صنایع دستی کردستان قدمتی به درازای تاریخ

دریافت نشان ملی 154 اثر دستی کردستان

به هر گوشه‌ای از کردستان بنگریم عشق، تلاش، ذوق و سلیقه زنان و مردان هنرمند این دیار در تولیدات صنایع‌دستی چشم‌نوازی می‌کند، هنر ماندگاری که قدمت آن به صدها سال پیش برمی‌گردد؛ ثبت ‌جهانی کلاش مریوان، ثبت ‌ملی شال‌بافی آرمرده بانه، گلیم‌بافی کاکو سفلی و ارغوان‌بافی دیوزناو، اقدامی ارزشمند در معرفی توانمندی‌های حوزه صنایع ‌دستی استان کردستان است که با همت و تلاش اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان و بخش خصوصی انجام شده است.

صنایع‌ دستی جزو افتخارات ارزشمند این منطقه است که فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشته تا به جایگاه امروزی خود برسد.

مدیرکل‌ میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی کردستان با تأکید بر انتقال این افتخارات و جایگاه به نسل‌های بعدی، معتقد است برای احیاء و استمرار این هنر به‌عنوان میراث ارزشمند گذشتگان باید بیش از پیش تلاش شود.

یعقوب گویلیان تعداد شاغلان صنایع ‌دستی استان را بیش از 28 هزار نفر بیان و اظهار کرد: خوشبختانه هنرمندان و به‌ویژه بانوان کردستانی توانسته‌اند نقشی محوری در تولید و خلق محصولات بی‌بدیل صنایع‌دستی و ایجاد اشتغال داشته باشند، به ‌طوری‌که بالغ بر 85 درصد از شاغلان حوزه صنایع ‌دستی استان را بانوان تشکیل می‌دهند.

وی از برنامه‌ریزی و انجام اقدامات لازم برای حمایت بیشتر از بانوان کارآفرین و فعال در این حوزه خبر داد و گفت: اداره‌کل میراث فرهنگی کردستان، حمایت و پشتیانی از بانوان کارآفرین و تسهیل امور مربوطه و همچنین پرداخت تسهیلات کم‌بهره به آن‌ها را در اولویت کاری خود قرار داده و با تمام توان از این هنرمندان پشتیبانی خواهد کرد.

وی یادآور شد: این اداره‌کل در سال گذشته که از سوی مقام معظم رهبری به‌نام سال تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها نام‌گذاری شد، توجه ویژه‌ای به هنرمندان حوزه صنایع‌دستی استان در بازارهای داخلی و خارجی داشته است.

مدیرکل‌ میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی کردستان گفت: در همین راستا و با هدف حمایت از کارآفرینان و فعالان حوزه صنایع ‌دستی استان، بالغ بر 11میلیارد تومان تسهیلات در قالب تسهیلات مشاغل خانگی، تبصره 18، توسعه اشتغال پایدار روستایی، بنیاد برکت و بنیاد رضوی پرداخت شد.

گویلیان، افزود: اغلب دریافت‌کنندگان تسهیلات در رشته‌های گلیم‌بافی، کلاش‌بافی، زیورآلات سنتی، سفال‌گری، نازک‌کاری، خراطی، البسه ‌محلی، تولیدات چرم، جاجیم‌بافی، شال‌بافی، قلم‌زنی بوده‌اند که با اخذ تسهیلات مورد‌نظر برای بیش از 630 نفر شغل ایجاد شده است.

وی مهارت‌آموزی و توانمندسازی افراد را از مهم‌ترین برنامه‌های این اداره برای ترویج و توسعه این میراث ارزشمند عنوان کرد و گفت: اختصاص بیش از 150 میلیون تومان اعتبار برای آموزش رایگان صنایع‌ دستی در کردستان ازجمله اقداماتی است که در سال گذشته به‌منظور توسعه و ترویج این هنر و انتقال آن به نسل جوان انجام شده است.

وی بیان کرد: در سال گذشته و در راستای تحقق شعار سال دو هزار و 890 مجوز در استان صادر شد که از این تعداد دو هزار و 878 فقره پروانه تولید انفرادی و 12 مورد مربوط‌ به پروانه تولید کارگاهی بوده است.

مدیرکل‌ میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی کردستان اظهار کرد: این مجوزها برای صنعتگران فعال در رشته‌های رودوزی‌های سنتی، سفال‌گری، نازک‌کاری، البسه‌محلی، تولیدات چرم، جاجیم‌بافی، گلیم‌بافی، کلاش‌بافی، شال‌بافی، قلم‌زنی و... صادر شده است.

گویلیان یادآور شد: همچنین در سال گذشته 15 اثر از کردستان شامل یک اثر گلیم، دو اثر سراجی، سه اثر سازسازی، سه اثر چاقوسازی و 6 اثر نازک‌کاری، موفق شدند مهر اصالت و نشان ملی مرغوبیت کالای صنایع‌دستی را دریافت کنند، که در مجموع تاکنون 154 اثر از استان نشان ملی را کسب کرده‌ است.

وی همچنین عنوان کرد: کردستان یکی از مناطق مستعد برای تولید و عرضه صنایع‌ دستی در کشور است و قابلیت عرضه محصولات این استان در بازارهای ملی و بین‌المللی وجود دارد.

وی با اشاره به موفقیت استان در تولید و صادرات صنایع ‌دستی درسال گذشته، گفت: در سال گذشته ارزش تولیدات صنایع ‌دستی استان بالغ بر یک‌میلیارد و 100 میلیون ریال بوده و 754 هزار دلار انواع محصولات صنایع ‌دستی هنرمندان استان به خارج از کشور از جمله کشور‌های عراق به‌ویژه اقلیم کردستان، آلمان و کشورهای حاشیه خلیج ‌فارس صادر شده است.

مدیرکل‌ میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی کردستان افزود: بیشترین حجم صادرات استان را نازک‌کاری چوب، دست‌بافته‌های سنتی، زیورآلات سنتی، کلاش، سفال‌، حصیربافی، گیوه‌، نمد و محصولات چرمی و... به خود اختصاص داده است‌.

گویلیان بیان کرد: در سال‌ گذشته با وجود شیوع ویروس منحوس کرونا هیچ نمایشگاه فصلی در استان کردستان برگزار نشد.

وی یادآور شد: خوشبختانه استان کردستان توانست در بهمن‌ماه سال گذشته در پانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی گردشگری و صنایع‌دستی تهران حضور فعال و پررنگی داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: حضور در این نمایشگاه علاوه بر معرفی عملکرد، فعالیت‌ها، دستاوردها و قابلیت‌های استان در حوزه گردشگری و صنایع‌دستی، فرصت مغتنمی بود تا استان کردستان از تجربیات سایر استان‌ها و بخش‌های خصوصی فعال در حوزه‌های ‌مختلف گردشگری و صنایع ‌دستی بهره‌مند شود.

مدیرکل‌ میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی کردستان، لازمه زنده نگه‌داشتن، توسعه و ترویج صنایع ‌دستی در این استان را حمایت از هنرمندان این حوزه دانست و گفت: در نوروز 1401 با همکاری بخش خصوصی توانستیم، چند نمایشگاه در قالب 150 غرفه صنایع‌دستی در سطح استان به مدت 13 روز برگزار کنیم.

گویلیان با بیان این‌که مکان‌یابی برای احداث بازارچه دائمی صنایع‌ دستی در شهرستان سنندج و مریوان در دستور کار قرار دارد، عنوان کرد: امید است با راه‌اندازی این بازارچه‌ها، گامی مؤثر در راستای تقویت و حمایت از صنایع ‌دستی بومی، ارتقای کیفیت محصولات صنایع‌ دستی و کمک به فروش و بازاریابی صنعتگران استان برداریم.

وی گفت: سامان‌دهی و راه‌اندازی مجتمع تولیدی صنایع‌دستی «تایله» (طالقانی) با اشتغال‌زایی مستقیم بیش از 120 نفر، راه‌اندازی «مرکز خلاق صنایع‌دستی» با همکاری سازمان جهانی توسعه صنعتی ملل متحد (یونیدو) و با هدف توسعه و ایجاد دو هزار شغل در حوزه صنایع ‌دستی، برنامه‌ریزی و درخواست اعتبارات لازم به‌منظور توسعه زیرساخت‌های شهر آرمرده به‌‌عنوان شهر ملی شال‎بافی و روستاهای دیوزناو به‌عنوان روستای ملی ارغوان‌بافی و کاکو سفلی به‌عنوان روستای ملی گلیم‌بافی، تلاش در راستای بهینه‌سازی وضعیت آموزش صنایع‌دستی در دوران شیوع کرونا (راه‌اندازی آموزش‌های مجازی صنایع‌دستی)، حمایت از تعاونی‌ها و اتحادیه‌های صنایع‌ دستی به‌منظور هم‌افزایی در رفع تنگناها و مشکلات هنرمندان و صنعتگران، تلاش در راستای احداث تعاونی مسکن صنعتگران با کمک اتحادیه صنایع‌دستی و هم‌چنین حمایت از ایجاد، تقویت و توسعه سامانه‌های الکترونیکی بازاریابی و فروش محصولات صنایع‌دستی از رویدادهای ویژه و خاص استان است که برنامه‌ریزی‌های لازم در این خصوص انجام شده است.

خوشبختانه صنایع دستی استان کردستان در سال گذشته توانست به اهداف خود در شعار «تولید، پشتیبانی‌ها و مانع زدایی‌ها» دست پیدا کند به‌ طوری که میزان فروش و صادرات محصولات صنایع دستی در ایام تعطیلات نوروز نسبت به سال گذشته با رشد چشم‌گیری مواجه شد.

امید است با وجود ظرفیت غنی از دست‌ساخته‌ها و صنایع‌دستی استان کردستان و با همکاری مردم و مسئولان بتوان ضمن معرفی داشته‌های فرهنگی و آداب و رسوم منطقه، در جذب هرچه بیشتر گردشگران به این منطقه قدم‌های مثبتی برداریم.