بی‌اعتمادی و بدبینی مهم‌ترین نشانه اختلال شخصیت پارانوئید

سکینه رضایی‌پور اظهار کرد: اختلال پارانوئید بعضاً در افراد بیمار به اشکال مختلفی بروز پیدا می‌کند. این بیماری نوعی مشکل در اختلال شخصیت است و فرد مبتلا رفتاری بروز می‌کند که به‌راحتی قابل‌تشخیص است طبیعتاً این افراد بدون هیچ پایه و اساسی گمان می‌کنند دیگران قصد آزار و فریب دادن آن‌ها را دارند.

وی افزود: فرد مبتلا به پارانوئید مدام در ذهن خود به دوستان، نزدیکان و آشنایان گمان بد دارد و به آن‌ها اعتماد نمی‌کند، به‌طوری‌که این افکار پوچ و بیهوده به یک مشغولیت ذهنی برای او تبدیل می‌شود. فرد در این شرایط دوست ندارد به دیگران اعتماد کند چون می‌ترسد فردی اطلاعاتی از او داشته باشد و علیه او به شکل کاملاً غرض ورزانِه استفاده کند. این کارشناس سلامت و روان اظهار کرد: اگر فردی بدون هیچ قصد و نیت بدی صحبت کند او بلافاصله این رفتار را یک تهدید جدی برای خود تلقی می‌کند. این گروه از بیماران همه مسائل را حتی از نزدیک‌ترین دوستان یا اقوامشان به دل می‌گیرند و رفتار و واکنشی کاملاً پرخاشگرانه نسبت به‌طرف مقابل نشان می‌دهند.

وی بابیان اینکه بیمار پارانوئیدی به دلیل اختلال شخصیتی که دارد بدون هیچ دلیلی به همسر، فرزندان یا نامزد خود شک می‌کند تصریح کرد: متأسفانه فرد مبتلا هیچ‌کدام از رفتارهایش دست خودش نیست. چون فرد به بیماری روانی مبتلاست؛ بنابراین کاملاً بدیهی است که درک این افراد سخت و حتی در بعضی مواقع غیر ممکن است.

این روانشناس بالینی گفت: برای درمان این بیماران نباید دست روی دست گذاشت و باید سریعاً اقدام کرد. اولین قدم درمان، درمان دارویی و روان‌درمانی است. که درمانگر در تمام برخوردهایی که با این‌گونه بیماران دارد باید کاملاً صریح و روراست باشد.

 علل ایجاد اختلال پارانوئید چیست؟

رضایی‌پور با اشاره به عوامل متعدد بیماری، عوامل روان‌شناختی را ازجمله دلایل بیماری دانست و اظهار کرد: برخی بیماری‌های خاص مثل آلزایمر و پارکینسون، تومورهای مغز که می‌تواند روی مغز تأثیر بگذارد و صرع ازجمله بیماری‌هایی است که از علل ایجاد پارانوئید است.

وی افزود: قرار گرفتن در معرض انواع سموم و آفت‌کش‌ها، سابقه خانوادگی، استعداد ژنتیکی، بیماری‌های روانی، مورد سوءاستفاده قرار گرفتن در کودکی و بزرگسالی، انزوای اجتماعی طولانی، استرس، ضربه یا تغییر عمده در زندگی مثل از دست دادن شغل یا عزیزان، قربانی شدن در بحران، سوءمصرف یا ترک مواد افیونی، تجربه آسیب یا مشکلات در دوران کودکی، بی‌خوابی‌های مزمن، قطع مصرف یا تغییر دارو از دیگر عوامل ابتلا به اختلال شخصیتی پارانوئید است.

این روانشناس بالینی با اشاره به نوع رفتار با این بیماران خاطرنشان کرد: حداقل کاری که می‌شود با بیمار پارانوئیدی داشت تا آسیب این بیماری هم برای خودش و هم برای اطرافیان کمتر شود؛ این است که بدانیم چطور با آن‌ها و رفتارشان برخورد کنیم. طبیعتاً زندگی با این افراد سخت و در مواردی غیرقابل‌تحمل است در این شرایط اولاً از انزوای آن‌ها جلوگیری کنیم. یک از اثراتی که این بیماری روی افراد دارد منزوی شدن آن‌هاست که به دلایل تصورات و باورهایی که نسبت به دیگران دارند متأسفانه باعث تنها ماندن آن‌ها شده است. باید این افراد را تشویق کرد که در جمع خانواده باشند و فعالیت‌های اجتماعی داشته باشند.

وی گفت: شاید این افراد در ارتباط گرفتن با افراد بزرگسال مقاومت داشته باشند، سعی کنیم مسئولیت بچه‌ها را به آن‌ها بسپریم که طبیعتاً می‌تواند از اضطرابش کم کند. تنهایی می‌تواند عاملی برای شروع یک افسردگی حاد باشد.

رضایی‌پور در پایان بیان کرد: اگر فردی همسر یا فرزندش دچار اختلال شخصیتی پارانوئید است در گروه‌های حمایتی که وضعیت آن‌ها مثل خود فرد است شرکت کرده و همچنین از مشاوران و درمانگران این بیماری راهکار مناسب دریافت کند که بتواند وضعیت بیمار را بهتر درک کند و با موقعیتی که به دلیلی بیماری با شأن فرد دارد بهتر سازگار شود.