انتها نزدیک می‌شویم اولویت‌های ما کاهش پیدا می‌کند یا درصد اعطای سهام هم می‌تواند تغییر پیدا کند.

وی گفت: عدد جا ماندگانی که باید احراز شوند، آن بانک اطلاعاتی که در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هست عدد را احصاء کند، چون واگذاری هم بر اساس یک شرایطی است که انجام شود.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس افزود: ما به صورت کلی گقتیم که واگذاری انجام شود، این مصوب شد، اما دولت قبل با این مخالفت کرد، مطلبش هم این بود که ما منابع لازم را برای آن نداریم و نهایتاً با تغییر دولت، نامه‌ای را بنده خدمت رئیس جمهور فرستادم، درخواست کردیم که با توجه به این مصوبه کمیسیون و آمادگی برای این واگذاری در ابتدای دولت انجام شود.

پورابراهیمی گفت: آقای رئیس جمهور آن را به سازمان برنامه و وزارت اقتصاد ارجاع دادند، در حین این بررسی‌هایی که ما در نیمه دوم سال گذشته داشتیم بودجه‌ای که در صحن علنی آمد، پیشنهاد سطح کلی در آنجا مطرح شد.

وی افزود: جزئیاتش در متن مصوب کمیسیون بود، اما در قانون بودجه فقط یک عبارت کلی آمد در خصوص واگذاری، تکلیف را انجام داد، به استناد این تکلیف، آن جزئیات مجموعه واگذاری در آیین نامه دولت می‌تواند مد نظر قرار بگیرد.

پورابراهیمی اضافه کرد: دولت مکلف است امسال بر اساس قانون بودجه به جا ماندگان سهام عدالت با اولویت افراد تحت پوشش بهزیستی، کمیته امداد و همه کسانی که مشمول دریافت سهام عدالت و واجد شرایط هستند و به هر دلیل دریافت نکردند، حتی بعضی‌ها برگه‌های سهام عدالتشان صادر شده، اما تحویلشان نشد و نهایی نشد، از این افراد هم تعداد زیادی داشتیم که در زمان بررسی، مکاتباتی با کمیسیون اقتصادی داشتند، این مجموعه در کنار بقیه موارد مثل بازنشستگان و مجموعه‌های دیگر که به این گروه اضافه می‌شوند مشمول جا ماندگان سهام عدالت خواهند بود که مشمول این قانون خواهند شد.

وی گفت: ما در این قانون به صورت کلی گفتیم کسانی که واجد شرایط هستند و جامانده هستند و سهام عدالت به آن‌ها اختصاص پیدا نکرده باید واگذاری انجام شود، طبیعتاً این در حوزه آیین نامه‌ها در سامانه دولت قرار می‌گیرد و اختیار دولت است که باید در این جا بیاید.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس افزود: اگر مبنای واگذاری، واگذاری باشد که در سال‌های گذشته صورت گرفته و ایام سال 85 به بعد بوده، با همان مکانیزم و همان رویکرد اتفاق می‌افتد.

پورابراهیمی گفت: مثلاً به افراد تحت پوشش امداد تخفیف داده می‌شود یا روش‌های دیگر، این جا به صورت کلی در قانون آمده، جزئیات آن اشاره نشده است.

*وزارت اقتصاد متولی است اجرای این قانون است

پورابراهیمی گفت: کاملاً مشخص و واضح است در بخشی از گروه‌های هدف عدد و رقم کاملاً معلوم است.

وی افزود: بر اساس آمار، مجموع کسانی که تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی بودند در زمان واگذاری تا امروز جز آن 50 میلیون نفربودند، پنج میلیون و 150 هزار نفر سهام عدالت دریافت کردند.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: افرادی که الآن به ما اطلاع دادند یک میلیون و 300 هزار نفر تقریباً افراد تحت پوشش کمیته امداد هستند که این‌ها فاقد سهام عدالت هستند و جزو جا ماندگان هستند و بر اساس این قانون باید سهام به آن‌ها واگذار شود، با روش قبل، با تخفیف هم باید واگذار شود.

پورابراهیمی افزود: به این شکل است که مثلاً یک میلیون تومان قبلاً واگذار می‌کردند می‌گفتند 50 درصدش را مثلاً از محل سود سهام تسویه می‌کردند و سهام واگذار می‌شد، افرادی که تخفیف نداشتند کل یک میلیون از محل سود سهام باید تسویه می‌شد.

وی گفت: یک میلیون و 300 هزار نفر برآورد کمیته امداد است، نزدیک دو میلیون و 200 - 300 هزار نفر هم افراد تحت پوشش بهزیستی هستند.

پورابراهیمی افزود: این‌ها بر اساس قانون و طبق روالی که سنوات گذشته برای مرحله اول واگذاری بوده است مشمول دریافت تخفیف هستند، بقیه افراد که جزو این دو دهک محسوب نمی‌شوند این‌ها بر اساس روال عادی مشمول می‌شوند.

وی گفت: به عنوان مثال خانواده بزرگ ایثارگران در قانون بودجه نسبت به آن‌ها تصمیم گیری می‌کنیم، برآورد ما این است که نزدیک به سه میلیون نفر شامل این مجموعه هستند و گروه‌های دیگر مثلاً روستائیان، کارگران فصلی و مجموعه‌های دیگر هستند.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس افزود: در حوزه پایگاه جامع رفاه ایرانیان باید استعلام شوند که آیا مشمول هستند و در قانون می‌گوید این‌ها باید بر اساس مکانیزمی مشمول باشند، دارایی، درآمدشان و همه اینها، اشتباهی که در دوره اول انجام شد این بود افرادی داشتیم که مثلاً فردی معلم بود به او نداده بودند و فرد دیگری که شرایطش از نظر درآمدی بیشتر بود به او داده بودند، این خطا و اشتباه در مرحله اول باعث مشکلات ما شده است.

*وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بانک اطلاعاتی را در اختیار وزارت اقتصاد قرار دهد

پورابراهیمی گفت: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اینجا بسیار مسئولیت مهمی دارد و در قانون هم آمده است، اگر بانک اطلاعاتی را در اختیار وزارت اقتصاد قرار ندهد امکان تشخیص افراد به جز گروه‌هایی که تحت پوشش کمیته امداد، بهزیستی، رزمندگان معسر، امکان پذیر نخواهد بود لذا وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی باید پایگاه جامع اطلاعاتی اش را در اختیار وزارت اقتصاد قرار دهد، شناسایی آنجا انجام شود بر اساس آن شناسایی باید واگذاری شکل بگیرد.

وی با بیان این که واگذاری سهام عدالت مراحلش تعریف شده است، افزود: در متنی که آوردیم این گونه گفتیم «افراد تحت پوشش امداد و بهزیستی»؛ این واضح است، بعد می‌گوییم «و کلیه افراد واجد شرایط»، این طبق قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل 44، ماده 34 دقیقاً می‌گوید چگونه تعیین می‌شوند و چگونه اجرا می‌شود.

پورابراهیمی گفت: شناسایی با روش علمی؛ در اختیارِ دولت است. در قانون دقیقاً آمده و اشاره کرده که وزارت اقتصاد با همکاری وزارت کار و رفاه اجتماعی باید برود این را بر اساس روش علمی انجام دهد.

وی افزود: قانون بودجه یک ساله است و طبق تکالیفی که در آنجا آمده یک سال باید عمل کند و تمهیداتش باید در ابتدای سال صورت بگیرد. ما در آنجا گزارش سه ماهه خواهیم گرفت.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: اکنون دولت کار را شروع کرده، پیش بینی ما این است که فرایند واگذاری با توجه به تجربه‌ای که در طول سال‌های اخیر داشتیم و مخصوصاً با دستور مقام معظم رهبری در اردیبهشت سال 99 که خیلی از این اختیارات را به شورای عالی بورس واگذار کردند و فرمودند از طریق آنجا تصمیم گیری شود، خیلی از این موضوعاتی که الآن ابهام را شاید در سطح فضای تخصصی تعریف می‌کند به نظرم در آنجا قابل حل است و عملاً نحوه واگذاری و شکل واگذاری در آنجا قابل بیان است.

پورابراهیمی افزود: اولین موضوع؛ دامنه شمول است، بعضی گروه‌ها کاملاً مشخص است، بعضی از آن‌ها باید در پایگاه جامع رفاه ایرانیان تعریف شود، وزارت کار و رفاه اجتماعی این دفعه نباید بگوید ما اطلاعات کامل نداریم و نمی‌توانیم، اینجا تکلیف وزارت رفاه است و سالهاست وزارت رفاه از تکلیف قانونی خود شانه خالی کرده است.

*اولویت اول سهام عدالت حدود چهار تا پنج میلیون نفر هستند

وی گفت: افراد مرحله اول که اولویت اصلی ما هستند حدود چهار تا پنج میلیون نفر هستند. اولویت بعدی ما افرادی هستند که تحت پوشش نیستند، ولی بر اساس قانونی که قبلاً تنظیم شده و بر اساس اطلاعاتی که وضعیت دارایی، درآمد و شرایط زندگی شان را تعریف می‌کند که در همان کارگروه تخصصی که قانون تعریف کرده باید با روش علمی شناسایی شوند.

پورابراهیمی افزود: امیدواریم برای یک بار در کشور وزارت رفاه این پایگاه جامعی که ما از آن نام می‌بریم تعیین تکلیف کند، نه تنها برای سهام عدالت، صد‌ها جا اشاره شده به این جا شما می‌خواهید یارانه کسی را وصل یا قطع کنید باید اطلاعاتش را در آنجا ببینید.

وی گفت: این حتماً مبنای تصمیم است، اگر این اطلاعات نباشد، اشتباهی که در سال 85 انجام شد به حدود 10 - 15 میلیون نفر که واجد دریافت سهام عدالت نبودند سهام عدالت داده شد، افرادی که واجد بودند حذف شدند، این می‌شود نبود اطلاعات دقیق در کشور.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس افزود: این بار نباید این خطا اتفاق بیفتد، این پایگاه جامع حتماً باید مبنای تصمیم باشد، وزارت رفاه باید قطعاً پای کار بیاید.

پورابراهیمی گفت: ما برنامه مان این است، وزارت اقتصاد هم خوب ورود کردند، وزارت رفاه هم همکاری کنند، ما بخش اول شناسایی مان که در دهک‌های تحت پوشش است کاملاً مشخص است، کافی است طی نامه و مکاتبه‌ای از وزارت اقتصاد آمار دقیق، فهرستشان را سازمان حمایتی بدهند.

وی افزود: در کنار این قضیه گروه‌های بعدی است، از طریق پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان حتماً قابل رسیدگی خواهد بود.

پورابراهیمی در پاسخ به این پرسش که آیا می‌شود گفت الآن هر کسی که یارانه بگیرد ممکن است به او تعلق بگیرد؟ گفت: نه، می‌تواند تغییراتی کرده باشد، به روزرسانی و کاملاً بر اساس سال 1401 یک ارزیابی انجام شود، البته اطلاعاتی ما از قبل داریم که چقدر کارگران فصلی گرفته اند یا نگرفته اند، چقدر افراد برگه سهام عدالت برای آن‌ها چاپ شده، اما ماهیت واگذاری سهام عدالت حدود یک میلیون و 800 هزار نفر هستند که سه میلیون نفر افراد خانواده ایثارگران، رزمندگان، جانبازان، خانواده شهدا، هر کسی که در گروه خانواده ایثارگران هستند، آماری که چند روز قبل گرفتیم.

وی افزود: این اطلاعات همه باید بررسی شود، این طور نیست که ما به صرف این که یک گزارشی به ما بدهند که این سه میلیون، تک تکشان باید بررسی شود امکان دارد که مشمول نباشند.

*دریافت وجه برای ثبت نام جاماندگان سهام عدالت خلاف قانون است

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: درخواستم از مردم این است که با توجه به این که مجلس با کلی پیگیری، کش و قوس‌های زیادی داشت در طول یکی دو سال اخیر خوشبختانه این تصویب شد و شورای نگهبان هم تأکید کرد و دولت هم پای کار آمده و کار را شروع کرده است، الآن هیچ نیازی به پرداخت یک ریال وجه بابت سهام عدالت برای جاماندگان نیست، از این جهت حتماً ما این را تأکید می‌کنیم و خوشحالیم که رسانه ملی هم به این موضوع پرداخته و خواهش می‌کنیم این را هم انعکاس دهند.

پورابراهیمی افزود: هر زمان که قرار است در ارتباط با آن مجموعه‌ها ثبت نام صورت بگیرد اطلاع رسانی می‌شود، در آن زمان هم تأکیدمان به دولت این بوده و هست که بابت ثبت نام نباید پولی از مردم گرفته شود.

وی گفت: لذا همه این‌ها به صورت تعریف شده است و هر کسی که به اسم تعاونی سهام عدالت، مجموعه‌های سهام عدالت از مردم پول دریافت کند خلاف قانون است و باید با آن برخورد قانونی صورت گیرد.

پورابراهیمی افزود: فراخوان از طریق رسانه ملی اعلام خواهد شد و همه فرایند‌ها پیگیری خواهد شد و طبق ضوابط قانونی و بدون پرداخت وجه این موضوع در نیمه اول سال اجرایی شود و بتوانیم در نیمه دوم سال شاهد این باشیم که گروه‌های مختلف از این مزیت قانونی که دریافت سهام عدالت است برخوردار شوند.

*دولت سامانه مشخصی برای اطلاع رسانی تعریف کند

وی گفت: تأکید و درخواستم از وزارت اقتصاد و سازمان خصوصی سازی این است که یک ساختار و سامانه مشخصی برای اطلاع رسانی تعریف کنید که در آنجا کاملاً موضوع جاماندگان سهام عدالت، صفحه خاصی که اطلاعات مشخص قرار بگیرد، مردم بتوانند و رسانه ملی اعلام کند کسانی که جامانده سهام عدالت هستند از طریق این صفحه اطلاع‌رسانی می‌توانند با پشتیبانی اطلاعاتی (وزارت اقتصاد) استفاده کنند و هیچ چیزی باعث نشود تعدادی از این افرادی که سودجو هستند از این فضا استفاده کرده و خدای ناکرده مردم را دچار مشکل کنند.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس افزود: یک آمار تقریباً اولیه‌ای را از کارگران فصلی داریم، بر اساس تکالیفی که در قانون سنوات گذشته هم بود، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به این حوزه پرداخته، یکی از اقداماتی که برای کارگران فصلی انجام شد؛ بیمه آن‌ها بود، یعنی وقتی باید یک مجموعه بانک اطلاعاتی داشته باشیم که بر اساس آن بتوانیم بیمه آن‌ها را انجام دهیم، لذا این افراد بخش اصلی آن‌ها اطلاعاتشان وجود دارد، به راحتی می‌شود مشخص کرد چه تعداد از آن‌ها سهام عدالت را دریافت کردند، کافی است اطلاعات موجود دارندگان سهام عدالت را بر اساس آن انطباق دهید و به راحتی قابل احصاء خواهد بود.

پورابراهیمی گفت: برای بقیه هم که جامعه ما مثل بازنشستگان، مجموعه‌های مختلفی از روزنامه نگاران، خبرنگاران، خادمان مساجد و خیلی از این گروه‌ها که در دریافت سهام عدالت جا مانده هستند، طبیعتاً این اطلاعات هم بر اساس آن پایگاه، قابل بررسی و احصاء خواهد بود.

وی در خصوص انتقال سهام متوفیان به وراث گفت: بر اساس گزارشی که ما داریم در خصوص بورس هنوز تصمیم لازم در این زمینه ظاهراً نگرفته و بخشی از این واگذاری‌ها که انتقال بوده، عملیاتی نشده است.

پورابراهیمی افزود: اگر در وزارت اقتصاد آقای وزیر دستور دهند سریعتر انجام شود این گرفتاری که مردم دارند، نزدیک به دو میلیون و 500 هزار نفر از دارندگان سهام عدالت از زمان واگذاری تا الآن فوت کرده‌اند که باید به وراثشان برسد که یکی از مشکلاتی است که باید حتماً حل شود.