رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور اعلام کرد:

30میلیون هکتار از پهنه کشور در معرض فرسایش بادی

4 پیشنهاد برای مقابله با بیابان‌زایی

مسعود منصور در مراسم گرامیداشت روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی که با شعار «عبور از خشک‌سالی با مشارکت همگانی» در سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور برگزار شد، مروری بر اقدامات و وضعیت فعلی کشور در حوزه بیابان‌زدایی داشت و گفت: مناطقی از کشور تحت تأثیر فرسایش بادی است. بر این اساس حدود 30 میلیون هکتار از پهنه کشور در معرض فرسایش بادی قرار دارد. از این میزان، حدود 14 میلیون هکتار پهنه‌های خسارت‌زای با فرسایش بیشتر هستند.

وی افزود: پژوهش‌های انجام شده در سال 98 نشان می‌دهد که میزان خسارات سالانه ناشی از فرسایش بادی به زیرساخت‌ها و اراضی کشاورزی چیزی قریب به 3000 میلیارد تومان است.

رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با اشاره به کانون‌های بحرانی فرسایش گفت: همانطور که گفته شد 14 میلیون هکتار از کانون‌های فرسایش، بحرانی هستند که خودشان هم درجه بندی می‌شوند و متاسفانه قریب به 50 درصد این کانون‌ها، فوق بحرانی‌اند که می‌توانند منشأ ریزگردها تلقی شوند.

منصور در ادامه به اقدامات انجام‌شده در زمینه مقابله با بیان‌زایی اشاره کرد و گفت: طی پنج دهه اخیر اقدامات مختلفی در این حوزه انجام شده است. به عنوان مثال بیش از دو میلیون و 350 هزار هکتار نهال‌کاری در عرصه‌های بیابانی انجام شده است. در مناطقی که هجوم تپه‌های شنی به سمت سکونتگاه‌ها را داشتیم برای خروج از بحران فوری، بیش از 300 هزار هکتار مالچ‌پاشی انجام و بستری برای فعالیت‌های بعدی شده است.

وی ادامه داد: همچنین در 38 هزار هکتار از عرصه‌های کشور کار بادشکن زنده و غیرزنده انجام شده است. در حوزه مدیریت روان آب، 463 هزار هکتار مدیریت انجام شده و یک میلیون و 200 هزار مدیریت چرا صورت پذیرفته است.

رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور درباره اثربخشی اقدامات انجام شده، گفت: بیش از 87 شهر با این اقدامات احیایی، مصون مانده‌اند. بیش از 7026 کیلومتر راه مواصلاتی در بستر پهنه‌های بیابانی تثبیت شده و از هجوم شن به سمت جاده جلوگیری شده است. قریب به 1810 کیلومتر راه آهن با اقدامات احیایی مهار شده و در دریاچه ارومیه نیز اقدامات سازمان باعث شد که از وضعیت نامناسبی که داشت خارج شود.

منصور درخواست‌ها و پیشنهادهایی نیز در عرصه مقابله با بیابان‌زایی ارائه و اظهار کرد: نخست اینکه بدون مشارکت خیرین و مشارکت دستگاهای اجرایی و مردم نمی‌توانیم بر این مشکلات فائق آییم. این رویکرد آغاز شده و در سال 1400 توانستیم بیش از 85 هزار هکتار عرصه‌های بیابانی را با کمک خیرین تثبیت کنیم.

وی ادامه داد: اقدام بعدی تقویت اعتبارات است. باید سالانه یک میلیون هکتار بیابان‌زدایی انجام دهیم؛ در حالی که اکنون با این منابع می‌شود 300 هزار هکتار را پوشش داد. استفاده از ظرفیت unccd پیشنهاد بعدی است. نیازمند اقدامات مشترک با دیگر کشورها برای حل معضلات فراکشوری هستیم. کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی در سال 1994 میلادی شکل گرفت و 196 کشور عضو این کنوانسیون هستند. این کنوانسیون محل تبادل آرا برای حل مشکل ریزگردهاست و هرکدام از کشورهای عضو باید کارگروه ملی تشکیل دهند که در ایران شکل گرفته است. در ماده 11 و 12 کنوانسیون الزام شده که کشورهای آسیایی کنوانسیون منطقه‌ای را تشکیل دهند که اگر قرار است اقدام مشترکی انجام دهیم باید در همین بستر باشد.

رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در خاتمه اضافه کرد: پیشنهاد چهارم، بازنگری در سیاست‌ها و برنامه‌های اجرایی مرتبط با مقوله خشک‌سالی به‌ویژه در حوزه مدیریت منابع آب است. با برداشت بی‌رویه از سفره‌ها و بیلان منفی بسیاری از دشت‌های کشور مواجهیم که باید به‌درستی مدیریت شود. از 125 میلیون هکتار عرصه کشور که نیازمند کار آبخیزداری برای جلوگیری از فرسایش آبی است تاکنون روی 33 میلیون هکتار کار کرده ایم و اگر سالانه یک تا دو میلیون هکتار را انجام دهیم عملاً نمی‌توانیم بر مشکلات فائق شویم و نیازمند مشارکت دستگاه‌های دیگر و تقویت اعتبارات برای این امر هستیم.